[SAW Smak Slowa]
Kategoria: Powieść zagranicznaWysyłka: od ręki
?Miasta soli. Zagubieni? to pierwsza część cyklu Miasta
soli, pisanego przez Munifa w latach osiemdziesiątych. To
monumentalne dzieło, składające się z pięciu części i liczące ponad
2500 stron,...
Pełen opis produktu 'Miasta soli Zagubieni' »
?Miasta soli. Zagubieni? to pierwsza część cyklu Miasta soli,
pisanego przez Munifa w latach osiemdziesiątych. To monumentalne
dzieło, składające się z pięciu części i liczące ponad 2500 stron,
jest krytycznym spojrzeniem na arabskie społeczeństwo, dającym
obraz jego głębokiej przebudowy od czasów plemiennych po odkrycie
ropy i inwazję Zachodu, oraz ukazującym negatywny wpływ, jaki to
zderzenie cywilizacji wywarło na tradycyjną kulturę arabską.
Kreśląc historię świata arabskiego, Munif dowodzi , że Arabowie są
ofiarami ucisku, wykorzystywania i niesprawiedliwości ze strony
cywilizacji zachodniej. Odkrycie ropy zapewniło bogactwo elitom,
podczas gdy większość nadal cierpi niedostatek oraz jest
prześladowana politycznie. Pierwsza część ?Miasta soli. Zagubieni?
obejmuje lata 1933/1953. W małej, żyjącej na pustyni społeczności
Beduinów odkryte zostają złoża ropy naftowej, co powoduje nagły
przypływ zainteresowanych intratnym przedsięwzięciem cudzoziemców.
Między Beduinami a przybyszami z Zachodu dochodzi do konfliktów na
tle kulturowym. Miejsce akcji nie jest bliżej określone, co
przesądza o spojrzeniu na żyjących w nim mieszkańców jako na
członków całej, wielkiej wspólnoty Arabów, bez podziału na
narodowości. Munifa często określa się mianem twórcy nowego gatunku
literackiego ? powieści odzwierciedlającej społeczne, polityczne i
gospodarcze problemy współczesnego społeczeństwa arabskiego.
Wierzył, że słowo może stać się skutecznym narzędziem do zmian, a
literaturę traktował jako środek do zwiększania świadomości i
wrażliwości społecznej. Jest to także próba przedstawienia historii
tej części świata oczami tubylca, podyktowana chęcią
zaprezentowania szerszym kręgom prawdziwego oblicza inwazji
cywilizacji Zachodu na kulturę arabską. Ropa naftowa, zdaniem
Munifa, razem z dyktaturą polityczną przyczyniła się bowiem do
upadku, dezorientacji i cierpienia społeczeństwa arabskiego w jego
poszukiwaniu drogi do nowoczesności. ?(...) większość powieści
Munifa rozgrywa się w nieokreślonym miejscu i nieokreślonym czasie.
Miejsce akcji to zazwyczaj ?miejsce puste? ? wiadomo o nim jedynie
to, czy na Bliskim Wschodzie, czy w Europie, bo i tam, w środowisku
imigrantów, umieszczał akcję niektórych swoich dzieł, jak choćby
znanej mikropowieści z 1974 roku Kissat al-hubb al-madżusijja
(Magiczna/pogańska opowieść o miłości). Czas z kolei możemy
określić tylko wtedy, gdy dobrze znamy realia historyczne świata
arabskiego. A zatem, biorąc pod uwagę względy polityczne,
teoretycznie niczego nie można mu zarzucić ? czysta fikcja, żaden
Bagdad, Damaszek czy, broń Boże, Ar-Rijad. Wszystko dzieje się
gdzieś tam, kiedyś tam. Wszelkie podobieństwo osób i zdarzeń jest
przypadkowe...? ?Lektura Zagubionych wciąga Czytelnika od
pierwszych stron, lecz z każdą kolejną popadamy w coraz większe
przygnębienie. Czasami ogarnia nas wściekłość, często zaduma. Choć
może to tylko moje skrzywienie zawodowe, bo przecież wszystko
zapowiada zwycięstwo naszej kultury, naszego rozumienia świata,
czasu, przestrzeni, losu, Boga i człowieka. Ale czy na pewno jest
się z czego cieszyć? Wprawdzie akcję powieści umieścić należy w
latach trzydziestych minionego wieku, ale jednak czytając ją
niejednokrotnie miałem przed oczami obrazy z moich licznych podróży
do krajów arabskich z ostatnich lat. Nie wiem, czy to dobrze, że
zanika ? powoli, ale coraz szybciej ? tamten tradycyjny świat?.
Marek Dziekan, fragmenty ?Wstępu?