Kangoo.plSzukamy produktów wśród ponad 10 mln ofert sklepów internetowych

Moneta obiegowa 2 zł - Polscy Podróżnicy i Badacze - Michał Siedlecki (1873-1940), 2001 Nominał: 2 zł Metal: stop CuAl5Zn5Sn1 Stempel: zwykły Średnica: 27,00 mm Waga: 8,15 g Wielkość emisji: 600.000 szt. Projektant monety: Ewa Tyc-Karpińska Data emisji monet: 7.11.2001 r. Moneta obiegowa z serii "Polscy Podróżnicy i Badacze", uwieczniająca Michała Siedleckiego. Awers: wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-01, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW. Rewers: wizerunek Michała Siedleckiego. Z lewej strony napis: MICHAŁ / SIEDLECKI, poniżej w okręgu fauna z planktonu morskiego w różnych powiększeniach mikroskopowych wg rysunku Michała Siedleckiego. Poniżej daty 1873 / 1940. Na boku: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami. Michał Marian Siedlecki (ur. 8 września 1873 w Krakowie, zm. 11 stycznia 1940 w obozie Sachsenhausen) - polski zoolog.W 1891 ukończył Gimnazjum św. Jacka w Krakowie. W latach 1891–1895 studiował zoologię w Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie odbył studia uzupełniające w Instytucje Zoologicznym w Berlinie (1895-1896) oraz Collage de France i Instytucie Pasteura Uniwersytetu w Paryżu. W 1895 r. otrzymał tytuł doktora filozofii, a w 1899 docenta zoologii UJ. W 1904 został profesorem nadzwyczajnym. Od 1912 pełnił funkcję kierownika Katedry Zoologii tej uczelni. W latach 1919–1921 był rektorem Uniwersytetu Stafana Batorego w Wilnie. W 1921 powrócił na Uniwersytet Jagielloński.W 1921 był współinicjatorem powstania Morskiego Laboratorium Rybackiego na Helu oraz Stacji Badania Wędrówek Ptaków w Warszawie w 1931 r. Reprezentował Polskę w Międzynarodowej Radzie Badań Morza w Kopenhadze oraz Międzynarodowym Biurze Ochrony Przyrody w Brukseli. Uczestniczył w wyprawach naukowych do Egiptu, Indii, Afryki, na Cejlon oraz Jawę. W latach 1923-1938 był członkiem Państwowej Rady Ochrony Przyrody.W pracy badawczej zajmował się protozoologią, cytologią oraz biologią morza. Prowadził także badania z zakresu biologii morza i nad stworzeniem racjonalnych podstaw rybołówstwa morskiego. Walczył o objęcie ochroną rzadkich zwierząt, m. in. żubra, wielorybów, jesiotra, i wielu gatunków ptaków. Prowadził kompleksowe badania nad mechanizmami przystosowawczymi zwierząt do warunków tropikalnych. Wraz z Franciszkiem Kryształowiczem badał patogenezę kiły i biologię krętka bladego, a z Fritzem Schaudinnem przyczynił się do wyjaśnienia patogenezy malarii. W roku 1903 został członkiem korespondentem Akademii Umiejętności, a w 1920 członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności. Był także członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Doktor honoris causa uniwersytetów w Wilnie i Strasburgu. W 1923 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Polonia Restituta.Po rozpoczęciu okupacji niemieckiej w Polsce, aresztowany 6 listopada 1939 w akcji Sonderaktion Krakau. Zmarł 11 stycznia 1940 w obozie Sachsenhausen. Urna z prochami profesora przyjechała do Krakowa, złożono ją na Cmentarzu Rakowickim. Imieniem profesora nazwano polski naukowo-badawczy statek oceaniczny ("Profesor Siedlecki").Był autorem wielu prac naukowych i popularnonaukowych. Wybrane publikacje naukowe: * O budowie leukocytów oraz o podziale ich jąder u jaszczurów (1896) * Cycle evolutif de la Caryotropha mesnilii, coccidie novelle des Polymnies (1902) * Spostrzeżenia nad budową i rozwojem Spirochaetae pallida Schaud. (1906) * Badania doświadczalne nad kiłą: morfologia krętka białego (1907) * O przemianie materii wśród morza (1907) * Ekonomiczne wykorzystywanie wybrzeża w zakresie rybołówstwa morskiego (1927) * Naukowe podstawy racjonalnej gospodarki rybackiej na morzu (1929) * Niewyzyskane walory morza (1930) * Wielorybnictwo i ochrona wielorybów (1931) * Sprawa międzynarodowej ochrony ptaków (1933) * Ryby morskie częściej poławiane na Bałtyku i północnym Atlantyku (1938). Wybrane publikacje popularnonaukowe: * Jawa. Przyroda i sztuka (1913) * Głębiny (1916) * Skarby wód. Obrazy z nadmorskich krain (1923) * Na rafach koralowych (1926) * Opowieści malajskie (1926) * Na drodze życia i myśli (1966). źródło: NBP / Mennica Polska / Wikipedia

