Kangoo.plSzukamy produktów wśród ponad 10 mln ofert sklepów internetowych

Już pierwszy tom Wspomnień wystarczyłby, żeby zapewnić autorce miejsce w literaturze. Ale Druga księga, pełna „ludzkiego, arcyludzkiego” tonu, stanowi jego świetne dopełnienie.Jedna z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych książek wspomnieniowych napisanych w czasach ZSRR. W słynnych Wspomnieniach Nadieżda Mandelsztam, żona legendarnego poety Osipa Mandelsztama, opowiedziała historię aresztowania, zesłania i śmierci swojego męża. Druga księga wspomnień – jak zauważa we wstępie tłumacz Jerzy Czech – jest raczej prequelem niż sequelem dziejów Osipa Mandelsztama. W centrum uwagi znajduje się tu „sojusz trojga”: Nadieżdy, Osipa i zaprzyjaźnionej z nimi poetki Anny Achmatowej, ukazanej nie jako bohaterka, ale osoba raczej bezradna życiowo i pełna wątpliwości. Lecz to nie wszystko: autorka nie kryje, że jej małżeństwo opierało się w dużej mierze na fizycznej fascynacji obydwojga. Demaskuje również (na tyle, na ile to możliwe) mit, jakoby czasy rewolucji radzieckiej były epoką swobody twórczej i rozkwitu kultury, któremu kres położył dopiero stalinizm i doktryna socrealizmu. Autorytarna w sądach, surowa w ocenach i cięta w języku Druga księga wspomnień staje się zarazem szeroko zakrojoną, przejmującą rozprawą filozoficzną i socjologiczną o niewyobrażalnie trudnym świecie, w jakim przyszło żyć Nadieżdzie i jej współczesnym.Wspomnienia były opowieścią o jej mężu i jego wierszach. Druga księga stawia pytanie, jak mogło dojść do tego, że skazywano na śmierć nie tylko poszczególnych ludzi, ale warstwy społeczne, grupy zawodowe czy nawet narody, bez wyboru i bez powodu. Nie chodzi już o losy pojedynczego poety, Mandelsztama czy Achmatowej, uwagą objęta została cała przeżyta przez nich epoka. Drugą księgę pisała nie tylko Wielka Wdowa, jak ją nazwał zaprzyjaźniony dramaturg Aleksandr Gładkow, ale przede wszystkim autorka wybitnej rosyjskiej prozy wspomnieniowej. Nie zdecydowały o tym ani światowy rozgłos, ani pochwały największych choćby znawców, ale pełna świadomość samej autorki, ile warte jest to, czego dokonała. Pierwszy tom napisała skromna, małomówna wdowa po poecie, natomiast autorką Drugiej księgi była już „znana wszystkim Nadieżda Jakowlewna Mandelsztam, która napisała słynne Wspomnienia o jednym z największych liryków XX wieku.Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego....

