[NBP - srebrne monety]
Kategoria: Kategorie > Monety srebrne - 20 zł
lat) i Henryka (13 lat). Nieobecną matkę Łucji, Katarzynę Kopeć,
Niemcy nakazali mieszkańcom wsi, pod groźbą masowych represji,
doprowadzić nazajutrz do Miechowa. Została tam zastrzelona.
Rodzina...
Pełen opis produktu '20 zł, Polacy ratujący Żydów - rodzina Ulmów, Baranków, Kowalskich, 2012' »
Kolekcja: Srebrne monety otematyce historycznej
Stan zachowania monety: I (menniczy)
Nominał: 20zł
Srebro: Ag925
Stempel: zwykły
Techniki dodatkowe: oksydowanie
Średnica:38,61 mm
Waga: 28,28 g
Wielkość emisji: 40 000 szt.
Cenaemisyjna NBP: 175 zł
Data emisji monet:15.03.2012r.
W zestawie: srebrnamoneta w kapsule ochronnej, folder emisyjny
Srebrna moneta stanowiąca hołd dla Polaków ratujących
Żydów.
Awers: u góry, po prawej stronie, wizerunek orła ustalony dla
godła Rzeczypospolitej Polskiej. Na prawo od orła, ukośnie,
oznaczenie roku emisji: 2012. Pod orłem, na wyodrębnionej
płaszczyźnie, stylizowane wizerunki wiejskiego domu i drzew.
Poniżej napis: 20 zł. Po lewej stronie, ukośnie, od dołu ku górze,
napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Po prawej i po lewej stronie oraz u
dołu wyodrębnione płaszczyzny wyobrażające stylizowane drewniane
deski. Na ich tle, po prawej stronie, u dołu, napis: CIEPIELÓW
6.12.1942/SIEDLISKA 15.03.1943/MARKOWA 24.03.1944. Pod orłem, po
prawej stronie, znak mennicy: MW.
Rewers: u dołu stylizowane wizerunki postaci kobiety, mężczyzny
i dzieci. Po prawej i po lewej stronie wyodrębnione płaszczyzny
wyobrażające stylizowane drewniane deski. Na ich tle, ukośnie,
napis: RODZINY ULMÓW, KOWALSKICH, BARANKÓW. U dołu, po lewej
stronie, stylizowany zarys fragmentu postaci trzymającej niemiecki
pistolet maszynowy, skierowany w stronę grupy osób. U góry napis:
POLACY/RATUJĄCY ŻYDÓW.
● Spośród wszystkich zbrodni dokonanych przez ludobójczyreżim
hitlerowski w okupowanej Europie, szczególnie bestialskiebyły
morderstwa popełnione na ludności cywilnej – dzieciach,kobietach,
starcach i całych rodzinach. Podczas II wojny światowejzamordowano
prawie 6 mln Żydów, ale metodę nieludzkiej,
zbiorowejodpowiedzialności niemieccy okupanci wielokrotnie
stosowalirównież wobec Polaków: mieszkańców wsi pacyfikowanych
zapomoc partyzantom, mieszkańców Warszawy w trakcie powstania1944
r., a także wobec tych rodzin polskich, które ośmieliły sięudzielić
pomocy prześladowanym Żydom.
● Już w październiku 1941 r. w Generalnym
Gubernatorstwiewprowadzono karę śmierci dla Żydów uciekających z
gett oraztych, którzy udzielali im pomocy. Decydowały o tym
władzepolicyjne, a ofiary najczęściej zabijano na miejscu. Wobec
Polakówkarę śmierci za pomoc Żydom zaczęto stosować praktyczniew
ostatnich miesiącach 1942 r. Po wymordowaniu Żydów w
gettachpolowano wtedy na tych, którzy zdołali się ukryć.
