Kangoo.plSzukamy produktów wśród ponad 10 mln ofert sklepów internetowych

Czesław Zgorzelski (19081996) wybitny historyk literatury polskiej, znawca epok oświecenia i romantyzmu, filolog edytor (przede wszystkim dzieł poetyckich Adama Mickiewicza i Kazimierza Brodzińskiego). Od 1956 r. profesor nadzwyczajny, a od 1968 r. profesor zwyczajny. Pracownik Uniwersytetu Wileńskiego, wykładowca na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, od 1950 r. profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Żołnierz Armii Krajowej, członek zespołu redakcyjnego Tygodnika Powszechnego, pracował również w Wydawnictwie Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. Laureat Nagrody Fundacji Jurzykowskiego, odznaczony Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego. Do jego najważniejszych dzieł naukowych należą: Duma poprzedniczka ballady (1949), O lirykach Mickiewicza i Słowackiego. Eseje i studia (1961), O sztuce poetyckiej Mickiewicza. Próby zbliżeń i uogólnień (1976), Liryka w pełni romantyczna. Studia i szkice o wierszach Słowackiego (1981). Opublikował również m.in. tom szkiców historycznoliterackich Od Oświecenia ku Romantyzmowi i współczesności (1978) oraz zbiór studiów o liryce religijnej oświecenia i romantyzmu W Tobie jest światłość (1986). Poza tym opracował antologię Ballada polska (wraz z Ireneuszem Opackim), której pierwsze wydanie ukazało się w 1962 r. W 1988 r. wyszły Zarysy i szkice literackie, a w 1993 r. Obserwacje. Ostatnia książka: Przywołane z pamięci (1996) ma charakter wspomnieniowy.

Fragment Wprowadzenia "Książka ta powstawała stopniowo wraz z pojawianiem się trzech kolejnych obszarów  zainteresowań badawczych autora. Pierwszym takim obszarem była interpretacja dzieła poetyckiego Adama Mickiewicza w odniesieniu do świadomości literackiej i kulturalnej w epoce romantycznej. Drugie przedsięwzięcie wyłoniło się w konsekwencji tego pierwszego: zrodzone z praktyki interpretacyjnej przeświadczenie, że autor Ballad i romansów z każdym dziełem odmiennie projektuje romantyczną poetykę prądową - więcej, że od początku swej drogi twórczej wpisuje się w rozmaite kierunki w europejskiej poezji nowoczesnej i wywiera wpływ na różne tendencje w pisarstwie rodzimym - skłaniało do porządkującej refleksji nad romantyzmem polskim jako okresem literackim. Ponieważ zaś działalność Mickiewicza oraz jego rówieśników i następców jawi się jako uwikłana od początku w refleksje nad kulturą narodową (i europejską kulturą nowoczesną); ponieważ, dalej, literatura przyczynia się w decydującym zakresie do przemian kultury w duchu romantyzmu i obejmuje w niej na długo pozycje hegemona, naturalną koleją rzeczy wysnuł się wątek studiów historycznych i przemyśleń nad dorobkiem