[ASPRA]
Kategoria: MedycynaWysyłka: od ręki
w szczególności medycyny polskiej. Ukazuje, jak w pewnej
epoce, niewoli narodowej, braku państwowości i odradzania się jej w
okresie międzywojennym, funkcjonowała nauka medyczna
polska...
Pełen opis produktu 'Światowa medycyna w polskiej nauce i dydaktyce..' »
W ogromnej liczbie publikacji poświęconych dziejom medycyny
polskiej obejmującej prace zarówno syntetyczne ogólne jak i
analityczne, dzieło Jana Wnęka zajmuje miejsce wyróżniające się nie
tylko swą objętością, ale przede wszystkim śmiałością koncepcji,
głębią ujęcia i rozległością horyzontu badawczego. Dodać także
wypada niezwykłą podstawę źródłową obejmującą dotychczasową
literaturę przedmiotu oraz liczne kategorie materiałów m.in.
archiwaliów, prasy, których do tej pory nie wykorzystywano w tak
kompleksowy sposób. Dzieło poświęcone jest uniwersalnemu i
ponadczasowemu problemowi medycyny w ogóle, a w szczególności
medycyny polskiej. Ukazuje, jak w pewnej epoce, niewoli narodowej,
braku państwowości i odradzania się jej w okresie międzywojennym,
funkcjonowała nauka medyczna polska i światowa. Jak ta ostatnia
przenikała do polskiej, jak wpływała na jej rozwój. Zjawisko
dyfuzji prądów naukowych i wiedzy, uniwersalnych i narodowych jest
czymś powszechnym i stałym. Jednak niemal w każdym przypadku proces
ten był i jest wspierany przez państwo, podczas gdy w naszej
sytuacji dokonywał się bez własnego państwa, oddolnie i
spontanicznie, a potem, kiedy nastąpiło odrodzenie Polski była ona
za słaba i biedna by adekwatnie do potrzeb wspierać ten
ruch.
Dzieło w sposób kompleksowy ukazuje wszystkie płaszczyzny związków
medycyny polskiej z powszechną. Widzimy zatem, cudzoziemskich
profesorów na katedrach medycznych w uniwersytetach Wilna, Krakowa,
Warszawy i Lwowa, modernizujących organizację i nauczanie.
Obserwujemy systematyczne i dopełniające studia Polaków w obcych
uczelniach, najpierw europejskich potem także amerykańskich. Z
kolei otwiera się przed nami rozległa panorama krótkich,
spontanicznych wyjazdów lekarzy do różnorodnych klinik, szpitali,
ośrodków medycznych dla zapoznania się z nowymi metodami i
technikami doskonalenia zawodowego. Przyglądamy się niezwykle
szerokiej akcji popularyzacji światowych nowości medycznych przez
polskich lekarzy w czasopismach fachowych. Są wśród nich nie tylko
medycy wielkich miast i ośrodków uniwersyteckich, ale często także
ludzie z bardzo małych prowincjonalnych miejscowości. Po raz
pierwszy w takiej skali ukazano tłumaczenia obcych dzieł medycznych
na język polski. Ta forma kontaktu z nauką światową pozwalała nawet
tym, którzy z wielu powodów np. finansowych, językowych,
personalnych nie mogli udać się za granicę, uzupełniać i
unowocześniać swą wiedzę i praktykę zawodową. W dziele omówione
zostało zagadnienie bardzo trudne do badania nie tylko w zakresie
nauk medycznych, to jest obecności obcych prądów, idei, wiedzy na
kartach polskich dzieł lekarskich i w dydaktyce uczelnianej.
Wszystkie omawiane zagadnienia zostały przedstawione w układzie
działowym specjalizacji medycznych, co daje jasność i przejrzystość
obrazu.
Jest sprawą oczywistą, iż mimo wielkich rozmiarów dzieła jest ono
jedynie zarysem problematyki. Jest jakby praktycznym drogowskazem,
w jakim kierunku winny iść dalsze badania, przede wszystkim
zbiorowe. Sądzę, że środowisko medyczne zdobędzie się na taką
inicjatywę, która w efekcie może zrekonstruować ten wielki ruch
modernizacyjny, niespotykany chyba w innych naukach, poza może
techniczno-przemysłowymi. Praca taka pozwoliłaby też właściwie
ocenić dorobek polskiej medycyny i jej miejsce w nauce
światowej.
Książka wciągająca czytelnika swą treścią może stanowić doskonałą
lekturę nie tylko dla studentów medycyny, środowisk lekarskich, ale
także dla szerokich kręgów czytelniczych, jako propedeutyka do
kultury i tożsamości narodowej.
Prof. Julian Dybiec