[Politechnika Białostocka]
Kategoria: INNE
Obecna sytuacja poszczególnych krajów Wspólnoty Europejskiej jest
zróżnicowana nie tylko ze względu na położenie geopolityczne, ale
także ze względu na zdywersyfikowane zasoby i możliwości
rozwoju...
Pełen opis produktu 'Finansowanie rozwoju regionalnego z funduszy strukturalnych 2007-2013 Polska Wschodnia szansa i możliwości rozwoju' »
Obecna sytuacja poszczególnych krajów Wspólnoty Europejskiej jest
zróżnicowana nie tylko ze względu na położenie geopolityczne, ale
także ze względu na zdywersyfikowane zasoby i możliwości rozwoju.
Do tego globalne otoczenie jest mało stabilne, ze szczególnym
uwzględnieniem rozwijającego się od połowy 2007 roku kryzysu
światowego. Stąd jest to szczególny czas, który wymaga podsumowania
szans i możliwości rozwoju rynków europejskich i wskazanie
kierunków w których należy podążać, aby skutki najpierw
spowolnienia, a później impasu gry popytu i podaży były jak
najmniej pejoratywne. Stan polskiej gospodarki, ze wskazaniem
słabych i mocnych stron jest szczegółowo określony w Narodowej
Strategii Spójności. Założenia dotyczące stanu wyjściowego nie
zmieniły się, jednakże stan końcowy wskaźników
społeczno-gospodarczych poszczególnych regionów, ulegnie znaczącym
zmianom. Powodem strategicznym będzie obecne spowolnienie
gospodarki krajowej. Stąd szczególnie w tak trudnym dla rozwoju
gospodarczego czasie szansą są fundusze strukturalne udostępnione
Polsce na okres programowania 2007-2013.
Zróżnicowane poziomy rozwoju poszczególnych regionów w Polsce
przekładają się bezpośrednio na poziom rozwoju przedsiębiorczości,
innowacyjności, infrastruktury społecznej i technicznej. Szczególną
uwagę w monografii poświęcono więc regionom najuboższym tj. tzw.
Polsce Wschodniej, obejmującej województwa: lubelskie,
podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie.
Wyhamowanie gospodarki przekłada się bezpośrednio na znaczące
ograniczenie rozwoju gospodarczego w tych regionach. Tym bardziej
należy wskazywać możliwości, które mimo globalnego „ochłodzenia”
gospodarek są dostępne dla podmiotów tam funkcjonujących tj.
przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych, ale także dla
zainteresowanych inwestorów.
Publikacja obejmuje wybrane zagadnienia z zakresu rozwoju
społeczno-gospodarczego regionów. Składa się z 6 obszarów, w tym z
11 rozdziałów. Dobór tematyki ujętej w ramach jednej spójnej pracy
wynika z potrzeby wyodrębnienia najważniejszych zagadnień, które w
obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej powinno się podkreślać, aby
w obawie przed nadchodzącym kryzysem nie utracić już udostępnionych
źródeł finansowania z funduszy strukturalnych.
W ramach obszaru pierwszego Europejska polityka regionalna w latach
2007-2013 a Polska
Wschodnia uwzględniono zakres
polityki regionalnej
Wspólnoty Europejskiej na ww. okres budżetowania oraz wytyczne w
zakresie szczególnego wsparcia regionów najuboższych (w tym Polski
Wschodniej). Stąd charakterystyka infrastruktury społecznej i
gospodarczej wskazującej niedoskonałości gospodarek regionalnych
oraz usystematyzowanie założeń Strategii Rozwoju Polski Wschodniej
określających wskaźniki egzo-i endogeniczne.
Mając na uwadze wagę, jaką przykłada Unia Europejska do spójności
społecznej, gospodarczej i terytorialnej w okresie 2007-2013,
niezbędnym jest uszczegółowienie kierunków polityki regionalnej
dotyczących Polski Wschodniej. Stąd kolejny obszar Polska Wschodnia
– szanse i możliwości rozwoju poświęcony jest wskazaniu działań,
które należy podjąć, aby zapewnić zrównoważony rozwój regionów
zaniedbanych.