kulturowym epoki. Te następujące po sobie przedsięwzięcia utwierdzały autora w przeświadczeniu o nieprzebranej, a zarazem wciąż nie w pełni dostrzeganej różnorodności wewnętrznej romantyzmu polskiego. Różnorodności tkwiącej w jego polifonii prądowej i mnogości indywidualnych estetyk, w przekształceniach, a wręcz w zwielokrotnieniu, świato-obrazu epoki, w rozmaitości (nieraz kontrastowości czy agoniczności) ujęć problemów moralnych i antropologicznych oraz kwestii związanych z rozlicznymi, jakże nieraz odmiennymi w swym charakterze, manifestacjami życia zbiorowego. Coraz konkretniejsze postrzeganie owego pluralizmu cechującego polski romantyzm kierowało (wcale nie sporadycznie) myśl autora ku potrzebom badawczym, z którymi należałoby się zmierzyć w dążeniu do syntetycznego - nieuproszczonego - opisu historyczno-literackiego tego okresu. Książka niniejsza skupia zarysy i rekonesanse wypływające z przekonania o konieczności wyjścia naprzeciw takim potrzebom czy też wyzwaniom. Zawiera zatem studia nad podstawowymi instrumentami pojęciowymi historycznoliterackiej syntezy romantyzmu, jak również próby alternatywnego naświetlenia niektórych zagadnień epoki albo wręcz zagospodarowania białych plam na mapie problematyki romantyzmu. Mieści w sobie modelowe ujęcia głównych tendencji estetycznych w literaturze oraz badania nad interakcjami miedzyprądowymi, nad synkretycznymi uniwersami ówczesnej literatury. Gromadzi oglądy romantyzmu w kontekście procesu literackiego i kulturalnego XIX wieku oraz w perspektywie dwudziestowiecznej." SPIS TREŚCI: WPROWADZENIE I. Estetyki Nasz literacki wiek XIX i "izmy" Czym był romantyzm? Dlaczego "neoklasycyzm"? Problematyka sporów przełomu romantycznego w Polsce (1818-1830) II. Regiony Dlaczego romantyzm polski nie wyszedł z Puław Projekt fundacyjny. U początków romantycznej refleksji programowej Adama Mickiewicza U źródeł szkoły litewskiej. Jan Czeczot i poezja filomacka Romantyzm przedlistopadowy - rozgłos poetów szkoły litewskiej Z międzypowstaniowych dziejów szkoły litewskiej w literaturze polskiej III. Problemy Prozopoizm w romantyzmie polskim. Rekonesans Profetyzm i mistycyzm romantyczny Tworzenie bogactwa a więź narodowa w świetle literatury i filozofii doby romantyzmu Obrazy świata społecznego w literaturze polskiej XIX wieku Kultura na wygnaniu, kultura w ucisku IV. Kontynuacje Lektura romantyzmu polskiego w eseistyce Stanisława Vincenza Romantyczne motywy w duszpasterstwie narodowym prymasa Stefana Wyszyńskiego Uczestnictwo bez granic. Zagraniczne filmy Andrzeja Wajdy Stanisław Pigoń - pisarz Franciszek Bielak - nauczyciel i badacz "Jednak zostanie po mnie ta siła fatalna..." O życiu i dorobku Profesora Mariana Tatary Nota bibliograficzna Indeks osobowy

Dlaczego podjęty temat jest tak ważny? Ponieważ "prawie niemożliwe jest badanie któregokolwiek z rywalizujących ze sobą poglądów, w które tak obfituje wiek XIX, bez natknięcia się na romantyzm w niemieckim wydaniu". Na gruncie polskim nie podejmuje się badań nad romantyzmem politycznym - historycy doktryn omijają ten temat, obawiając się jego literackości, historycy filozofii koncentrują się najczęściej na dokonaniach piszących w tym czasie filozofów idealistycznych , zaś historycy literatury pozostawiają na marginesie swoich studiów wątki polityczne - a przecież literaci od zawsze angażowali swe pióra w społeczne i polityczne problemy. Twórczość niemieckich romantyków jedynie potwierdza tę oczywistość. [...]Celem naszej rozprawy jest zatem przede wszystkim próba zarysowania całego spektrum społeczno-politycznych problemów poruszanych przez niemieckich romantyków politycznych. Jest to nurt w Polsce nieopracowany. [...] Chodzi więc o jednoznaczne określenie, który z niemieckich myślicieli ów nurt konstytuuje, które dzieła składają się na kanon tekstów niemieckich romantyków politycznych oraz jakie idee tworzą ten prąd. ze Wstępu...

"Książka ta powstawała stopniowo wraz z pojawianiem się trzech kolejnych obszarów zainteresowań badawczych autora. Pierwszym takim obszarem była interpretacja dzieła poetyckiego Adama Mickiewicza w odniesieniu do świadomości literackiej i kulturalnej w epoce romantycznej. Drugie przedsięwzięcie wyłoniło się w konsekwencji tego pierwszego: zrodzone z praktyki interpretacyjnej przeświadczenie, że autor Ballad i romansów z każdym dziełem odmiennie projektuje romantyczną poetykę prądową ? więcej, że od początku swej drogi twórczej wpisuje się w rozmaite kierunki w europejskiej poezji nowoczesnej i wywiera wpływ na różne tendencje w pisarstwie rodzimym ? skłaniało do porządkującej refleksji nad romantyzmem polskim jako okresem literackim. Ponieważ zaś działalność Mickiewicza oraz jego rówieśników i następców jawi się jako uwikłana od początku w refleksje nad kulturą narodową (i europejską kulturą nowoczesną); ponieważ, dalej, literatura przyczynia się w decydującym zakresie do przemian kultury w duchu romantyzmu i obejmuje w niej na długo pozycje hegemona, naturalną koleją rzeczy wysnuł się wątek studiów historycznych i przemyśleń nad dorobkiem kulturowym epoki.Te następujące po sobie przedsięwzięcia utwierdzały autora w przeświadczeniu o nieprzebranej, a zarazem wciąż nie w pełni dostrzeganej różnorodności wewnętrznej romantyzmu polskiego. Różnorodności tkwiącej w jego polifonii prądowej i mnogości indywidualnych estetyk, w przekształceniach, a wręcz w zwielokrotnieniu, świato-obrazu epoki, w rozmaitości (nieraz kontrastowości czy agoniczności) ujęć problemów moralnych i antropologicznych oraz kwestii związanych z rozlicznymi, jakże nieraz odmiennymi w swym charakterze, manifestacjami życia zbiorowego. Coraz konkretniejsze postrzeganie owego pluralizmu cechującego polski romantyzm kierowało (wcale nie sporadycznie) myśl autora ku potrzebom badawczym, z którymi należałoby się zmierzyć w dążeniu do syntetycznego ? nieuproszczonego ? opisu historyczno-literackiego tego okresu. Książka niniejsza skupia zarysy i rekonesanse wypływające z przekonania o konieczności wyjścia naprzeciw takim potrzebom czy też wyzwaniom. Zawiera zatem studia nad podstawowymi instrumentami pojęciowymi historycznoliterackiej syntezy romantyzmu, jak również próby alternatywnego naświetlenia niektórych zagadnień epoki albo wręcz zagospodarowania białych plam na mapie problematyki romantyzmu. Mieści w sobie modelowe ujęcia głównych tendencji estetycznych w literaturze oraz badania nad interakcjami miedzyprądowymi, nad synkretycznymi uniwersami ówczesnej literatury. Gromadzi oglądy romantyzmu w kontekście procesu literackiego i kulturalnego XIX wieku oraz w perspektywie dwudziestowiecznej."(fragment Wprowadzenia)

Tom niniejszy zrodził się z przekonania, że aktualny stan wiedzy o oświeceniu i romantyzmie zarówno zachęca do podjęcia nowych kwestii z obszaru kulturalnego i kulturowego kontekstu literatury, jak też skłania do powrotu do spraw, które dawno już przestały razić jako białe plamy na mapie potrzeb badawczych. Gromadzi on prace o lepiej rozpoznanych środowiskach kulturotwórczych, ogniskach elitarnej kultury towarzyskiej i ciągłej działalności twórczej (dwór królewski, i arystokratyczny, salon), ale też o środowiskach rozwijających aktywność raczej nie profesjonalną, lecz amatorską lub popularyzatorską, aktywność niesystematyczną, rozproszoną, lepiej może służącą rozwijaniu zdolności recepcyjnych niż tworzeniu wysokich wartości sztuki i intelektu. Jedne i drugie są niezastąpione; ani jednych, ani drugich nie może braknąć w obrazie kultury polskiej XIX wieku.Ze ?Wstępu?

