[WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN]
Kategoria: Nauka / JÄzykoznawstwo
W 1542 roku w krakowskiej drukarni Hieronima Wietora ukazaĹ siÄ
utwĂłr KsiÄgi ktore zowÄ
JÄzyk. Tekst ten jest przekĹadem
dydaktycznego traktatu Lingua napisanego przez Erazma z Rotterdamu
i opublikowanego...
Pełen opis produktu 'Lingua Erazma z Rotterdamu w staropolskim przekĹadzie Warsztat pracy tĹumacza w XVI wieku' »
W 1542 roku w krakowskiej drukarni Hieronima Wietora ukazaĹ siÄ
utwĂłr KsiÄgi ktore zowÄ
JÄzyk. Tekst ten jest przekĹadem
dydaktycznego traktatu Lingua napisanego przez Erazma z Rotterdamu
i opublikowanego w Bazylei w 1525 roku. W dziele tym podjÄto
problem sprawiedliwego i uczciwego posĹugiwania siÄ mowÄ
.
KsiÄ
Ĺźka Marii Piaseckiej stanowi monografiÄ tego anonimowego
przekĹadu â jednego z waĹźniejszych zabytkĂłw wczesnej prozy
polskojÄzycznej i polskiej kultury literackiej, a zarazem jednego
z nielicznych XVI-wiecznych tĹumaczeĹ dzieĹ Erazma z Rotterdamu
na polski. Aby zrozumieÄ KsiÄgi ktĂłre zowÄ
JÄzyk, autorka
uwzglÄdniĹa szeroki kontekst epoki i zestawiĹa je z licznymi
ĹşrĂłdĹami z I poĹowy XVI wieku. To umoĹźliwiĹo jej nie tylko
lepsze poznanie badanego dzieĹa, lecz takĹźe wyciÄ
gniÄcie
wnioskĂłw ogĂłlniejszych, dotyczÄ
cych caĹej dawnej staropolskiej
prozy, jej cech retorycznych, obiegu i funkcji. Autorka traktuje
zatem KsiÄgi... jako ciekawy przypadek, ilustrujÄ
cy zjawiska
wystÄpujÄ
ce takĹźe w wielu innych dawnych utworach.
Drobiazgowa, przeprowadzona w duchu uwaĹźnego czytania (close
reading) analiza staropolskiego tekstu stanowi punkt wyjĹcia do
rozwaĹźaĹ na temat róşnorodnych zagadnieĹ, takich jak:
przekĹad, pogranicze popularnoĹci i uczonoĹci w epoce
wczesnonowoĹźytnej, dawna kultura oralna i atrybucja autorska.
Kolejne rozdziaĹy ksiÄ
Ĺźki sÄ
poĹwiÄcone czterem zagadnieniom:
zasobom wykorzystywanym przez tĹumaczy, strategiom
uprzystÄpniania tekstu w przekĹadzie, tzw. residuum oralnemu oraz
atrybucji autorskiej.
DogĹÄbna lektura KsiÄ
g... w zestawieniu z innymi ĹşrĂłdĹami
pozwoliĹa autorce na lepsze zrozumienie pogranicza kultury
wysokiej i popularnej w XVI wieku. Procesy przekĹadu i adaptacji
utworĂłw autorka ujmuje takĹźe w perspektywie kulturowej, a
zaproponowane przez niÄ
spojrzenie wskazuje na gĹÄbokie
rozumienie meandrĂłw kultury wczesnonowoĹźytnej.
JednÄ
z najwaĹźniejszych zalet ksiÄ
Ĺźki jest jej nowatorstwo
metodologiczne i wykorzystanie wachlarza metod badawczych
sĹuĹźÄ
cych naĹwietleniu problemĂłw z róşnych perspektyw,
takich jak: komparatystyka, elementy analizy retorycznej, wycieczki
jÄzykoznawcze, teoria oralnoĹci, atrybucja autorska oparta na
statystycznych pomiarach podobieĹstwa, stylometria. KsiÄ
Ĺźka
zawiera odwaĹźne uogĂłlnienia, mogÄ
ce byÄ istotne nie tylko dla
osĂłb zainteresowanych omawianymi w ksiÄ
Ĺźce autorami czy
dzieĹami, lecz takĹźe dla badaczy kultury renesansu.
Odbiorcami ksiÄ
Ĺźki sÄ
przede wszystkim badacze kultury dawnej w
jej róşnorodnych aspektach. PoniewaĹź publikacja sytuuje siÄ na
pograniczu wielu dyscyplin, moĹźe ona okazaÄ siÄ przydatna dla
róşnych specjalistów, takich jak: historycy literatury,
neolatyniĹci, translatolodzy, jÄzykoznawcy, badacze z krÄgu
humanistyki cyfrowej (stylometria), badacze erazmianizmu, a wiÄc
takĹźe historycy filozofii studiujÄ
cy myĹl humanistycznÄ
,
komparatyĹci, filolodzy, filolodzy biblijni, antropolodzy
historyczni (oralnoĹÄ), historycy ksiÄ
Ĺźki, badacze dawnej
kultury popularnej. KsiÄ
Ĺźka mogĹaby sĹuĹźyÄ jako inspiracja
dla prowadzÄ
cych zajÄcia z tych dziedzin (Literatura staropolska,
Literatura porĂłwnawcza, Literatura powszechna: Antyk/Biblia w
kulturze).