Moneta obiegowa 2 zł - Polscy Podróżnicy i Badacze - Henryk Arctowski i Antoni B. Dobrowolski, 2007 Nominał: 2 zł Metal: stop CuAl5Zn5Sn1 Stempel: zwykły Średnica: 27,00 mm Waga: 8,15 g Wielkość emisji: 990 000 szt. Data emisji monet: 19.09.2007 r. Moneta, która przyciąga uwagę. Ciekawy projekt na miarę sukcesu, który wspaniale oddaje charakter wyprawy statku "Belgica" na Antarktydę. Celem emisji monet jest upamiętnienie działalności dwóch polskich badaczy, których losy nierozerwalnie wiążą się z pionierską eksploracją Antarktyki. W latach 1897-1899 AntoniBolesław Dobrowolski wraz z Henrykiem Arctowskim uczestniczyli wbelgijskiej wyprawie antarktycznej Adriena de Gerlache'a. W marcu 1898roku statek wyprawy - "Belgica" - został uwięziony przez lody na MorzuBellingshausena na 377 dni. Uczestnicy wyprawy dokonali wówczas pierwszego,trzynastomiesięcznego zimowania na Antarktydzie. Polski podróżnik i badacz Antoni B. Dobrowolski jest znany przede wszystkim z tego, iż jestautorem jedynej oryginalnej pracy polskiej o wyprawach polarnych orazmonografii lodu - "Historia naturalna lodu" (1923). Ważny jest także fakt, iż jako pierwszy ustalił on symetrię krystalograficzną kryształków lodu. Informacje na temat wyprawy na Antarktydę: Statek, na którym wyprawiono się na Antarktydę: specjalnie przebudowany do wymogów polarnego rejsu dawny statek wielorybniczy "Patria", który otrzymał nowe imię "Belgica". Był to stary, alesolidnie zbudowany norweski żaglowiec, służący do połowu fok iwielorybów, na którym zainstalowano dodatkowo maszynę parową. "Belgica" miała 244 tony wyporności, 30 metrów długości, 6,5 metra szerokości i silnik o mocy 35 KM. Była to trzecia już z kolei wyprawa polarna - po wcześniejszych: "Challengera" (1873-1876) i Nansena na statku "Fram" (1893-1896). Obie wyprawy były impulsem do następnych wypraw, w tym "Belgici". Uczestnicy wyprawy: w wyprawie kierowanej przez kapitana marynarki belgijskiej Adriena de Gerlache de Gomery brali udział polarnicy różnych narodowości. Wśród nich byli m. in.: przyszły zdobywca bieguna południowego Roald Amundsen oraz Frederick Cook, rywalizujący później z Robertem Pearym w wyścigu do bieguna północnego. Polscy uczestnicy wyprawy: w ekspedycji brał udział A. Dobrowolski. Dołączył on do załogi w ostatniej chwili na miejsce jednego z marynarzy, który zrezygnował z uczestnictwa w rejsie. Z czasem awansował na pomocnika meteorologa i zaczął prowadzić cenne obserwacje geofizyczne. W wyprawie brał udział także H. Arctowski, piastujący w okrętowej hierarchii wyższe stanowisko. Był oceanografem, glacjologiem, geologiem i meteorologiem wyprawy. Wiek polskich badaczy: gdy „Belgica" wypływała z Antwerpii, Arctowski miał 26, a Dobrowolski 25 lat. Podział zadań dla członków załogi przed wyprawą: Arctowski miał zajmować się chemią, geologią, oceanologią i meteorologią, Danko - geofizyką, Rakowitz - zoologią i botaniką, Lecointe - astronomią i hydrologią, de Gerlache wspólnie z Arctowskim - oceanografią. Dobrowolski - był odpowiedzialny za laboratorium i miał pomagać Arctowskiemu w obserwacjach meteorologicznych. Data zejścia polskich polarników na antarktyczny ląd po raz pierwszy: 30 stycznia 1898 roku. Okres pobytu