Granice chronologiczne XX wieku pokrywają się w przybliżeniu z granicami interesującego nas w tym tomie zjawiska. Około roku 1900 wstępuje na scenę pierwsze pokolenie znające romantyzm wyłącznie ze źródeł pisanych i przekazów historycznych. Modernizm literacki zostaje wówczas zidentyfikowany z neoromantyzmem, a widoczne odrodzenie w publicystyce i postawach pokolenia przeżywa dziedzictwo polityczne trzech wieszczów. Druga Rzeczpospolita otacza to dziedzictwo oficjalnym kultem, a zarazem nieoficjalnie inicjuje falę antyromantycznych buntów, polemik i przewartościowań. Katastrofa wojenna powoduje odrodzenie tradycji romantycznej w literaturze emigracyjnej i w świadomości politycznej głównych ośrodków emigracji. Wyraźny powrót romantyzmu politycznego choć refleksyjny i krytyczny obserwujemy także w literaturze schyłkowego PRL-u, aż po stan wojenny. Jak z tego wynika, różne wizje romantyzmu wydają się stałym składnikiem polskiego modernizmu w szerokim rozumieniu tego terminu. Natomiast próba zerwania z tą tradycją i jej wymazania z kultury współczesnej pod hasłem końca paradygmatu romantycznego kojarzy się z programem ponowoczesności. Namysł nad zjawiskami opisywanymi przez autorów tej książki wydaje się więc szczególnie istotny zwłaszcza dziś, w epoce wielkiego sporu o kanon literacki i kanon kultury. - Maciej Urbanowski, Andrzej Waśko

"Książka ta powstawała stopniowo wraz z pojawianiem się trzech kolejnych obszarów zainteresowań badawczych autora. Pierwszym takim obszarem była interpretacja dzieła poetyckiego Adama Mickiewicza w odniesieniu do świadomości literackiej i kulturalnej w epoce romantycznej. Drugie przedsięwzięcie wyłoniło się w konsekwencji tego pierwszego: zrodzone z praktyki interpretacyjnej przeświadczenie, że autor Ballad i romansów z każdym dziełem odmiennie projektuje romantyczną poetykę prądową – więcej, że od początku swej drogi twórczej wpisuje się w rozmaite kierunki w europejskiej poezji nowoczesnej i wywiera wpływ na różne tendencje w pisarstwie rodzimym – skłaniało do porządkującej refleksji nad romantyzmem polskim jako okresem literackim. Ponieważ zaś działalność Mickiewicza oraz jego rówieśników i następców jawi się jako uwikłana od początku w refleksje nad kulturą narodową (i europejską kulturą nowoczesną); ponieważ, dalej, literatura przyczynia się w decydującym zakresie do przemian kultury w duchu romantyzmu i obejmuje w niej na długo pozycje hegemona, naturalną koleją rzeczy wysnuł się wątek studiów historycznych i przemyśleń nad dorobkiem kulturowym epoki.Te następujące po sobie przedsięwzięcia utwierdzały autora w przeświadczeniu o nieprzebranej, a zarazem wciąż nie w pełni dostrzeganej różnorodności wewnętrznej romantyzmu polskiego. Różnorodności tkwiącej w jego polifonii prądowej i mnogości indywidualnych estetyk, w przekształceniach, a wręcz w zwielokrotnieniu, świato-obrazu epoki, w rozmaitości (nieraz kontrastowości czy agoniczności) ujęć problemów moralnych i antropologicznych oraz kwestii związanych z rozlicznymi, jakże nieraz odmiennymi w swym charakterze, manifestacjami życia zbiorowego. Coraz konkretniejsze postrzeganie owego pluralizmu cechującego polski romantyzm kierowało (wcale nie sporadycznie) myśl autora ku potrzebom badawczym, z którymi należałoby się zmierzyć w dążeniu do syntetycznego – nieuproszczonego – opisu historyczno-literackiego tego okresu. Książka niniejsza skupia zarysy i rekonesanse wypływające z przekonania o konieczności wyjścia naprzeciw takim potrzebom czy też wyzwaniom. Zawiera zatem studia nad podstawowymi instrumentami pojęciowymi historycznoliterackiej syntezy romantyzmu, jak również próby alternatywnego naświetlenia niektórych zagadnień epoki albo wręcz zagospodarowania białych plam na mapie problematyki romantyzmu. Mieści w sobie modelowe ujęcia głównych tendencji estetycznych w literaturze oraz badania nad interakcjami miedzyprądowymi, nad synkretycznymi uniwersami ówczesnej literatury. Gromadzi oglądy romantyzmu w kontekście procesu literackiego i kulturalnego XIX wieku oraz w perspektywie dwudziestowiecznej."(fragment Wprowadzenia)...

