[Naukowe Wydawnictwo IVG]
Kategoria: RozmaitościWysyłka: od ręki
w dziedzinie organizacji i funkcjonowania systemów
antyterrorystycznych państw członkowskich Unii
Europejskiej. Część rezultatów, które wykorzystano w
niniejszej publikacji,...
Pełen opis produktu 'Systemy antyterrorystyczne państw Unii Europejskiej' »
Od czasu pamiętnych zamachów z 11 września 2001 roku
w USA, a szczególnie od terrorystycznego zamachu bombowego, który
zabił 191 osób w Madrycie w marcu 2004 roku, politycy Unii
Europejskiej jednogłośnie wypowiadają się na temat wspólnej
międzynarodowej współpracy w walce z terroryzmem. Zakładając
hipotetycznie, terroryści w Unii Europejskiej mogą się swobodnie
przemieszczać i bez większego problemu przekraczać granice państw
członkowskich, zwłaszcza tych funkcjonujących w ramach systemu
Schengen. Biorąc pod uwagę globalny charakter, takich organizacji
jak Al – Kaida1, należy liczyć się z faktem, że mogą one uderzyć w
dowolnym miejscu Europy, na dużo większą skalę niż do tej pory
działające na terenie naszego kontynentu ETA2, IRA3 czy inne
organizacje terrorystyczne.
Oczywiście należy zdawać sobie sprawę z faktu, że
międzynarodowy terroryzm, to nie jedyne wyzwanie dla Unii
Europejskiej w zakresie problematyki bezpieczeństwa. Państwa
członkowskie aktywnie uczestniczyły i uczestniczą w działaniach
pokojowych (między innymi szkolenie sił bezpieczeństwa, pomoc
humanitarna, etc.) w Iraku, Afganistanie, na Bałkanach czy w Afryce
Północnej. Próbują przekonać Iran do zaniechania budowy broni
nuklearnej. Rządy państw członkowskich angażują się w pomoc
państwom upadłym, takim jak: Sudan czy Kongo, jak również
problematykę transgranicznej przestępczości zorganizowanej. W
ostatnim okresie czasu, z wielką troską, państwa Unii Europejskiej
zwracają się ku Ukrainie i niestabilnej sytuacji w tym państwie ze
szczególnym uwzględnieniem negatywnej roli Rosji w tym konflikcie.
Nie ulega, jednak wątpliwości, że szczególnie zamach w Madrycie
oraz w Londynie i ten najnowszy ze stycznia 2015 r. w Paryżu, w
sposób jednoznaczny pokazał, że terroryzm a zwłaszcza radykalne
islamskie grupy terrorystyczne pozostają najpoważniejszym
zagrożeniem dla Europy dzisiaj i w najbliższej przyszłości.
Wspólna polityka unijna wymaga szczególnej
koordynacji i współpracy w zakresie zwalczania terroryzmu, choć nie
jest z pewnością sprawą prostą. Istnieje swoisty paradoks w roli
Unii Europejskiej w działaniach antyterrorystycznych. Z jednej
strony rządy państw członkowskich zgadzają się, że priorytetem
powinna być współpraca w tym zakresie na poziomie unijnym, głównie
ze względu na procedury dotyczące przekraczania granic wewnątrz
unijnych a zagrożeń terrorystycznych. Z drugiej, jednak strony
powolne są w oddawaniu Unii sił (takich jak: prowadzenie śledztw i
działalność prokuratorów) i środków (takich jak: funkcjonariusze
służb specjalnych i środki finansowe przeznaczone na tą walkę).
Wynika to głównie z faktu, że polityka bezpieczeństwa – zwłaszcza,
kiedy to dotyczy ochrony obywateli – ściśle wiąże się z
suwerennością narodową i rządy są niechętne, by dać władze UE,
która mogłaby przeszkadzać i mieszać w istniejącym systemie prawa i
bezpieczeństwa narodowego4 . Unia Europejska stara się, aby w pełni
skoordynować narodowe polityki antyterrorystyczne, ale wymaga to
przede wszystkim na wstępie usystematyzowania i ugruntowania
własnej polityki przeciw terrorystycznej na poziomie unijnym.
W niniejszej publikacji zaprezentowano wyniki badań
i obserwacji, gromadzenia materiałów źródłowych, które prowadzone
były przez autora przez kilka lat w dziedzinie organizacji i
funkcjonowania systemów antyterrorystycznych państw członkowskich
Unii Europejskiej. Część rezultatów, które wykorzystano w
niniejszej publikacji, wcześniej publikowana była w monografiach i
czasopismach naukowych.
Dostęp do materiałów źródłowych był różny. Autor
korzystał oczywiście z całej gamy publikacji i monografii
dotyczących wspomnianej problematyki, skorzystano z materiałów
udostępnionych przez placówki dyplomatyczne państw UE, jak również
materiały pozyskane podczas podróży zagranicznych, konferencji i
seminariów.
Głównym celem prowadzonych badań było dokonanie
identyfikacji systemów antyterrorystycznych zarówno całej Unii
Europejskiej jako organizacji, jak również poszczególnych –
wszystkich jej 28 członków.
Systemy antyterrorystyczne państw Unii Europejskiej
możemy podzielić na trzy grupy:
posiadające centra antyterrorystyczne;
posiadające powołanych koordynatorów do zwalczania
zagrożeń terrorystycznych;
funkcjonujące w ramach ciał kolegialnych, zespołów,
komitetów czy nawet departamentów powoływanych lub zwoływanych w
momencie pojawiania się zagrożeń.
