[Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego]
Kategoria: Nauki humanistyczneWysyłka: od ręki
Prezentowany wybór to lektura obowiązkowa dla wszystkich
zainteresowanych teatrem. Autorzy tekstów zebranych w
publikacji prezentują całkowicie nowe spojrzenie na tę historyczną
formę widowiska...
Pełen opis produktu 'Teatr dell'arte Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego' »
Prezentowany wybór to lektura obowiązkowa dla wszystkich
zainteresowanych teatrem.
Autorzy tekstów zebranych w publikacji prezentują całkowicie nowe
spojrzenie na tę historyczną formę widowiska i obalają mity, jakimi
obrosło ono przez stulecia. Burzą skostniałe przekonania i piszą
jego nową historię. Dowodzą, że nasze wyobrażenie o nim jest
zapisem sentymentalnej pamięci, efektem mitologizacji i przeszłości
kulturowej.
Kiedy mowa o komedii dell'arte zauważa Ferdinando Taviani trzeba
zawsze pamiętać, żeby oddzielić to, co jest jej mitologią, od tego,
co wie o niej historia. Mit mówi, że był to teatr popularny,
spontaniczny, oparty na improwizacji i niczym nieskrępowanej
wyobraźni, wystawiany na świeżym powietrzu, grany na targach,
placach, ulicach, który przykuwał uwagę przypadkowych przechodniów.
Tak rozumiana komedia dell'arte rozpalała wyobraźnię artystów
romantycznych (Jean Starobinski) i modernistycznych (J. Douglas
Clayton). Według tych wyobrażeń aktor dell'arte był nierozerwalnie
zrośnięty ze swoją postacią maską". Wiedza historyczna wprowadza do
tego obrazu znaczące korekty. Już teatr Giorgia Goldoniego, opisany
przez Jamesa H. Johnsona, gra z mitem komedii dell'arte,
wytwarzając go i przekraczając zarazem.
Podążając więc za myślą Tavianiego, trzeba założyć, że komedia
dell'arte nie powinna być rozumiana jako ściśle określony gatunek
teatru europejskiego, a przynajmniej nie tylko w ten sposób. W swym
źródłowym kulturowym kontekście komedia jest po prostu synonimem
teatru, a arte oznacza kunszt w najrozmaitszych dziedzinach
publicznej ekspresji, poczynając od poezji, przez muzykę, taniec,
aż do popisów akrobatycznych, które ją powołały do życia, zapowiada
heterogeniczność form teatru europejskiego.
Siro Ferrone, przyglądając się metodom kompozycyjnym w teatrze
dell'arte, także wskazuje na heterogeniczny i złożony charakter
zjawiska, postulując w związku z tym nowe podejście
metodologiczne.
Robert Henke widzi w teatrze dell'arte historyczne napięcie między
oralnością a piśmiennością, które odciska piętno nie tylko na samym
spektaklu, ale także na formalnym kontekście jego funkcjonowania w
społeczeństwie.
Anne MacNeil, śledząc muzyczne aspekty przedstawień dell'arte,
ukazuje ścisły związek zachodzący między sztuką śpiewających i
komponujących aktorek a narodzinami opery.
Enrico Fulchignoni zaś, przyglądając się raz jeszcze historycznym
źródłom komedii dell'arte, każe zakwestionować jej mityczne włoskie
korzenie. Teatr dell'arte rodzi się nie tylko na przecięciu
oralności i piśmienności, muzyki i teatralnej gry, rodzi się także
w przecięciu kultur, wzajemnym przenikaniu wschodu i zachodu, w
miejscu, gdzie różnorodność, dialog i wymiana stają się źródłem
nowych form kulturowych.