[WYDAWCA]
Kategoria: Książki > Literatura piękna, popularna i faktu > Książki historyczneWysyłka: do 7 dni
RELIEFY ROZMAZANE RZECZY I OBRAZY DAWNA GRECJA Zbyt często
zapominamy, że pojęcie obrazu nie jest z nami od zawsze. Stanowi
ono intelektualny wynalazek epoki Axenzeit . Dzięki niemu
świat Gr...
Pełen opis produktu 'RELIEFY ROZMAZANE RZECZY I OBRAZY DAWNA GRECJA' »
RELIEFY ROZMAZANE RZECZY I OBRAZY DAWNA GRECJA Zbyt często
zapominamy, że pojęcie obrazu nie jest z nami od zawsze. Stanowi
ono intelektualny wynalazek epoki Axenzeit. Dzięki
niemu świat Greka epoki klasycznej
to the brave new world – staje się
nie tylko rozpoznawalny, ale również interpretowalny. Ukształtowany
wówczas sposób myślenia i postrzegania rzeczywistości
zapoczątkowuje szczególny typ kultury diakrisis,
która w swych zrębach funkcjonuje do dziś. Jej naturalność,
oczywistość oraz racjonalna poręczność przesłaniają nam jednak
archaiczny świat przed epoką obrazu. Pytanie, jakie warto więc
zadać, brzmi: co zobaczymy, jeśli uwolnimy się od kategorii
reprezentacji, podobieństwa i wizerunku? Co zobaczymy, próbując
spojrzeć na świat oczami homeryckiego Telemacha? Książka ta zwraca
się ku wąskiemu, lecz niezwykle ważnemu wycinkowi kultury dawnej
Grecji (IX–IV w. przed Chr.), w którym nie tylko rzeczy zostały
przekształcone w obrazy, obrazy w pojęcia, ale także ikoniczność,
będąca dotąd formą oddziaływania, stała się wizualnością. Analiza
tego procesu to cała „archeologiczna manufaktura“ ukierunkowana nie
tyle na zabytki, ile na ich kulturowe siedliska – eikotopie.
Paradoksalnie bohaterami tej książki nie są więc wyłącznie tytułowe
rzeczy i obrazy – rzeczowniki, ale również zespolone z nimi
działania, praktyki i gry społeczne oraz ich światopoglądowe
motywacje. Ów amalgamat zyskuje tu miano faktu ikonicznego –
wytworzonej rzeczy o określonych jakościach i własnościach
plastycznych, będącej jednocześnie wizerunkiem, zdarzeniem i
stanem. Przeszłość oglądamy oczami antykwariusza, muzealnika –
oczami pełnymi zachwytu i zrozumienia dla kształtu wylewu attyckiej
wazy, dla jej technologicznej doskonałości. Widziany z tej
perspektywy świat skazany zostaje na bycie przedstawieniem. To
przestrzeń biernych, podległych, oswojonych obiektów. Jednocześnie
ten niemy świat antycypujemy; to w nim szukamy życia, choć jest on
martwy, jest nam dany już tylko jako las kamiennych reprezentacji.
Cena za dostąpienie poczucia estetycznej wzniosłości, za odczucie
piękna mającego niejednokrotnie posmak autoerotycznego zaspokojenia
(ale czyż nie o to nam właśnie chodzi?) jest wielka. Chcąc mówić o
kulturze Grecji, chcąc zobaczyć coś więcej niż tylko zachwycające,
piękne szczątki, musimy jednak zmienić nastawienie. Nasze zadanie
to odwrócić na chwilę proces dewerbalizacji kultury, gdyż dawna
Grecja to przede wszystkim przestrzeń aktywnego oddziaływania,
ucieleśnionego, uczestniczącego, sprawczego współbycia; to
zastygający z czasem – w coraz piękniejszych przedmiotach –
czasownik. fragment Słowa wstępnego „Reliefy
rozmazane to dzieło nowatorskie i kompletne, w którym
odnajdziemy fascynującą opowieść o wizualnym przełomie, jaki
dokonał się w kulturze archaicznych Greków. Aby wniknąć w ów świat
myślenia i działania sprzed racjonalizującej epoki Platona i
Arystotelesa, autorowi nie wystarcza jednak sama biegłość
praktyczna archeologa klasycznego ani filologiczna znajomość
greckich tekstów. Wykorzystuje on gruntowną podbudowę teoretyczną,
której dostarcza filozofia czy głęboki namysł kulturoznawczy, by
ukazać nam ikoniczność w sposób dla badacza kultur starożytnych
niezwykły i oryginalny. Śmiałość ta jest wielką zaletą książki,
gdyż pozwala zerwać zasłonę oczywistości z naszych spekularnych
przyzwyczajeń i interpretacyjnych nawyków dotyczących greckich
obrazów. To również studium napisane na styku dwóch wielkich
antropologicznych tradycji: frankofońskiej oraz anglosaskiej,
łączące tym samym interpretacyjną świeżość z metodologiczną
dyscypliną. Z pewnością będzie nie tylko cennym przewodnikiem dla
starożytników, ale dzięki swej erudycyjności może także stanowić
niewyczerpane źródło inspiracji dla szeroko rozumianych
przedstawicieli nauk humanistycznych: kulturoznawców, filozofów
sztuki, kognitywistów czy antropologów kultury“. dr hab.
Gościwit Malinowski, prof. UWr
Data premiery: 2020-10-25