Zdarza się również, tak jak to było w przypadku
Polski, że system antyterrorystyczny ewoluuje z charakteru
funkcjonowania Międzyresortowego Zespołu do spraw Zagrożeń
Terrorystycznych do powołania Centrum Antyterrorystycznego ABW
(CAT).
W państwach UE większość systemów
antyterrorystycznych opiera się na podmiotach analizujących i
koordynujących działania systemu na poziomie krajowym. Są to przede
wszystkim centra antyterrorystyczne i koordynator do walki z
terroryzmem.
Drugą grupę stanowią gremia kolegialne – komitety i
zespoły. Natomiast w niektórych państwach wciąż brak jest
powołanych, wyodrębnionych struktur do tego typu działalności.
Funkcje przewodnie lub wykonawcze realizowane są za pośrednictwem
departamentów czy wydziałów funkcjonujących w poszczególnych
służbach, które w swoich obowiązkach posiadają zadania walki z
terroryzmem5. Aby osiągnąć założony powyżej cel główny, konieczne
było zrealizowanie następujących celów szczegółowych, w których
należało:
1. Określić prawno–organizacyjne aspekty zwalczania
terroryzmu w Unii Europejskiej.
2. Zbadać regulacje traktatowe UE w zakresie
zwalczania terroryzmu.
3. Dokonać analizy Układu z Prüm i systemu
informacji Schengen, jako instrumentów zwalczania i zapobiegania
terroryzmu.
4. Określić rolę i zadania instytucji Unii
Europejskiej, takich jak: Europejski Koordynator ds. Zwalczania
Terroryzmu, Eurojust, Europol, Unijna Grupa Zadaniowa „ATLAS” w
zakresie przeciwdziałania i zwalczania terroryzmu.
5. Prześledzić problematykę współpracy
międzynarodowej Unii Europejskiej w zakresie zwalczania
terroryzmu.
6. Dokonać analizy zamachów terrorystycznych na
terenie Unii Europejskiej po 11.09.2001 roku i ich wpływu na
kształtowanie systemów antyterrorystycznych państw
członkowskich.
7. Zbadać systemy antyterrorystyczne w wybranych
(28) państwach Unii Europejskiej, a w tym:
Rozwiązania ustawowe,
Struktury i jednostki powołane do walki z
terroryzmem,
Współpraca międzynarodowa w zakresie
przeciwdziałania terroryzmowi,
Formy i metody walki z terroryzmem.
Przy tak sformułowanych w procesie badawczym celach,
główny problem badawczy zawarto w postaci pytania: Jakie jest
miejsce i rola systemów antyterrorystycznych państw Unii
Europejskiej w przeciwdziałaniu i zwalczaniu terroryzmu?
Konsekwencją zaprezentowanego procesu badawczego
było sformułowanie głównej hipotezy roboczej: Prawidłowo
funkcjonujący system antyterrorystyczny państwa ma zasadnicze
znaczenie dla odpowiedniego poziomu i funkcjonowania systemu
bezpieczeństwa państwa.
Sformułowano także szczegółowe hipotezy robocze:
1. Terroryzm jest najpoważniejszym zagrożeniem dla
państw Unii Europejskiej w XXI wieku.
2. Jednym z najistotniejszych elementów
przeciwdziałania i zwalczania zagrożeń terrorystycznych jest
zbudowanie i funkcjonowanie systemów antyterrorystycznych
poszczególnych państw członkowskich UE.
3. Międzynarodowa współpraca poszczególnych państw
oraz wymiana do-świadczeń jest warunkiem koniecznym zbudowania
właściwego systemu antyterrorystycznego Unii Europejskiej.
4. Doświadczenia i wnioski z dokonanych zamachów
terrorystycznych, stanowią cenne źródło wiedzy w procesie tworzenia
systemów antyterrorystycznych. Niniejsza monografia składa się z
trzech rozdziałów. Rozdział pierwszy odnosi się do problematyki
prawno–organizacyjnych aspektów zwalczania terroryzmu w Unii
Europejskiej. Rozdział drugi prezentuje zamachy terrorystyczne na
terenie Unii Europejskiej po 11.09.2001 roku. W rozdziale trzecim
omówiono problematykę zwalczania terroryzmu we wszystkich 28
państwach Unii Europejskiej.
Książka „Systemy antyterrorystyczne państw Unii
Europejskiej” nie powstałaby, gdyby nie pomoc wielu osób. Mając
powyższe chciałbym podziękować Płk. rez. prof. dr hab. Jerzemu
Kunikowskiemu za opiekę naukową i merytoryczną, Władzą i
Pracownikom Wydziału Bezpieczeństwa Narodowego Akademii Obrony
Narodowej za koleżeńską pomoc i wsparcie przy tworzeniu tej
monografii. Podziękowania pragnę skierować do Przedstawicielstw
Dyplomatycznych państw członkowskich Unii Europejskiej, dzięki
którym możliwe było zgromadzenie materiałów źródłowych. Dziękuję
również Władzom i Pracownikom mojej macierzystej Uczelni – Wyższej
Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie za przychylność i
pomoc w wydaniu tej publikacji. Szczególne podziękowania składam
mojej żonie Karolinie za stworzenie odpowiednich warunków, które
pozwoliły mi na przygotowanie i napisanie tej książki.
Bezpłatny fragment: