[Mennica Polska: Numizmatyka]
Kategoria: Kategorie > Zwierzęta świata
Seria: "Znaki zodiaku" Emitent: Centralny Bank
Republiki Armenii Producent: Mennica Polska S. A. Stan zachowania
monety: I (menniczy) Nominał: 100 dram Stop: Ag 925, techniki
dodatkowe: cyrk...
Pełen opis produktu '100 dram, Znaki zodiaku - Koziorożec z cyrkonią (Capricorn 22.12-19.01), 2007' »
Seria:"Znaki zodiaku"
Emitent: Centralny Bank Republiki Armenii
Producent: MennicaPolska S. A.
Stan zachowania monety: I (menniczy)
Nominał: 100 dram
Stop: Ag 925, techniki dodatkowe: cyrkonia, tampondruk
Stempel: lustrzany
Średnica: 38,61 mm
Waga: 28,28 g
Wielkość emisji: 12.000 szt. !!!
Data emisji monet: 26.10.2007 r.
Niewątpliwy hit na liście przebojów numizmatycznych - Koziorożec -
srebrna moneta kolekcjonerska z cyrkonią w kształcie gwiazdy i
tampondrukiem - pierwsza z nowej serii "Znaki zodiaku".
Atrakcyjny temat, wyjątkowa uroda monet przyozdobionych cyrkonią
oraz ich stosunkowo niski nakład powoduje, iż jest to świetny
pomysł na elegancki i uniwersalny prezent, jak też ciekawa pozycja
do każdego zbioru.
Nowa seria "Znaki zodiaku", projektu Urszuli Walerzak, o
parametrach technicznych identycznych, jak monety o nominale 20 zł,
emitowana będzie od 26 października 2007 roku do 20 września 2008
roku. Monety będą ukazywać się co miesiąc, a cała seria łącznie
liczyć będzie 12 monet z cyrkoniami. Na pierwszej monecie z serii
ukazano Koziorożca - zimowy znak zodiaku, którego astrologiczny
okres trwa od 22 grudnia do 20 stycznia. Jako następny w serii
ukaże się Wodnik z purpurową cyrkonią. W zestawie znajduje się
certyfikat autentyczności Mennicy Polskiej S.A.
Rewers: w środku monety, wizerunek Koziorożca na tle stylizowanego
nieba z gwiazdami. Z lewej strony, biała cyrkonia w kształcie
gwiazdy, symbolizująca Kryształ Górski - kamień, szczęśliwy dla
urodzonych w znaku Koziorożca; z prawej u dołu, symbol tego znaku
zodiaku. Na obrzeżu, napis KOZIOROŻEC (na górze po angielsku, na
dole po rosyjsku).
Awers: w środku monety, herb Republiki Armenii. Nad herbem - rok
emisji, 2007, poniżej - nominał, 100 Dramów (z lewej strony liczby,
nazwa nominału po angielsku, a z prawej - po armeńsku). Wokół
herbu, symbole wszystkich Znaków Zodiaku. Na obrzeżu, napis
Republika Armenii (na górze po armeńsku, na dole - po
angielsku).
This silver commemorative coin depicting Capricorn has been issued
by the Central Bank of Armenia under the International Program "The
Signs of Zodiac".
Capricorn is one of the oldest constellations of the zodiac. It is
often depicted as a goat with a fishtail, since it falls in an area
of the sky known as the Sea or Water. Capricorn is associated with
the Greek myth of the goat Amalthea who provided the infant Zeus
with milk, and Zeus placed her in the sky to honor her.The
astrological period called Capricorn takes the period from December
22 to January 19.Designed by Urszula Walerzak.Minted in the Mint of
Poland.
Koziorożec jest jedną z najstarszych konstelacji zodiaku. Odkąd
utożsamiany jest z częścią nieba znaną jako Morze lub Woda, jest on
często przedstawiany jako kozioł z rybim ogonem. Koziorożec jest
kojarzony także z greckim mitem o kozie Amaltei, której ułamany róg
- tak zwany róg obfitości lub róg Amaltei - miał moc ciągłego
napełniania się jedzeniem. Amaltea opiekowała się Zeusem w czasie
jego ukrycia w grocie na Krecie, karmiąc go mlekiem. W
podziękowaniu za opiekę, zabrał on ją do nieba.