Tom niniejszy zrodził się z przekonania, że aktualny stan wiedzy o oświeceniu i romantyzmie zarówno zachęca do podjęcia nowych kwestii z obszaru kulturalnego i kulturowego kontekstu literatury, jak też skłania do powrotu do spraw, które dawno już przestały razić jako białe plamy na mapie potrzeb badawczych. Gromadzi on prace o lepiej rozpoznanych środowiskach kulturotwórczych, ogniskach elitarnej kultury towarzyskiej i ciągłej działalności twórczej (dwór królewski, i arystokratyczny, salon), ale też o środowiskach rozwijających aktywność raczej nie profesjonalną, lecz amatorską lub popularyzatorską, aktywność niesystematyczną, rozproszoną, lepiej może służącą rozwijaniu zdolności recepcyjnych niż tworzeniu wysokich wartości sztuki i intelektu. Jedne i drugie są niezastąpione; ani jednych, ani drugich nie może braknąć w obrazie kultury polskiej XIX wieku.Ze „Wstępu”...

"Dlaczego podjęty temat jest tak ważny? Ponieważ "prawie niemożliwe jest badanie któregokolwiek z rywalizujących ze sobą poglądów, w które tak obfituje wiek XIX, bez natknięcia się na romantyzm w niemieckim wydaniu". Na gruncie polskim nie podejmuje się badań nad romantyzmem politycznym - historycy doktryn omijają ten temat, obawiając się jego literackości, historycy filozofii koncentrują się najczęściej na dokonaniach piszących w tym czasie filozofów idealistycznych , zaś historycy literatury pozostawiają na marginesie swoich studiów wątki polityczne - a przecież literaci od zawsze angażowali swe pióra w społeczne i polityczne problemy. Twórczość niemieckich romantyków jedynie potwierdza tę oczywistość. [...]" "Celem naszej rozprawy jest zatem przede wszystkim próba zarysowania całego spektrum społeczno-politycznych problemów poruszanych przez niemieckich romantyków politycznych. Jest to nurt w Polsce nieopracowany. [...] Chodzi więc o jednoznaczne określenie, który z niemieckich myślicieli ów nurt konstytuuje, które dzieła składają się na kanon tekstów niemieckich romantyków politycznych oraz jakie idee tworzą ten prąd". [ze Wstępu]

Dlaczego podjęty temat jest tak ważny? Ponieważ "prawie niemożliwe jest badanie któregokolwiek z rywalizujących ze sobą poglądów, w które tak obfituje wiek XIX, bez natknięcia się na romantyzm w niemieckim wydaniu". Na gruncie polskim nie podejmuje się badań nad romantyzmem politycznym - historycy doktryn omijają ten temat, obawiając się jego literackości, historycy filozofii koncentrują się najczęściej na dokonaniach piszących w tym czasie filozofów idealistycznych , zaś historycy literatury pozostawiają na marginesie swoich studiów wątki polityczne - a przecież literaci od zawsze angażowali swe pióra w społeczne i polityczne problemy. Twórczość niemieckich romantyków jedynie potwierdza tę oczywistość. [...]Celem naszej rozprawy jest zatem przede wszystkim próba zarysowania całego spektrum społeczno-politycznych problemów poruszanych przez niemieckich romantyków politycznych. Jest to nurt w Polsce nieopracowany. [...] Chodzi więc o jednoznaczne określenie, który z niemieckich myślicieli ów nurt konstytuuje, które dzieła składają się na kanon tekstów niemieckich romantyków politycznych oraz jakie idee tworzą ten prąd. ze Wstępu...