Kolejny obszar Instrumenty rozwoju regionalnego wykorzystywane
Bawarii i Irlandii obejmuje wskazanie przykładowych instrumentów
rozwoju regionalnego wykorzystywanych w krajach, charakteryzujących
się zbliżonymi zasobami do Polski.
Kierunki polityki regionalnej mają na celu stworzenie sprzyjających
dla rozwoju m.in. przedsiębiorczości warunków rozwoju. Szczególnie
dynamiczny rozwój zapewnia wdrażanie innowacji w regionach. Dlatego
też w kolejnym obszarze Innowacyjność szansą na wzrost
atrakcyjności regionów wskazano możliwości absorpcji i dyfuzji
innowacji przez małe i średnie przedsiębiorstwa.
W kierunku spójności społecznej Unii Europejskiej to obszar, który
systematyzuje zagadnienia dotyczące spójności społecznej jako
szczególnie istotnego zagadnienia Strategii Lizbońskiej. Wskazanie
podmiotowości ekonomii społecznej to krok w kierunku nowego modelu
funkcjonowania przedsiębiorstw-organizacji pozarządowych i
administracji publicznej.
Rola społecznego udziału w kształtowaniu możliwości rozwojowych
gospodarek jest bezdyskusyjna. Stąd ostatni obszar obejmujący dwa
rozdziały to Ekonomia społeczna a rozwój regionu. Szczególnie ważna
rola podmiotów ekonomii społecznej w nadchodzącym kryzysie
gospodarczym wymaga wskazania etapu rozkwitu (niestety początkowego
w Polsce) wschodzącego sektora w gospodarce rynkowej. Jego rola
jest tym istotna, iż winien on uzupełnić (a nie jak powszechnie się
domniema) ułomności gry rynkowej.
Spis treści
Słowo wstępne
7
Część I
Perspektywa polityki regionalnej w latach 2007-2013 i kierunki
rozwoju Polski Wschodniej
Rozdział 1. Polityka regionalna UE w okresie programowania
2007-2013 Wioletta Czemiel-Grzybowska
1.1. Wstęp
12
1.2. Cele europejskiej polityki regionalnej w
latach 2007-2013 13
1.3. Obszary interwencji polityki regionalnej w
nowej perspektywie finansowej
16
1.4. Podsumowanie
18
Rozdział 2. Polska Wschodnia w kontekście spójności europejskiej
Wioletta Czemiel-Grzybowska
2.1. Wstęp
22
2.2. Uwarunkowania historyczne rozwoju wschodnich
województw 23
2.3. Społeczno-gospodarcze wskaźniki rozwoju
województw Polski Wschodniej
24
2.4. Strategia rozwoju Polski Wschodniej a
polityka spójności
30
2.5. Podsumowanie
34
Rozdział 3. Polska Wschodnia – szanse i możliwości rozwoju
Sławomir Ignatiuk
3.1. Wstęp
36
3.2. Charakterystyka Polski Wschodniej
38
3.3. Cele strategiczne rozwoju Polski Wschodniej
44
3.4. Program Operacyjny „Rozwój Polski
Wschodniej” 48
3.5. Regionalne Programy Operacyjne Województw
Polski Wschodniej .... 53
3.6. Podsumowanie
59
3
Część II
Możliwości wykorzystania doświadczeń Irlandii i Bawarii
w rozwoju Polski Wschodniej
Rozdział 4. Czynniki sukcesu rozwoju Irlandii a polityka rozwoju
Polski Wschodniej
Wioletta Czemiel-Grzybowska
4.1. Wstęp
65
4.2. Zróżnicowanie regionalne Irlandii
66
4.3. Determinanty sukcesu Irlandii
69
4.4. Obszary społeczno-gospodarczego rozwoju
Irlandii 74
4.5. Podsumowanie – wnioski dla rozwoju regionów
Polski Wschodniej .... 76