Już pierwszy tom Wspomnień wystarczyłby, żeby zapewnić autorce miejsce w literaturze. Ale Druga księga, pełna ?ludzkiego, arcyludzkiego? tonu, stanowi jego świetne dopełnienie.Jedna z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych książek wspomnieniowych napisanych w czasach ZSRR. W słynnych Wspomnieniach Nadieżda Mandelsztam, żona legendarnego poety Osipa Mandelsztama, opowiedziała historię aresztowania, zesłania i śmierci swojego męża. Druga księga wspomnień ? jak zauważa we wstępie tłumacz Jerzy Czech ? jest raczej prequelem niż sequelem dziejów Osipa Mandelsztama. W centrum uwagi znajduje się tu ?sojusz trojga?: Nadieżdy, Osipa i zaprzyjaźnionej z nimi poetki Anny Achmatowej, ukazanej nie jako bohaterka, ale osoba raczej bezradna życiowo i pełna wątpliwości. Lecz to nie wszystko: autorka nie kryje, że jej małżeństwo opierało się w dużej mierze na fizycznej fascynacji obydwojga. Demaskuje również (na tyle, na ile to możliwe) mit, jakoby czasy rewolucji radzieckiej były epoką swobody twórczej i rozkwitu kultury, któremu kres położył dopiero stalinizm i doktryna socrealizmu. Autorytarna w sądach, surowa w ocenach i cięta w języku Druga księga wspomnień staje się zarazem szeroko zakrojoną, przejmującą rozprawą filozoficzną i socjologiczną o niewyobrażalnie trudnym świecie, w jakim przyszło żyć Nadieżdzie i jej współczesnym.Wspomnienia były opowieścią o jej mężu i jego wierszach. Druga księga stawia pytanie, jak mogło dojść do tego, że skazywano na śmierć nie tylko poszczególnych ludzi, ale warstwy społeczne, grupy zawodowe czy nawet narody, bez wyboru i bez powodu. Nie chodzi już o losy pojedynczego poety, Mandelsztama czy Achmatowej, uwagą objęta została cała przeżyta przez nich epoka. Drugą księgę pisała nie tylko Wielka Wdowa, jak ją nazwał zaprzyjaźniony dramaturg Aleksandr Gładkow, ale przede wszystkim autorka wybitnej rosyjskiej prozy wspomnieniowej. Nie zdecydowały o tym ani światowy rozgłos, ani pochwały największych choćby znawców, ale pełna świadomość samej autorki, ile warte jest to, czego dokonała. Pierwszy tom napisała skromna, małomówna wdowa po poecie, natomiast autorką Drugiej księgi była już ?znana wszystkim Nadieżda Jakowlewna Mandelsztam, która napisała słynne Wspomnienia o jednym z największych liryków XX wieku.Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Sensacyjna historia amerykańskiego pilota, który jako operator predatorów znalazł się na pierwszej linii wojny z terroryzmem.Od bohaterów książek Snajper czy Niełatwy dzień różni go tylko jedno: od pola walki oddalonybył o tysiące kilometrów. Co jednak nie przeszkadzało mu odgrywać kluczowej roli w tajnych misjach na terytorium wroga.T. Mark McCurley, weteran Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych, przedstawia ekscytującą opowieść o tropieniu przywódców organizacji terrorystycznych z użyciem bezzałogowych maszyn, które są przyszłością lotnictwa wojskowego. To również opowieść o dylematach żołnierza, którego zadaniem jest zabijanie na odległość. Drapieżca to wciągająca opowieść o tym, jak bezzałogowe samoloty, kiedyś narzędzia inwigilacji,zmieniły się w jedną z najgroźniejszych i najbardziej kontrowersyjnych broni współczesnej wojny. Autor był świadkiem tej przemiany, opisuje ją ze znawstwem i zaangażowaniem.Dzięki niemu ? skuteczniej niż dzięki najlepszym sensacyjnym filmom ? stajemy się uczestnikami polowańprowadzonych z pomocą współczesnych drapieżców.Piotr Głuchowski współautor książki Karbala

ŚWIADECTWO WSPANIEŁEJ MIŁOŚCI I ODWAGI WOBEC NIELUDZKIEGO TERRORUSpełnia się przepowiednia Herlinga-Grudzińskiego: dziś wymienia się ?Wspomnienia? Nadieżdy Mandelsztam jednym tchem z powieściami Sołżenicyna i ?Doktorem Żywago? Pasternaka. Autorka opowiada w nich o ostatnich latach życia jednego z największych poetów XX wieku i jednego z najbardziej nieszczęśliwych. ?Wspomnienia? jego żony są głosem pamięci o czasie, w którym państwo wydało wyrok na swobodę myśli, usiłując zdusić wszelkimi sposobami głos poety. Nie udało się. Najwyższy czas, by polski czytelnik poznał w całości to niezwykłe dzieło.Adam MichnikNadieżda została wdową z powodu wiersza o straszącym z Kremla góralu, który ma ?palce tłuste jak czerwie? i ?karalusze wąsiska?. Jego bohater, Józef Wissarionowicz Stalin, osobiście kazał zesłać Mandelsztama. Nadieżda podążyła za nim. Jednak kiedy w 1938 roku NKWD zabrało go po raz drugi, wyruszył samotnie do łagru. Dla Nadieżdy było jasne, że już się nie zobaczą, a satrapa zrobi wszystko, żeby zniszczyć każdy ślad życia jej męża. Nauczyła się na pamięć jego niepublikowanych wierszy, żeby przetrwały. Przemyciła je za granicę. Prowadziła własne śledztwo, by wyjaśnić kulisy uwięzienia i śmierci Osipa. Jego efektem są ?Wspomnienia?, jedno z najbardziej poruszających świadectw stalinowskiego terroru. Ta książka to zapis walki o przetrwanie spuścizny poety i fascynujący obraz życia codziennego i kulturalnego w Rosji lat dwudziestych i trzydziestych.