Ogółemudokumentowano, że w latach 1942–1945 za pomoc
ofiarowanąŻydom zostało zamordowanych około 700 Polaków, a w co
najmniej40 przypadków ta „wina zbiorowa” objęła całe rodziny:
dorosłychi dzieci.
Rodzina Kowalskich z Ciepielowa k. Radomia
● Adam i Bronisława Kowalscy jesienią 1942 r. ukryli w swoimdomu
dwoje żydowskich sąsiadów: Elkę Cukier i Berka Pinechesa.Żydzi
ukrywali się również w innych domach Ciepielowa.6 grudnia 1942 r.
żandarmi niemieccy, poinformowani przezmiejscowych folksdojczów,
otoczyli podejrzane domy. Kowalscy(poza rodzicami pięcioro dzieci w
wieku od roku do 16 lat:Tadeusz, Henryk, Stefan, Zofia, Janina)
zostali wraz z sąsiadamii ukrywającymi się Żydami spaleni żywcem w
drewnianymdomu, należącym do rodziny Obuchiewiczów. Ogółem tego
dniaw Ciepielowie zamordowano 31 Polaków oraz nieznaną
liczbęŻydów.
Rodzina Baranków z Siedlisk k. Miechowa
● 15 marca 1943 r., w toku rewizji przeprowadzanej w domuWincentego
i Łucji Baranków przez niemiecką policję pomocnicząSonderdienst,
odkryto dwie kryjówki, w których znajdowalisię czterej Żydzi,
najprawdopodobniej z rodziny Goldfingerów.Zostali oni natychmiast
zabici, po czym Niemcy strzałamiw tył głowy zabili małżeństwo
Baranków oraz ich synów:Tadeusza (9 lat) i Henryka (13 lat).
Nieobecną matkę Łucji,Katarzynę Kopeć, Niemcy nakazali mieszkańcom
wsi, pod groźbąmasowych represji, doprowadzić nazajutrz do
Miechowa. Zostałatam zastrzelona.
Rodzina Ulmów z Markowej k. Łańcuta
● Józef Ulma wraz z żoną Wiktorią przez 1,5 roku przechowywałna
poddaszu swojego wiejskiego domu 8 Żydów z rodzin Schallówi
Goldmanów. 24 marca 1944 r. – na skutek donosu
miejscowegogranatowego policjanta – cała rodzina Ulmów (w tym
sześciorodzieci w wieku od półtora roku do ośmiu lat:
Władysław,Stanisława, Marian, Franciszek, Barbara, Antoni) zostali
namiejscu zastrzeleni wraz z Żydami, których przechowywali,
przezniemieckich żandarmów i granatowych policjantów. W 1995
r.Wiktoria i Józef zostali pośmiertnie uhonorowani
medalem„Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata” przez izraelski
InstytutYad Vashem. Od 2003 r. w Kościele katolickim toczy się
procesbeatyfikacyjny całej rodziny.
● Tragedia tych rodzin najpełniej pokazuje straszliwą cenę,jaką w
czasach Zagłady niejednokrotnie płacili ludzie, którychodwaga i
heroizm były nie mniejsze niż bohaterów na polachbitew. Wielu
pomagających zginęło, ale na ziemiach polskich,dzięki takim jak
oni, przetrwało okupację około 30–40 tys. Żydów.Nigdy nie dowiemy
się, ile osób było w to zaangażowanych, alez pewnością kilkakrotnie
więcej niż liczba uratowanych. I choćwiększość naszych
współobywateli nie potrafiła lub nie mogłaprzeciwstawić się
zbrodni, to jednak właśnie z dokonań tychnajszlachetniejszych i
najdzielniejszych osób należy czerpać siłędo uporania się z
trudnymi problemami historii. Pamięć o tych,którzy ratowali, wtedy
gdy było to czynem niemal nadludzkim,nie może zaginąć.
Źródło: za folderem emisyjnym NBP
Jerzy Halbersztadt
b. dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich
prezes Fundacji Partnerstwo w Kulturze