badaczy na Antarktydzie: w okowach lodu Polacy spędzili, wraz z resztą załogi „Belgici", ponad 12 miesięcy. Było to pierwsze zimowanie ludzi w Antarktyce. Trwało ono od 6 marca 1898 roku, a ostateczne wyzwolenie z jej objęć nastąpiło dopiero w dniu 13 marca 1899 roku. W dniu 27 marca 1899 roku uczestnicy wyprawy wpłynęli do Punta Arenas, gdzie przesiedli się na szybszy statek płynący do Europy, zaś „Belgica” powróciła do portu w Boulogne-sur-Mer dopiero 30 października 1899 roku. W czasie pobytu na Antarktyce uczestnicy wyprawy zbudowali na lodzie chatkę i rozpoczęli m. in. stałe obserwacje fauny i flory, obserwacje meteorologiczne, pomiary grubości lodu, temperatury i zasolenia wody morskiej oraz natężenie pola magnetycznego ziemi, a także obserwacje zjawisk optycznych w atmosferze. W czasie wyprawy podróżnicy wykonali wiele nowych map lądów i wysp, które znalazły się na ich trasie. Zebrali oni mchy i porosty, jak też wspólnie prowadzili obserwację zórz polarnych, chmur i opadów śniegu. Swoje dokładne obserwacje meteorologiczne prowadzili - co godzinę i przez całą dobę, badając raptowne i falowe przebiegi zmian pogody. Na ich podstawie sporządzono przebiegi dobowe, miesięczne i roczne fizycznych parametrów atmosfery. Arctowski dokonał analizy zjawisk optycznych zachodzących w atmosferze oraz stworzył teorię fal barycznych, zastosowaną następnie w medycynie. Dobrowolski, prowadzący w czasie wyprawy badania chmur, określił ich rodzaje i wysokość, zmiany prędkości w zależności od wysokości, obserwacje powstawania płatków śniegu i ich symetrii, kształtów lodu i szronu, zjawisk krzepnięcia wody i topnienia lodu. Efekt ekspedycji: w trakcie wyprawy na Antarktydę badacze zgromadzili bogaty materiał naukowy z zakresu geologii, magnetyzmu ziemskiego, fauny i flory. Po powrocie do Europy Arctowski zajął się propagowaniem badań polarnych. Występował też na kongresach i zjazdach naukowych w Berlinie, Paryżu, Dover, Genewie, Brukseli i Waszyngtonie. Ponadto do roku 1909 opublikował ponad sto prac i artykułów naukowych wraz z monografią na temat ogólnych zmian klimatycznych na kuli ziemskiej. Natomiast Dobrowolski, który zajmował się fizyką lodu i śniegu oraz badaniami glacjologicznymi, wydał monografię „Historia naturalna lodu”, która była jedyną tego typu publikacją na świecie. Wyniki badań i obserwacji z wyprawy zostały opublikowane w całości kosztem rządu belgijskiego w dziesięciotomowym dziele pt. „Belgijska wyprawa antarktyczna podróży s/y „Belgika” w latach 1897-98-99 pod dowództwem Adriana de Gerlache de Gomery”. Poszczególne tomy ukazywały się w latach 1903-1912. Tomy 3 i 4, obejmujące meteorologię i zjawiska optyczne w atmosferze, zostały opracowane przez Arctowskiego przy współudziale Dobrowolskiego, a tom 5 w całości przez Arctowskiego. Uczony polski wysunął w tym dziele szereg nowych, odkrywczych koncepcji naukowych, w tym potwierdzoną później przez innych badaczy hipotezę „Antarktandów", czyli pasma górskiego biegnącego wzdłuż niemal całego zachodniego brzegu Ameryki Południowej, później zagłębiającego się w oceanie i wynurzającego z toni wodnej na Ziemi Grahama oraz sąsiednich antarktycznych wyspach. Udowodnił w ten sposób łączność geologiczną dwu kontynentów półkuli południowej. Opracował też historię falowego przemieszczania się cyklonów, wyjaśniając przyczynę głębszego niż na innych kontynentach położenia antarktycznego szelfu (pasma wód przybrzeżnych). Wybrane pojęcia wyjaśnione przez A. Dobrowolskiego: w swojej pracy „Wyprawy polarne" wydanej 1914 roku - badacz przybliżył Polakom specjalistyczną terminologię. Wyjaśnił m. in., że „pack" (dziś pisze się „pak") to wieloletni lód morski, tworzący zwykle wielkie pola lodowe, a "icebergi", czyli