Zodiak - ma dwa znaczenia: astronomiczne i astrologiczne. W
astronomii są tonazwy gwiazdozbiorów widocznych na północnej sferze
niebieskiej, a wastrologii są to nazwy 12 sektorów ekliptyki, do
których przypisanoarbitralnie różne znaczenia wykorzystywane przy
stawianiu horoskopów.Ekliptykę podzielono w starożytności (mniej
więcej przed 2000 lat) na12 części po 30°, które nazwano od
widocznych wtedy tam gwiazdozbiorów,co miało jakiś związek z porami
roku, początek przyjęto mniej więcej nawiosnę.
Nazwy znaków Zodiaku podzielone na czterypory roku:
* Baran, Byk, Bliźnięta - znaki wiosenne,
* Rak, Lew, Panna- znaki lata,
* Waga, Skorpion, Strzelec - znaki jesienne,
*Koziorożec, Wodnik, Ryby - znaki zimowe.
Punkty przecięcia równika niebieskiego z ekliptyką nazywamy
punktamirównonocy: wiosennej i jesiennej. W punktach równonocy
znajduje sięSłońce, gdy wchodzi w znak Barana (pod koniec marca),
względnie znakWagi (pod koniec września).
Za kalendarzowy początek wiosny astronomicznej przyjmuje się
punktrównonocy, który wypada przy przecinaniu równika ziemskiego
przezSłońce w swoim ruchu rocznym. Jest to przeważnie 21 marca, lub
dzieńsąsiedni. Analogicznie początkiem jesieni jest 23 września -
drugie,jesienne przecięcie równika.
W czasach, gdy podzielono ekliptykę na znaki Zodiaku, punkt
Barana,który rozpoczyna znak Barana, znajdował się w gwiazdozbiorze
Barana.Na skutek precesji osi ziemskiej punkt Barana w ciągu tych
2000 latprzesunął się o około 30°, czyli na początek gwiazdozbioru
Ryb.W pasie Zodiaku poruszają się Słońce, Księżyc i planety. Ich
pozycjaprzypada zawsze na jakiś znak Zodiaku (znak, a nie
gwiazdozbiór).
Armenia, Republika Armenii - państwo na Zakaukaziu, graniczące od
północy z Gruzją, od południa z Iranem i z azerbejdżańską eksklawą
Nachiczewan, od wschodu z Azerbejdżanem, od zachodu z Turcją.
Niepodległość uzyskała w 1991 r. w związku z rozpadem ZSRR. Armenia
nie ma dostępu do morza. Stolica Armenii to obecnie Erywań, jest
też największym miastem w kraju. Od 1991 roku należy do Wspólnoty
Niepodległych Państw.
Pochodzenie nazwy państwa
Nazwa pochodzi od perskiej nazwy Armanestân i Arman znalezionych w
staroperskich inskrypcjach. Uważa się, że słowo Armen może odnosić
się do starożytnej półlegendarnej postaci Arama, sławnego ze swych
dzielnych czynów. Irańczycy używają nazwy "Armeni" lub
"Ormianie".
Ustrój polityczny
W Armenii obowiązuje konstytucja z 1995 roku przyjęta w referendum.
Głową państwa jest prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na
5 - letnią kadencję. Władza ustawodawcza należy do jednoizbowego
parlamentu (Zgromadzenie Narodowe) o 4-letniej kadencji. 131
deputowanych jest wybieranych w wyborach powszechnych. Władzę
wykonawczą sprawuje rząd na czele z premierem, powoływanym przez
prezydenta. Ministrów z rekomendacji premiera mianuje
prezydent.
Geografia
Armenia zajmuje północno-wschodnią część Wyżyny Armeńskiej. Około
90% kraju leży na wysokości ponad 1000 m n.p.m., największym
wzniesieniem jest wygasły wulkan Aragac (4090 m n.p.m.). Jest to
obszar aktywny sejsmicznie, ostatnie silne wstrząsy miały miejsce w
1988 i 1993 r. W rowie tektonicznym na wysokości 1900 m n.p.m
znajduje się największe na Kaukazie jezioro Sewan (powierzchnia
1240 km kwadratowych,a głębokość do 83 metrów). W
południowo-zachodniej części kraju rozciąga się śródgórska kotlina
Araracka, osiągająca wysokość 850-1000 m n.p.m. Najdłuższa rzeka
Armenii Araks w swym środkowym biegu wyznacza granicę z Turcją i
Iranem.
Armenia to kraj bez dostępu do morza. Na równinach i przedwzgórzach
Armenii panuje klimat podzwrotnikowy suchy o cechach
kontynentalnych, z krótkimi, mroźnymi zimami i gorącymi latami.
Średnia temperatura stycznia wynosi -3°C,a lipca od 24°C do 26°C.