"Już pierwszy tom Wspomnień wystarczyłby, żeby zapewnić autorce miejsce w literaturze. Ale Druga księga, pełna „ludzkiego, arcyludzkiego” tonu, stanowi jego świetne dopełnienie. Jedna z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych książek wspomnieniowych napisanych w czasach ZSRR. W słynnych Wspomnieniach Nadieżda Mandelsztam, żona legendarnego poety Osipa Mandelsztama, opowiedziała historię aresztowania, zesłania i śmierci swojego męża. Druga księga wspomnień – jak zauważa we wstępie tłumacz Jerzy Czech – jest raczej prequelem niż sequelem dziejów Osipa Mandelsztama. W centrum uwagi znajduje się tu „sojusz trojga”: Nadieżdy, Osipa i zaprzyjaźnionej z nimi poetki Anny Achmatowej, ukazanej nie jako bohaterka, ale osoba raczej bezradna życiowo i pełna wątpliwości. Lecz to nie wszystko: autorka nie kryje, że jej małżeństwo opierało się w dużej mierze na fizycznej fascynacji obydwojga. Demaskuje również (na tyle, na ile to możliwe) mit, jakoby czasy rewolucji radzieckiej były epoką swobody twórczej i rozkwitu kultury, któremu kres położył dopiero stalinizm i doktryna socrealizmu. Autorytarna w sądach, surowa w ocenach i cięta w języku Druga księga wspomnień staje się zarazem szeroko zakrojoną, przejmującą rozprawą filozoficzną i socjologiczną o niewyobrażalnie trudnym świecie, w jakim przyszło żyć Nadieżdzie i jej współczesnym. Wspomnienia były opowieścią o jej mężu i jego wierszach. Druga księga stawia pytanie, jak mogło dojść do tego, że skazywano na śmierć nie tylko poszczególnych ludzi, ale warstwy społeczne, grupy zawodowe czy nawet narody, bez wyboru i bez powodu. Nie chodzi już o losy pojedynczego poety, Mandelsztama czy Achmatowej, uwagą objęta została cała przeżyta przez nich epoka. Drugą księgę pisała nie tylko Wielka Wdowa, jak ją nazwał zaprzyjaźniony dramaturg Aleksandr Gładkow, ale przede wszystkim autorka wybitnej rosyjskiej prozy wspomnieniowej. Nie zdecydowały o tym ani światowy rozgłos, ani pochwały największych choćby znawców, ale pełna świadomość samej autorki, ile warte jest to, czego dokonała. Pierwszy tom napisała skromna, małomówna wdowa po poecie, natomiast autorką Drugiej księgi była już „znana wszystkim Nadieżda Jakowlewna Mandelsztam, która napisała słynne Wspomnienia o jednym z największych liryków XX wieku. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego."

Nie urodziłam się, by być gwiazdą pop. Do tego trzeba być dobrą dziewczynką. Nie sprawiać zbyt wielu kłopotów. (…) Dla niektórych rzeczy warto zaprzepaścić karierę. A ja i tak nie chcę już kariery gwiazdy pop, bo nikt mnie nie zna i jestem samotna – Sinead O’Connor Pierwszą część „Wspomnień” Sinéad poświęca dzieciństwu, zwłaszcza trudnym relacjom z matką, która każe jej rozbierać się do naga i bije aż się zmęczy. Przez nią Sinéad zaczyna też kraść. Trafia w końcu do domu ojca i macochy, którzy choć się starają, nie potrafią do niej dotrzeć. Przekazują ją pod opiekę zakonnic. Przepustką do lepszego świata staje się debiutancki album, gdy jako młodziutka artystka, na swoich warunkach, odnosi wielki sukces. Trudne dzieciństwo i nieprzepracowane traumy nie dają jednak o sobie zapomnieć. Ma niespełna 21 lat, kiedy na świat przychodzi jej pierwszy syn i bierze ślub. Później urodzi jeszcze trójkę dzieci i tyle samo razy wyjdzie za mąż, choć już nie za ojców swoich dzieci. Dorosłej Sinéad – matce i wiecznie poszukującej artystce, poświęcona jest część druga książki. Część trzecia to przewodnik po dotychczasowej twórczości O’Connor oraz zapowiedź nowej, możliwe że ostatniej płyty. Sinéad O’Connor napisała „Wspomnienia”, by odzyskać kontrolę nad swoim życiem i sprawić, żeby jej głos był nie tylko usłyszany, ale przede wszystkim zrozumiany. Może też, żeby wytłumaczyć się ze swojego postępowania, ale myli się ten, kto sądzi, że będzie za cokolwiek przepraszać.

