[]
Kategoria: Monety / Monety tematycznie / ZwierzÄta
orĹa wizerunek flagi paĹstwowej. U góry póĹkolem napis:
RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod lewÄ
ĹapÄ
orĹa znak mennicy: m/w
Rewers: Z lewej strony wizerunek dorosĹego Ĺwistaka
stojÄ
cego na...
Pełen opis produktu '20 zĹ, Ĺwistak - moneta z serii zwierzÄta Ĺwiata, 2006' »
Kategora: numizmatyka / monety srebrne III RP
Awers: Wizerunek orĹa ustalony dla godĹa
Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orĹem oznaczenie roku emisji: 2006,
poniĹźej napis: ZĹ 20 ZĹ. Po bokach Ĺap orĹa wizerunek flagi
paĹstwowej. U góry póĹkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod
lewÄ
ĹapÄ
orĹa znak mennicy: m/w
Rewers: Z lewej strony wizerunek dorosĹego
Ĺwistaka stojÄ
cego na tylnich Ĺapach. Z prawej strony wizerunek
dwóch mĹodych Ĺwistaków na górskiej skale. W tle stylizowany
wizerunek krajobrazu górskiego. U góry póĹkolem napis: ĹWISTAK –
Marmota marmota
Projektant awersu: Ewa Tyc-KarpiĹska / Andrzej
Nowakowski
Ĺwistak (Marmota marmota) to gryzoĹ z rodziny wiewiórkowatych.
WystÄpuje w Alpach i niektórych pasmach Karpat, a takĹźe w
Pirenejach, gdzie zostaĹ sztucznie wprowadzony przez czĹowieka. W
Polsce wystÄpuje w wysokich rejonach Tatr w bardzo nielicznej
grupie osobników (okoĹo tysiÄ
ca).
U Ĺwistaków wystÄpuje dymorfizm pĹciowy (samiec wiÄkszy od
samicy). Ich dĹugoĹÄ ciaĹa to 42 – 54 cm, dĹugoĹÄ ogona 13 –
16 cm, a waga 2,3 - 5,7 kg. Ubarwienie futra jest róĹźne, od
ĹźóĹtawobrÄ
zowej, przez czerwonawÄ
, do szarej. Czubek gĹowy
zawsze czarny, boki ciaĹa i nogi ĹźóĹtawoszare.
Ĺwistak zamieszkuje trudno dostÄpne piÄtra hal i turni, omija
okolice ruchliwych szlaków turystycznych. Gdy wyczuje
niebezpieczeĹstwo i zagroĹźenie chowa siÄ do wczeĹniej
przygotowanej gĹÄbokiej (okoĹo 1 metra) nory, osiÄ
gajÄ
cej
dĹugoĹÄ 10 metrów. Nory wykorzystywane sÄ
równieĹź jako miejsce
lÄgu, poza tym w nich Ĺwistak zapada w dĹugi sen zimowy, który
trwa zazwyczaj od wrzeĹnia do kwietnia. Przedtem Ĺwistak zatyka
wyloty nory trawÄ
i korzeniami.
Ĺwistak Ĺźyje w stadzie, w momencie Ĺźerowania, jeden osobnik ze
stada stoi na czatach, to wĹaĹnie wtedy Ĺwistak przyjmuje
pozycjÄ charakterystyczna dla tego gatunku. Z tej pozycji „na
sĹupka” dobrze widaÄ na wszystkie strony, w razie
niebezpieczeĹstwa wydaje gĹoĹny Ĺwist, od którego pochodzi
nazwa gatunku. Zaalarmowane stado w bardzo szybki sposób chowa siÄ
do nor. NajwiÄkszym wrogiem Ĺwistaka jest orzeĹ. Ĺťer Ĺwistaków
odbywa siÄ w ciÄ
gu dnia. ĹťywiÄ
siÄ roĹlinami, nadziemnymi
pÄdami, bulwami, jak równieĹź korzeniami. Szczególnie intensywnie
ĹźerujÄ
jesieniÄ
, przed zapadniÄciem w sen zimowy, aby
zgromadziÄ zapas tĹuszczu przed nadejĹciem zimy.
Okres rozrodczy u Ĺwistaków trwa 33-34 dni, samica rodzi od 1 do 7
mĹodych, przy czym samica rodzi tylko raz w roku. MĹode Ĺwistaki
wychodzÄ
z nory po 40 dniach, jednak pozostaja pod opieka matki,
która Ĺźywi je mlekiem przez kolejne dwa miesiÄ
ce. DojrzaĹoĹÄ
pĹciowÄ
osiÄ
gajÄ
po 4 latach. ĹťyjÄ
Ĺrednio od 15 do 18 lat,
20 lat w niewoli.
W Polsce Ĺwistak jest objÄty ĹcisĹÄ
ochronÄ
. Na poczÄ
tku XX
wieku, byĹ cennÄ
zdobyczÄ
kĹusowników, którzy „Ĺwistacze
sadĹo” sprzedawali jako panaceum na wiele schorzeĹ i
dolegliwoĹci.
ĹšródĹo: strony interntowe: nbp.pl/pl.wikipedia.org