Roczna suma opadów waha się od 200 do 500 mm na wyżej położonych
obszarach panuje klimat umiarkowany, a na wysokości ponad 2000 m
n.p.m. - chłodny górski. Średnia roczna suma opadów przekracza tu
800 mm.
Historia
Ormianie swoje pochodzenie wywodzą od Hajka, prawnuka Noego (syn
Togarma, syna Gomera, syna Jafeta) którego arka osiadła na górze
Ararat (leżącej w dzisiejszej Turcji). Nazwa Armenia ma pochodzić
od imienia ormiańskiego przywódcy Arama. W rzeczywistości Ormianie
przywędrowali na teren Armenii już w czasach historycznych, z
północy, przez Kaukaz albo przez Bałkany i Anatolię, po czym
zasiedlili południowy Kaukaz i całą wschodnią połowę Azji
Mniejszej. Armenia właściwa obejmuje nie tylko dzisiejszą Republikę
Armenii, lecz również tereny dzisiejszej wschodniej Turcji (Wyżynę
Armeńską) po górny Eufrat i wschodni kraniec gór Taurus, północną
Mezopotamię (między jeziorami Urmia i Wan) oraz zachodni
Azerbejdżan (ściślej - jego część leżącą w dzisiejszym Iranie).
Między XI a VII w. p.n.e. na terenach współczesnej Armenii istniało
potężne królestwo Urartu, które zostało rozbite przez Scytów. W
roku 782 p.n.e. wzniesione zostało miasto Erywań. W VI w. p.n.e.
Armenię zajęli Persowie, a w 331 p.n.e. Aleksander Wielki. Armenia
pozostawała pod władzą państw diadochów aż do 190 p.n.e. W I w.
p.n.e. za panowania króla Tigranesa II Armenia stała się
najpotężniejszym państwem Azji Mniejszej, sięgającym od Morza
Kaspijskiego do Śródziemnego i od Mezopotamii po Kaukaz. Po śmierci
Tigranesa III Armenia utraciła mocarstwowy status, odgrywała jednak
istotną rolę w rywalizacji między Rzymem a Partami.
Dzięki działalności św. Grzegorza Oświeciciela już w 301 (12 lat
przed tym, gdy Konstantyn I Wielki zniósł prześladowania
chrześcijan w Rzymie) Armenia ustanowiła chrześcijaństwo religią
państwową i jest najstarszym chrześcijańskim państwem świata. W 406
ormiański mnich Mesrop Masztoc stworzył od podstaw alfabet
ormiański, co przyczyniło się do bujnego rozwoju kultury. Po upadku
królestwa armeńskiego w 428 zachodnia część Armenii znalazła się
pod panowaniem Bizancjum, a wschodnia - Persji. Perski ucisk
narodowy i religijny doprowadził do wybuchu w 451 powstania w
obronie wiary i narodowości, które choć militarnie zakończyło się
klęską, stłumione przez znacznie liczniejszych Persów, to jednak
zmusiło ich do nadania Armenii szerokiej autonomii.Z powodu wojny z
Persami kościół ormiański nie mógł uczestniczyć w soborze
chalcedońskim w 451.
Wskutek przekłamań i różnic językowych, a także machinacji
politycznych Bizancjum, Ormianie odrzucili w 554 na synodzie w
Dwinie postanowienia tego soboru potępiające monofizytyzm, tym
samym odłączając się od Kościoła Powszechnego. W VII w. Armenia
została podbita przez Arabów i pozostawała pod ich panowaniem aż do
884. Od 885 do 1045 istniało kolejne niepodległe ormiańskie
królestwo Ani, podbite przez Bizancjum. W 1071 Armenia została
podbita przez Turków. W Cylicji na wybrzeżu Morza Śródziemnego
powstało wówczas w 1080 stworzone przez uchodźców Królestwo Małej
Armenii, sprzymierzone z krzyżowcami aż do czasu swego upadku w
1375.
Aż do XIX w. praktycznie cała Armenia znalazła się pod panowaniem
muzułmańskich Turków osmańskich, jednak Ormianie zdołali zachować
swą religijną i narodową tożsamość, zaś ormiańscy uchodźcy wnieśli
istotny wkład do kultury europejskiej. Ormianie systematycznie
emigrowali z terenów zajętych przez Turków i Persów, w wyniku czego
przeważająca większość Ormian mieszka dziś poza właściwą Armenią -
w diasporze rozsianej po całym świecie.W kolejnych wojnach w latach
1813 i 1828 Imperium Rosyjskie zdobyło na Imperium Osmańskim i
Persji wschodnią Armenię, co znacznie poprawiło sytuację Ormian. W
latach 1895 i 1915 władze tureckie przeprowadziły na ziemiach
zachodniej Armenii dwie fale czystek etnicznych (ludobójstwa) znane
dziś pod nazwą rzezi Ormian. W ich toku wymordowano 1-2,6 mln
Ormian.