ŚWIADECTWO WSPANIEŁEJ MIŁOŚCI I ODWAGI WOBEC NIELUDZKIEGO TERRORUSpełnia się przepowiednia Herlinga-Grudzińskiego: dziś wymienia się „Wspomnienia” Nadieżdy Mandelsztam jednym tchem z powieściami Sołżenicyna i „Doktorem Żywago” Pasternaka. Autorka opowiada w nich o ostatnich latach życia jednego z największych poetów XX wieku i jednego z najbardziej nieszczęśliwych. „Wspomnienia” jego żony są głosem pamięci o czasie, w którym państwo wydało wyrok na swobodę myśli, usiłując zdusić wszelkimi sposobami głos poety. Nie udało się. Najwyższy czas, by polski czytelnik poznał w całości to niezwykłe dzieło.Adam MichnikNadieżda została wdową z powodu wiersza o straszącym z Kremla góralu, który ma „palce tłuste jak czerwie” i „karalusze wąsiska”. Jego bohater, Józef Wissarionowicz Stalin, osobiście kazał zesłać Mandelsztama. Nadieżda podążyła za nim. Jednak kiedy w 1938 roku NKWD zabrało go po raz drugi, wyruszył samotnie do łagru. Dla Nadieżdy było jasne, że już się nie zobaczą, a satrapa zrobi wszystko, żeby zniszczyć każdy ślad życia jej męża. Nauczyła się na pamięć jego niepublikowanych wierszy, żeby przetrwały. Przemyciła je za granicę. Prowadziła własne śledztwo, by wyjaśnić kulisy uwięzienia i śmierci Osipa. Jego efektem są „Wspomnienia”, jedno z najbardziej poruszających świadectw stalinowskiego terroru. Ta książka to zapis walki o przetrwanie spuścizny poety i fascynujący obraz życia codziennego i kulturalnego w Rosji lat dwudziestych i trzydziestych....

Już pierwszy tom Wspomnień wystarczyłby, żeby zapewnić autorce miejsce w literaturze. Ale Druga księga, pełna "ludzkiego, arcyludzkiego" tonu, stanowi jego świetne dopełnienie.Jedna z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych książek wspomnieniowych napisanych w czasach ZSRR. W słynnych Wspomnieniach Nadieżda Mandelsztam, żona legendarnego poety Osipa Mandelsztama, opowiedziała historię aresztowania, zesłania i śmierci swojego męża.Druga księga wspomnień - jak zauważa we wstępie tłumacz Jerzy Czech - jest raczej prequelem niż sequelem dziejów Osipa Mandelsztama. W centrum uwagi znajduje się tu "sojusz trojga": Nadieżdy, Osipa i zaprzyjaźnionej z nimi poetki Anny Achmatowej, ukazanej nie jako bohaterka, ale osoba raczej bezradna życiowo i pełna wątpliwości. Lecz to nie wszystko: autorka nie kryje, że jej małżeństwo opierało się w dużej mierze na fizycznej fascynacji obydwojga.

Świadectwo wspaniałej miłości i odwagi wobec nieludzkiego terroru.Spełnia się przepowiednia Herlinga-Grudzińskiego: dziś wymienia się Wspomnienia Nadieżdy Mandelsztam jednym tchem z powieściami Sołżenicyna i Doktorem Żywago Pasternaka.Autorka opowiada w nich o ostatnich latach życia jednego z największych poetów XX wieku i jednego z najbardziej nieszczęśliwych. Wspomnienia jego żony są głosem pamięci o czasie, w którym państwo wydało wyrok na swobodę myśli, usiłując zdusić wszelkimi sposobami głos poety. Nie udało się.Najwyższy czas, by polski czytelnik poznał w całości to niezwykłe dzieło.