"Książka ta powstawała stopniowo wraz z pojawianiem się trzech kolejnych obszarów zainteresowań badawczych autora. Pierwszym takim obszarem była interpretacja dzieła poetyckiego Adama Mickiewicza w odniesieniu do świadomości literackiej i kulturalnej w epoce romantycznej. Drugie przedsięwzięcie wyłoniło się w konsekwencji tego pierwszego: zrodzone z praktyki interpretacyjnej przeświadczenie, że autor Ballad i romansów z każdym dziełem odmiennie projektuje romantyczną poetykę prądową – więcej, że od początku swej drogi twórczej wpisuje się w rozmaite kierunki w europejskiej poezji nowoczesnej i wywiera wpływ na różne tendencje w pisarstwie rodzimym – skłaniało do porządkującej refleksji nad romantyzmem polskim jako okresem literackim. Ponieważ zaś działalność Mickiewicza oraz jego rówieśników i następców jawi się jako uwikłana od początku w refleksje nad kulturą narodową (i europejską kulturą nowoczesną); ponieważ, dalej, literatura przyczynia się w decydującym zakresie do przemian kultury w duchu romantyzmu i obejmuje w niej na długo pozycje hegemona, naturalną koleją rzeczy wysnuł się wątek studiów historycznych i przemyśleń nad dorobkiem kulturowym epoki.Te następujące po sobie przedsięwzięcia utwierdzały autora w przeświadczeniu o nieprzebranej, a zarazem wciąż nie w pełni dostrzeganej różnorodności wewnętrznej romantyzmu polskiego. Różnorodności tkwiącej w jego polifonii prądowej i mnogości indywidualnych estetyk, w przekształceniach, a wręcz w zwielokrotnieniu, świato-obrazu epoki, w rozmaitości (nieraz kontrastowości czy agoniczności) ujęć problemów moralnych i antropologicznych oraz kwestii związanych z rozlicznymi, jakże nieraz odmiennymi w swym charakterze, manifestacjami życia zbiorowego. Coraz konkretniejsze postrzeganie owego pluralizmu cechującego polski romantyzm kierowało (wcale nie sporadycznie) myśl autora ku potrzebom badawczym, z którymi należałoby się zmierzyć w dążeniu do syntetycznego – nieuproszczonego – opisu historyczno-literackiego tego okresu. Książka niniejsza skupia zarysy i rekonesanse wypływające z przekonania o konieczności wyjścia naprzeciw takim potrzebom czy też wyzwaniom. Zawiera zatem studia nad podstawowymi instrumentami pojęciowymi historycznoliterackiej syntezy romantyzmu, jak również próby alternatywnego naświetlenia niektórych zagadnień epoki albo wręcz zagospodarowania białych plam na mapie problematyki romantyzmu. Mieści w sobie modelowe ujęcia głównych tendencji estetycznych w literaturze oraz badania nad interakcjami miedzyprądowymi, nad synkretycznymi uniwersami ówczesnej literatury. Gromadzi oglądy romantyzmu w kontekście procesu literackiego i kulturalnego XIX wieku oraz w perspektywie dwudziestowiecznej."(fragment Wprowadzenia)...

Tom niniejszy zrodził się z przekonania, że aktualny stan wiedzy o oświeceniu i romantyzmie zarówno zachęca do podjęcia nowych kwestii z obszaru kulturalnego i kulturowego kontekstu literatury, jak też skłania do powrotu do spraw, które dawno już przestały razić jako białe plamy na mapie potrzeb badawczych. Gromadzi on prace o lepiej rozpoznanych środowiskach kulturotwórczych, ogniskach elitarnej kultury towarzyskiej i ciągłej działalności twórczej (dwór królewski, i arystokratyczny, salon), ale też o środowiskach rozwijających aktywność raczej nie profesjonalną, lecz amatorską lub popularyzatorską, aktywność niesystematyczną, rozproszoną, lepiej może służącą rozwijaniu zdolności recepcyjnych niż tworzeniu wysokich wartości sztuki i intelektu. Jedne i drugie są niezastąpione; ani jednych, ani drugich nie może braknąć w obrazie kultury polskiej XIX wieku.Ze „Wstępu”...