Rozdział 5. Determinanty rozwoju Bawarii a rozwój Polski
Wschodniej
Wioletta Czemiel-Grzybowska
5.1. Wstęp
80
5.2. Sytuacja gospodarcza Bawarii
81
5.3 Polska Wschodnia
83
5.4. Instrumenty rozwoju regionalnego
Bawarii 85
5.5. Podsumowanie – wnioski dla rozwoju regionów
Polski Wschodniej .... 88
Część III
Kapitał ludzki i sektor małych i średnich przedsiębiorstw w rozwoju
regionalnym
Rozdział 6. Rola kapitału ludzkiego w rozwoju
społeczno-gospodarczym regionu
Anna Bagieńska
6.1. Wstęp
93
6.2. Pojęcie kapitału ludzkiego
94
6.3. Inwestycje w kapitał ludzki w poglądach
prekursorów myśli ekonomicznej
95
6.4. Kapitał ludzki w modelach wzrostu
gospodarczego 96
6.5. Czynniki wzrostu gospodarczego i
konkurencyjności regionów
98
6.6. Zróżnicowanie poziomu kapitału ludzkiego w
krajach UE 99
6.7. Program Operacyjny „Kapitał Ludzki”
104
6.8. Podsumowanie – wnioski dla rozwoju regionów
Polski Wschodniej .... 106
Rozdział 7. Innowacyjność sektora małych i średnich przedsiębiorstw
i źródła jej finansowania w latach 2007-2013
Wioletta Czemiel-Grzybowska
7.1. Wstęp 110
7.2. Innowacyjność w teorii
110
7.3. Innowacyjność sektora MŚP w Polsce
111
7.4. Otoczenie instytucjonalne wspierania
innowacji 115
7.5. Programy Operacyjne w latach 2007-2013 w
finansowaniu innowacji w sektorze MŚP 117
7.6. Podsumowanie – wnioski dla rozwoju regionów
Polski Wschodniej .... 121
Rozdział 8. Fundusze pożyczkowe i poręczeniowe a rozwój sektora
MŚP
Barbara Wojsznis
8.1. Wstęp 123
8.2. Wykorzystanie funduszy pożyczkowych w
działalności MŚP 125
8.3. Działalność funduszy poręczeniowych
130
8.4. Podsumowanie – wnioski dla rozwoju regionów
Polski Wschodniej .... 132
Część IV
Ekonomia społeczna a rozwój regionu
Rozdział 9. Spójność społeczna Unii Europejskiej poprzez sektor
ekonomii społecznej
Wioletta Czemiel-Grzybowska
9.1. Wstęp 137
9.2. Identyfikacja ekonomii społecznej
138
9.3. Ewaluacja podmiotów ekonomii społecznej w
Polsce 140
9.4. Zadania i funkcje sektora ekonomii
społecznej 143
9.5. Podsumowanie
144
Rozdział 10. Finansowanie podmiotów ekonomii społecznej
Anna Zimnoch
10.1. Wstęp 146
10.2. Istota ekonomii społecznej
147
10.3. Źródła finansowania podmiotów ekonomii
społecznej 150
10.4. Finanse podmiotów ekonomii społecznej w
badaniach 153
10.5. Powody ograniczeń w korzystaniu z
kapitałów 155
10.6. Polsko-Amerykański fundusz pożyczkowy
inicjatyw obywatelskich jako przykład odpowiedzialnego zadłużania
się podmiotów ekonomii społecznej 157
10.7. Podsumowanie
159
Rozdział 11. Finansowanie podmiotów ekonomii społecznej poprzez
inwestycje solidarne
Wioletta Czemiel-Grzybowska
11.1. Wstęp 162
11.2. Definicyjne ujęcie sektora ekonomii
społecznej 163
11.3. Czynniki wpływające na finansowanie
przedsięwzięć społecznych 165
11.4. Źródła finansowania działalności
przedsiębiorstw społecznych 167
11.5. Inwestycje solidarne jako narzędzie
finansowania przedsiębiorstw społecznych
169
11.6. Podsumowanie
172
Spis tabel 175
Spis rysunków 177
Informacje o autorach 178