Sensacyjna historia amerykańskiego pilota, który jako operator predatorów znalazł się na pierwszej linii wojny z terroryzmem. Od bohaterów książek Snajper czy Niełatwy dzień różni go tylko jedno: od pola walki oddalony był o tysiące kilometrów.Co jednak nie przeszkadzało mu odgrywać kluczowej roli w tajnych misjach na terytorium wroga.T. Mark McCurley, weteran Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych, przedstawia ekscytującą opowieść o tropieniu przywódców organizacji terrorystycznych z użyciem bezzałogowych maszyn, które są przyszłością lotnictwa wojskowego.

Już pierwszy tom Wspomnień wystarczyłby, żeby zapewnić autorce miejsce w literaturze. Ale Druga księga, pełna ludzkiego, arcyludzkiego tonu, stanowi jego świetne dopełnienie.Jedna z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych książek wspomnieniowych napisanych w czasach ZSRR. W słynnych Wspomnieniach Nadieżda Mandelsztam, żona legendarnego poety Osipa Mandelsztama, opowiedziała historię aresztowania, zesłania i śmierci swojego męża. Druga księga wspomnień jak zauważa we wstępie tłumacz Jerzy Czech jest raczej prequelem niż sequelem dziejów Osipa Mandelsztama. W centrum uwagi znajduje się tu sojusz trojga: Nadieżdy, Osipa i zaprzyjaźnionej z nimi poetki Anny Achmatowej, ukazanej nie jako bohaterka, ale osoba raczej bezradna życiowo i pełna wątpliwości. Lecz to nie wszystko: autorka nie kryje, że jej małżeństwo opierało się w dużej mierze na fizycznej fascynacji obydwojga. Demaskuje również (na tyle, na ile to możliwe) mit, jakoby czasy rewolucji radzieckiej były epoką swobody twórczej i rozkwitu kultury, któremu kres położył dopiero stalinizm i doktryna socrealizmu. Autorytarna w sądach, surowa w ocenach i cięta w języku Druga księga wspomnień staje się zarazem szeroko zakrojoną, przejmującą rozprawą filozoficzną i socjologiczną o niewyobrażalnie trudnym świecie, w jakim przyszło żyć Nadieżdzie i jej współczesnym.Wspomnienia były opowieścią o jej mężu i jego wierszach. Druga księga stawia pytanie, jak mogło dojść do tego, że skazywano na śmierć nie tylko poszczególnych ludzi, ale warstwy społeczne, grupy zawodowe czy nawet narody, bez wyboru i bez powodu. Nie chodzi już o losy pojedynczego poety, Mandelsztama czy Achmatowej, uwagą objęta została cała przeżyta przez nich epoka.Drugą księgę pisała nie tylko Wielka Wdowa, jak ją nazwał zaprzyjaźniony dramaturg Aleksandr Gładkow, ale przede wszystkim autorka wybitnej rosyjskiej prozy wspomnieniowej. Nie zdecydowały o tym ani światowy rozgłos, ani pochwały największych choćby znawców, ale pełna świadomość samej autorki, ile warte jest to, czego dokonała.Pierwszy tom napisała skromna, małomówna wdowa po poecie, natomiast autorką Drugiej księgi była już znana wszystkim Nadieżda Jakowlewna Mandelsztam, która napisała słynne Wspomnienia o jednym z największych liryków XX wieku.Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Sensacyjna historia amerykańskiego pilota, który jako operator predatorów znalazł się na pierwszej linii wojny z terroryzmem.Od bohaterów książek Snajper czy Niełatwy dzień różni go tylko jedno: od pola walki oddalony był o tysiące kilometrów. Co jednak nie przeszkadzało mu odgrywać kluczowej roli w tajnych misjach na terytorium wroga.T. Mark McCurley, weteran Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych, przedstawia ekscytującą opowieść o tropieniu przywódców organizacji terrorystycznych z użyciem bezzałogowych maszyn, które są przyszłością lotnictwa wojskowego. To również opowieść o dylematach żołnierza, którego zadaniem jest zabijanie na odległość. Drapieżca to wciągająca opowieść o tym, jak bezzałogowe samoloty, kiedyś narzędzia inwigilacji,zmieniły się w jedną z najgroźniejszych i najbardziej kontrowersyjnych broni współczesnej wojny.Autor był świadkiem tej przemiany, opisuje ją ze znawstwem i zaangażowaniem.Dzięki niemu skuteczniej niż dzięki najlepszym sensacyjnym filmom stajemy się uczestnikami polowań prowadzonych z pomocą współczesnych drapieżców.

