[NBP - monety Nordic Gold]
Kategoria: Kategorie > Monety Nordic Gold - 2 zł
Moneta obiegowa 2 zł - Polska Droga do Wolności: Wybory 4
czerwca 1989 roku, 2009 Nominał: 2 zł
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1 Stempel: zwykły Średnica: 27,00 mm Waga:
8,15...
Pełen opis produktu '2 zł, Polska Droga do Wolności: Wybory 4 czerwca 1989 roku, 2009' »
Moneta obiegowa 2 zł - Polska Droga do Wolności: Wybory 4 czerwca
1989 roku, 2009
Nominał: 2 zł
Metal: stop CuAl5Zn5Sn1
Stempel: zwykły
Średnica: 27,00 mm
Waga: 8,15 g
Wielkość emisji: 1.300.000 szt.
Data emisji monet w NBP: 3.06.2009 r.
Na rewersie monety obiegowej został umieszczony stylizowany
wizerunek obrad Okrągłego Stołu, a w środku kartka z kalendarza z
napisem „Wybory 4 czerwca 1989 r.”. Monetę zaprojektowała Urszula
Walerzak.
W powojennej historii Polski na szczególną uwagę zasługują wybory
parlamentarne w 1989 roku. Były to Wybory do Sejmu Kontraktowego,
określane jako Wybory czerwcowe z uwagi na to, że odbyły się w
dniach 4 czerwca i 18 czerwca 1989 roku. Przeprowadzono wówczas
pierwsze po II wojnie światowej częściowo wolne wybory do Sejmu i
całkowicie wolne do Senatu.
W ich wyniku Polska stała się pierwszym państwem bloku wschodniego,
w którym wyłonieni w wyborach przedstawiciele społeczeństwa
uzyskali realny wpływ na sprawowanie władzy. Miażdżące zwycięstwo
odniósł wówczas obóz "Solidarności" (99 na 100 mandatów
senatorskich oraz wszystkie mandaty poselskie przypadające
bezpartyjnym).
*************
1 lipca 1945 r.rozwiązał się polski parlament podziemny - Rada
Jedności Narodowej,reprezentująca działające pod okupacją
stronnictwa polityczne. Kończącswą działalność, Rada ogłosiła
przesłanie do obywateli, nazwaneTestamentem Polski Walczącej.
Znalazło się w nim takie stwierdzenie:„Demokracja to rządy
większości, wyłonione w drodzeswobodnych wyborów, odbywających się
przez powszechne5-przymiotnikowe głosowanie”. Czekać na nie
przyszło Polakomprawie pół wieku.
Wyboryuzgodnione w Jałcie odbyły się dopiero 19 stycznia 1947 r.
Wyniki, mimoprzymusu i terroru (zabójstwa, areszty,
wyroki)zastosowanych w kampanii wyborczej, i tak zostały
sfałszowane. Jedyneopozycyjne partie, Polskie Stronnictwo Ludowe i
Stronnictwo Pracy,zdobyły oficjalnie 15% głosów, uzyskując
40mandatów. Zwyciężył bezapelacyjnie Blok Demokratyczny,złożony z
komunistów i ich popleczników. Legalnaopozycja parlamentarna
została zmarginalizowana, a następniezlikwidowana. Odtąd farsy
wyborcze miały powtarzać się do 1989 r.
Inną drogęniż partie opozycyjne obrało Zrzeszenie „Wolność
iNiezawisłość”, działające w latach 1945-1948 i będącekontynuacją
konspiracji politycznej okresu wojny i okupacji. Jego celembyło
podtrzymywanie ducha oporu i informowanie wolnego świata osytuacji
w zniewolonej Polsce. Paradoksem jest, że WiN-owi,
ruchowipolitycznemu, podporządkowała się większość
poakowskichoddziałów partyzanckich, których ostatniMohikanie
prowadzili walkę zbrojną z komunistami do początku lat 50.Odtąd, aż
do 1990 r., ciągłość państwa polskiego utrzymywał już tylkoRząd RP
na uchodźstwie rezydujący w Londynie.
Kontynuatoramiczynnego oporu byli uczestnicy krwawo tłumionych
masowychprotestów społecznych, naznaczających kolejne
dekadyistnienia PRL. Robotnicy Poznania w czerwcu 1956 r., Wybrzeża
w grudniu1970 r., Radomia i Ursusa w 1976 r. domagali się za każdym
razem nietylko chleba, poprawy warunków życiowych, ale
iprzyrodzonych praw człowieka - prawa do godności i wolności, w
tymwolności indywidualnej, narodowej i religijnej.
Wielkimi,wielomilionowymi manifestacjami tych praw były akcje
duszpasterskieKościoła katolickiego - obchody wielkiej nowenny i
milenium chrztuPolski w latach 1956-1967, kolejne pielgrzymki do
kraju papieża-Polakaw latach: 1979, 1983, 1987. Ruchem jednoczącym
chyba wszystkieopozycyjne nurty polityczne (od lewicowego Komitetu
ObronyRobotników po niepodległościową Konfederację
PolskiNiepodległej) była „Solidarność”, powstała m.in. wwyniku
zwycięskich strajków na Wybrzeżu w sierpniu 1980 r.Stanowiła nie
tylko związek zawodowy, ale pierwszy, uznany przezkomunistów - choć
pod przymusem - wielomilionowy ruchspołeczny, reprezentujący prawie
cały świat pracy i jednocześnie będącyemanacją dążeń
niepodległościowych większości Polaków.
Wybory 4czerwca 1989 r., choć ułomne, wynikające z politycznego
kontraktuzawartego przy Okrągłym Stole między komunistami a
opozycją polityczną,były pierwszymi wyborami parlamentarnymi w PRL,
jakie odbyły się bezprzymusu i fałszerstw. Efekt kontraktu
zaskoczył obie strony - zdobycieprzez „Solidarność” 35% miejsc w
Sejmie, czyliwszystkich, które wcześniej przeznaczono dlakandydatów
opozycji i 99% miejsc w Senacie, nielimitowanychw umowie.
Wydarzenia1989 r,. których symbolem stał się 4 czerwca, budzą do
dziśnamiętne spory wśród historyków ipolityków. Dla jednych - to
milowy krok w stronę demokracji,zwycięstwo rozsądku i kompromisu po
obu stronach ówczesnejsceny politycznej (władza-opozycja). Dla
innych - krok wymuszony,podyktowany widmem krachu gospodarczego i
zmianami w bloku sowieckim, azarazem szansa na przejęcie władzy
przez część elit solidarnościowych,bez legitymizacji ze strony
całego społeczeństwa.
W rezultaciepowstałnowy układ parlamentarny i rządowy, rodziła się
III Rzeczpospolita.Pierwsze, prawdziwie wolne, pięcioprzymiotnikowe
wybory odbyły się w1991 r.
autor: dr Jacek Żurek, źródło: folder emisyjny NBP
źródło: Narodowy Bank Polski / Mennica Polska S.A. / Wikipedia