Po rewolucji październikowej w Rosji na Armenię z zachodu i wschodu
napadli Turcy. Po ich przegranej w I wojnie światowej, w 1918 r.
proklamowano utworzenie Demokratycznej Republiki Armenii. W 1922
bolszewicy wcielili Armenię do Związku Radzieckiego, a ormiańska
elita padła ofiarą stalinowskich czystek. Utworzono wówczas
Armeńską SRR, która 12 marca 1922 r. weszła w skład Zakaukaskiej
Republiki Radzieckiej i pozostała w niej do 5 grudnia 1939. Po II
wojnie światowej nastąpił wzrost gospodarczy i Armenia stałą się
najbogatszą spośród republik ZSRR.
Za rządów Gorbaczowa odżył spór z Azerbejdżańską SRR o Górski
Karabach ("Arcach") - zamieszkany głównie przez Ormian obwód
autonomiczny leżący na terenie Azerbejdżanu. Wskutek tego Turcja i
Azerbejdżan nałożyły na Armenię blokadę gospodarczą. Sytuację
gospodarczą dodatkowo pogorszyło w 1988 r. silne trzęsienie ziemi,
które zniszczyło miasto Giumri oraz zmusiło władze do zamknięcia
elektrowni atomowej Mecamor.
W lipcu 1990 r. Armenia ogłosiła swą niepodległość, potwierdzoną w
referendum 21 września 1991 r. Wkrótce potem zmuszona była stoczyć
wojnę z Azerbejdżanem w obronie ormiańskiej ludności Górskiego
Karabachu, tymczasowo zakończoną korzystnym dla niej zawieszeniem
ognia w 1994 r. Górski Karabach i otaczające go tereny Azerbejdżanu
pozostają pod władzą Ormian, na razie jako odrębne państwo, choć
silne są tendencje zjednoczeniowe. Sytuacja polityczna regionu
dalej pozostaje nieuregulowana.
Gospodarka
Sytuacja gospodarcza Armenii stopniowo ulega poprawie, jest jednak
nadal zła jak na standardy europejskie. Armenia pozostaje pod
wpływem blokady gospodarczej ze strony Turcji i Azerbejdżanu,
jedyną otwartą granicą pozostaje granica z Gruzją. W 1994 r. rząd
przy wsparciu MFW rozpoczął ambitny program liberalizacji
gospodarki, który od 1995 r. przyniósł wzrost gospodarczy i
członkostwo w WTO.
Armenia zdołała sprywatyzować większość małych i średnich
przedsiębiorstw, ograniczyć inflację i ustabilizować walutę. Brak
energii elektrycznej i paliw został rozwiązany poprzez ponowne
uruchomienie elektrowni atomowej w Mecamor, co pozwoliło krajowi
zostać eksporterem energii elektrycznej, ale powoduje naciski ze
strony Unii Europejskiej. Rolnictwo jest niedoinwestowane, oparte
na przestarzałych technologiach, wskutek czego kraj nie jest
samowystarczalny żywnościowo. Gospodarka Armenii nadal pozostaje
blisko związana z Rosją. Pomoc dla kraju płynie głównie z
diaspory.
Społeczeństwo
Około 3 mln mieszkańców, 96% Ormian, 2% Rosjan, poza tym Grecy,
Asyryjczycy, Ukraińcy, Kurdowie. 94% deklaruje przynależność do
Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego. W wyniku wojny opuściło
Armenię około 200 tys. Azerów, przybyło zaś 260 tys. ormiańskich
uchodźców z Azerbejdżanu. Z powodów historycznych większość Ormian
mieszka poza granicami kraju, na Bliskim Wschodzie, w Rosji,
Europie Zachodniej i Ameryce, zaś z powodu złej sytuacji
gospodarczej nadal trwa silna emigracja. W latach 1991-2001
wyjechało z Armenii ok. 800 tys. Ormian.
Podział administracyjny
Kraj podzielony jest na 10 prowincji (marzer) i jedno miasto
wydzielone - prowincje Armenii: 1. Aragacotn 2. Ararat 3. Armawir
4. Gegharkunik 5. Kotajk 6. Lori 7. Szirak 8. Sjunik 9. Tawusz 10.
Wajoc Dzor 11. Erywań (stolica).
źródło: Mennica Polska S.A. / Centralny Bank Republiki Armenii /
Wikipedia