ŚWIADECTWO WSPANIEŁEJ MIŁOŚCI I ODWAGI WOBEC NIELUDZKIEGO TERRORU Spełnia się przepowiednia Herlinga-Grudzińskiego: dziś wymienia się „Wspomnienia” Nadieżdy Mandelsztam jednym tchem z powieściami Sołżenicyna i „Doktorem Żywago” Pasternaka. Autorka opowiada w nich o ostatnich latach życia jednego z największych poetów XX wieku i jednego z najbardziej nieszczęśliwych. „Wspomnienia” jego żony są głosem pamięci o czasie, w którym państwo wydało wyrok na swobodę myśli, usiłując zdusić wszelkimi sposobami głos poety. Nie udało się. Najwyższy czas, by polski czytelnik poznał w całości to niezwykłe dzieło. Adam Michnik Nadieżda została wdową z powodu wiersza o straszącym z Kremla góralu, który ma „palce tłuste jak czerwie” i „karalusze wąsiska”. Jego bohater, Józef Wissarionowicz Stalin, osobiście kazał zesłać Mandelsztama. Nadieżda podążyła za nim. Jednak kiedy w 1938 roku NKWD zabrało go po raz drugi, wyruszył samotnie do łagru. Dla Nadieżdy było jasne, że już się nie zobaczą, a satrapa zrobi wszystko, żeby zniszczyć każdy ślad życia jej męża. Nauczyła się na pamięć jego niepublikowanych wierszy, żeby przetrwały. Przemyciła je za granicę. Prowadziła własne śledztwo, by wyjaśnić kulisy uwięzienia i śmierci Osipa. Jego efektem są „Wspomnienia”, jedno z najbardziej poruszających świadectw stalinowskiego terroru. Ta książka to zapis walki o przetrwanie spuścizny poety i fascynujący obraz życia codziennego i kulturalnego w Rosji lat dwudziestych i trzydziestych.

ŚWIADECTWO WSPANIEŁEJ MIŁOŚCI I ODWAGI WOBEC NIELUDZKIEGO TERRORUSpełnia się przepowiednia Herlinga-Grudzińskiego: dziś wymienia się Wspomnienia Nadieżdy Mandelsztam jednym tchem z powieściami Sołżenicyna i Doktorem Żywago Pasternaka. Autorka opowiada w nich o ostatnich latach życia jednego z największych poetów XX wieku i jednego z najbardziej nieszczęśliwych. Wspomnienia jego żony są głosem pamięci o czasie, w którym państwo wydało wyrok na swobodę myśli, usiłując zdusić wszelkimi sposobami głos poety. Nie udało się. Najwyższy czas, by polski czytelnik poznał w całości to niezwykłe dzieło.Adam MichnikNadieżda została wdową z powodu wiersza o straszącym z Kremla góralu, który ma palce tłuste jak czerwie i karalusze wąsiska. Jego bohater, Józef Wissarionowicz Stalin, osobiście kazał zesłać Mandelsztama. Nadieżda podążyła za nim. Jednak kiedy w 1938 roku NKWD zabrało go po raz drugi, wyruszył samotnie do łagru. Dla Nadieżdy było jasne, że już się nie zobaczą, a satrapa zrobi wszystko, żeby zniszczyć każdy ślad życia jej męża. Nauczyła się na pamięć jego niepublikowanych wierszy, żeby przetrwały. Przemyciła je za granicę. Prowadziła własne śledztwo, by wyjaśnić kulisy uwięzienia i śmierci Osipa. Jego efektem są Wspomnienia, jedno z najbardziej poruszających świadectw stalinowskiego terroru. Ta książka to zapis walki o przetrwanie spuścizny poety i fascynujący obraz życia codziennego i kulturalnego w Rosji lat dwudziestych i trzydziestych.

Już pierwszy tom Wspomnień wystarczyłby, żeby zapewnić autorce miejsce w literaturze. Ale Druga księga, pełna „ludzkiego, arcyludzkiego” tonu, stanowi jego świetne dopełnienie. Jedna z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych książek wspomnieniowych napisanych w czasach ZSRR. W słynnych Wspomnieniach Nadieżda Mandelsztam, żona legendarnego poety Osipa Mandelsztama, opowiedziała historię aresztowania, zesłania i śmierci swojego męża. Druga księga wspomnień – jak zauważa we wstępie tłumacz Jerzy Czech – jest raczej prequelem niż sequelem dziejów Osipa Mandelsztama. W centrum uwagi znajduje się tu „sojusz trojga”: Nadieżdy, Osipa i zaprzyjaźnionej z nimi poetki Anny Achmatowej, ukazanej nie jako bohaterka, ale osoba raczej bezradna życiowo i pełna wątpliwości. Lecz to nie wszystko: autorka nie kryje, że jej małżeństwo opierało się w dużej mierze na fizycznej fascynacji obydwojga. Demaskuje również (na tyle, na ile to możliwe) mit, jakoby czasy rewolucji radzieckiej były epoką swobody twórczej i rozkwitu kultury, któremu kres położył dopiero stalinizm i doktryna socrealizmu. Autorytarna w sądach, surowa w ocenach i cięta w języku Druga księga wspomnień staje się zarazem szeroko zakrojoną, przejmującą rozprawą filozoficzną i socjologiczną o niewyobrażalnie trudnym świecie, w jakim przyszło żyć Nadieżdzie i jej współczesnym. Wspomnienia były opowieścią o jej mężu i jego wierszach. Druga księga stawia pytanie, jak mogło dojść do tego, że skazywano na śmierć nie tylko poszczególnych ludzi, ale warstwy społeczne, grupy zawodowe czy nawet narody, bez wyboru i bez powodu. Nie chodzi już o losy pojedynczego poety, Mandelsztama czy Achmatowej, uwagą objęta została cała przeżyta przez nich epoka. Drugą księgę pisała nie tylko Wielka Wdowa, jak ją nazwał zaprzyjaźniony dramaturg Aleksandr Gładkow, ale przede wszystkim autorka wybitnej rosyjskiej prozy wspomnieniowej. Nie zdecydowały o tym ani światowy rozgłos, ani pochwały największych choćby znawców, ale pełna świadomość samej autorki, ile warte jest to, czego dokonała. Pierwszy tom napisała skromna, małomówna wdowa po poecie, natomiast autorką Drugiej księgi była już „znana wszystkim Nadieżda Jakowlewna Mandelsztam, która napisała słynne Wspomnienia o jednym z największych liryków XX wieku. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Nie urodziłam się, by być gwiazdą pop. Do tego trzeba być dobrą dziewczynką. Nie sprawiać zbyt wielu kłopotów. () Dla niektórych rzeczy warto zaprzepaścić karierę. A ja i tak nie chcę już kariery gwiazdy pop, bo nikt mnie nie zna i jestem samotna Sinead O'Connor Pierwszą część Wspomnień Sinad poświęca dzieciństwu, zwłaszcza trudnym relacjom z matką, która każe jej rozbierać się do naga i bije aż się zmęczy. Przez nią Sinad zaczyna też kraść. Trafia w końcu do domu ojca i macochy, którzy choć się starają, nie potrafią do niej dotrzeć. Przekazują ją pod opiekę zakonnic. Przepustką do lepszego świata staje się debiutancki album, gdy jako młodziutka artystka, na swoich warunkach, odnosi wielki sukces. Trudne dzieciństwo i nieprzepracowane traumy nie dają jednak o sobie zapomnieć. Ma niespełna 21 lat, kiedy na świat przychodzi jej pierwszy syn i bierze ślub. Później urodzi jeszcze trójkę dzieci i tyle samo razy wyjdzie za mąż, choć już nie za ojców swoich dzieci. Dorosłej Sinad matce i wiecznie poszukującej artystce, poświęcona jest część druga książki. Część trzecia to przewodnik po dotychczasowej twórczości O'Connor oraz zapowiedź nowej, możliwe że ostatniej płyty. Sinad O'Connor napisała Wspomnienia, by odzyskać kontrolę nad swoim życiem i sprawić, żeby jej głos był nie tylko usłyszany, ale przede wszystkim zrozumiany. Może też, żeby wytłumaczyć się ze swojego postępowania, ale myli się ten, kto sądzi, że będzie za cokolwiek przepraszać.