pływające góry lodowe, „nie morza są dziećmi, lecz ziemi”. Rodzą się po oderwaniu od czoła lodowców, spełzających do oceanu z pancerza lodowego pokrywającego Antarktydę. Nazwy geograficzne nadane na cześć polskich badaczy: nazwiska obu pierwszych polskich polarników zostały utrwalone na mapach świata. W Antarktyce istnieją Wyspy Dobrowolskiego, na Spitsbergenie lodowiec Dobrowolski-breen, który spływa z Góry Arctowskiego (Arctowskifjellet), w pobliżu której znajduje się lodowiec Arctowskiego (Arctowskibreen). Na Antarktydzie spotkać można Półwysep Arctowskiego, Szczyt Arctowskiego i Nunatak Arctowskiego. Nazwy te zaproponowali polarnicy szwedzcy i norwescy, między innymi Roald Amundsen, towarzysz naszych rodaków z wyprawy „Belgiki". „Budzi podziwdla ogromu pracy, przeważnie pionierskiej, dla rozległościzainteresowań i skali zagadnień rzadko dającej się objąć przez jednegoczłowieka”. Henryk Arctowski (słowawypowiedziane przez Henryka Arctowskiego pod adresem prof. Romana,znakomicie charakteryzujące jego samego). Henryk Arctowski (ur. 15.07.1871 r. w Warszawie, zm. 21.02.1958 r. w Waszyngtonie) - polski geograf, geofizyk, podróżnik, szeroko związany z badaniami krajów polarnych. Był synem Karola Artzta. Ukończył gimnazjum dla chłopców w Inowrocławiu. Studiował nauki chemiczne, geologiczne i meteorologiczne w Belgii, Francji, Anglii i Szwajcarii, po czym w latach 1897-1899 wraz z Antonim Bolesławem Dobrowolskim objął kierownictwo naukowe międzynarodowej wyprawy do Antarktydy statkiem Belgica. W latach 1903-1909 kierował stacją meteorologiczną obserwatorium w Uccle w Belgii. W roku 1910 brał udział we francuskiej wyprawie na Spitsbergen i Lofoty, następnie przez kolejne osiem lat był kierownikiem działu przyrodniczego Biblioteki Publicznej w Nowym Jorku. W 1918 r. na konferencję pokojową w Wersalu (1919 r.) opracował zawierający 14 rozdziałów, łącznie 2,5 tys. stron tekstu, wiele map i wykresów "Raport o Polsce" . W latach 1921-1939 był profesorem w Katedrze Geofizyki i Meteorologii na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W 1939 r. wyjechał do USA, gdzie w latach 1939-1950 był związany z uczelnią Smithsonian Institution w Waszyngtonie. Dorobek Henryka Arctowskiego z dziedziny badań polarnych obejmuje ponad 400 opublikowanych prac naukowych. Jego imieniem nazwano polską stację naukową w Antarktyce, na Wyspie Króla Jerzego w archipelagu Szetlandów Południowych. Góra Arctowskiego to szczyt wulkaniczny na Antarktydzie Zachodniej o wysokości 1408 m n.p.m., Półwysep Arctowskiego na zachodnim brzegu Półwyspu Antarktycznego (Wybrzeże Danco). Polska Stacja Antarktyczna im. Henryka Arctowskiego (oficjalna nazwa stacji wg Komitetu Badań Polarnych PAN (właściciela stacji) to Polska Stacja Polarna im. Henryka Arctowskiego) - stacja położona jest nad Zatoką Admiralicji na Wyspie Króla Jerzego w archipelagu Szetlandów Południowych (62°10' S, 58°28' W), nazwana na cześć badacza Antarktyki - Henryka Arctowskiego.Stacja została otwarta w dniu 26 lutego 1977 r. Stacja jest kierowana przez PAN i prowadzi badania w takich dziedzinach jak: oceanografia, geologia, geomorfologia, glacjologia, meteorologia, klimatologia, sejsmologia, magnetyzm oraz ekologia.Około 200 metrów na wschód od zabudowań stacji usytuowano latarnię morską. Latarnia Morska Arctowski - latarnia morska Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego, położona na wyspie Króla Jerzego w Antarktyce na wysokim bazaltowym bloku skalnym około 200 metrów na wschód od zabudowań stacji na cyplu zwanym Hydrographic Rock.Dane techniczne latarni: * Położenie: 62°09'35" S 58°27'55" W, * Wysokość wieży: 6,00 m, * Wysokość światła: 20,00 m n.p.m. * Zasięg światła - charakterystyka światła: Blaskowe o Blask: 3,0 s o Przerwa: 6,0 s o Okres: 9,0 s. Henryk Arctowski zmarł w dniu 21 lutego 1958 r. w Waszyngtonie. Po dwóch latach jego prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Antoni Bolesław Dobrowolski (ur. 6.06.1872 r. w Dworszowicach Kościelnych, zm. 27.04.1954 r. w Warszawie) - polski geofizyk, meteorolog i podróżnik.W młodości został skazany na więzienie, a potem zesłany na Kaukaz za działalność konspiracyjną. Po ucieczce studiował w Szwajcarii i Belgii fizykę i nauki biologiczne. Antoni B. Dobrowolski w latach 1927-1929 był dyrektorem Państwowego Instytutu Meteorologicznego. W latach 1929-1949 przewodniczył Towarzystwu Geofizyków. Był inicjatorem utworzenia Obserwatorium Sejsmologicznego w Warszawie. Kierował polskimi pracami badawczymi podczas II roku polarnego (1932-1933). Zorganizował wówczas wyprawe naukową na Wyspę Niedźwiedzią. Oprócz badań geofizycznych Dobrowolski zajmował się również pedagogiką. Od 1927 do 1938 r. był profesorem pedagogiki ogólnej Wolnej Wszechnicy Polskiej. W latach 1946-1954 był profesorem pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1952 r. był członkiem PAN.Imieniem Dobrowolskiego została nazwana polska stacja badawcza na Antarktydzie, przekazana przez ZSRR w 1959 r., obecnie czynna w sezonie letnim. Publikacje Antoniego Bolesława Dobrowolskiego: * "Wyprawy polarne" (1914), * "Drogowskazy" (1918), * "Historia naturalna lodu" (1923), * "Mój życiorys naukowy" (1928, 1958), * "Zagadnienia szkoły powszechnej jako zasadnicze zagadnienie naszej cywilizacji" (1932), * "Życie w krainach lodu" (1932), * "Męczennicy polarni" (1933), * "Najpiękniejsze klejnoty natury. Kryształki lodu i zagadnienie piękna" (1946), * "Wspomnienia z wyprawy polarnej" (1950), * "Pisma pedagogiczne t. 1-3" (1958-1964). Stacja im. A. B. Dobrowolskiego - polska stacja polarna położona na Antarktydzie w Oazie Bungera na Ziemi Wilkesa. Współrzędne geograficzne: 66°16'30"S, 100°45'E. Stacja została założona w 1957 przez ZSRR i nazwana Oazis. W 1959 r. została przekazana Polsce i nadano jej obecną nazwę na cześć polskiego geofizyka i meteorologa Antoniego Bolesława Dobrowolskiego. Ze względu na trudny dostęp (stacja położona jest w głębi kontynentu) była ona stale użytkowana tylko przez krótki okres - obecnie jest stacją zakonserwowaną, czyli nieczynną, ale nie opuszczoną. Epizodycznie odwiedzana jest przez polskie ekspedycje polarne. Antoni Bolesław Dobrowolski zmarł w Warszawie w dniu 27 kwietnia 1954 r. Pochowano go na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Cytaty z prac A. B. Dobrowolskiego „Pustynia... Biała, straszliwie biała, granice giną w przepaściach widnokręgu. Brzuch oceanu cały pokryty lodem. To pack: kry olbrzymie, wielkie, mierne, średnie i malutkie, stare i młode, przeszłoroczne i dzisiejsze, od rana. Wody prawie ani krzty. Wszystko zapchane tłumem zamrożonych fal... Pack żyje, oddycha, bo jego morze, matka, żyje, oddycha. Cichymi gra piersiami." A. B. Dobrowolski, 23 lutego 1898 roku, „Dziennik wyprawy na Antarktydę”, rękopis przechowywany jest w Muzeum Ziemi w Warszawie „Z początku szło jeszcze jako tako: okręt dość łatwo prześlizgiwał się przez szczeliny, rozcinał młody lód. Jednak już 19 lutego statek stanął w miejscu, nie mogąc dać sobie rady z lodami. Załoga skoczyła na kry, drągami siląc się utorować sobie drogę. Posunęliśmy się kawałek naprzód; po południu znów okręt musiał się zatrzymać. Przez dni następne posuwaliśmy się wprawdzie trochę, ale niemożliwie wolno: jeden krok naprzód, a dwa w tył.” „Przybiliśmy do tzw. Ziemi Palmera. Tę fantastyczną „ziemię" musieliśmy przekształcić na „archipelag", obejrzana bowiem z bliska, rozprysła się na rój wysp i wysepek, z których największe oznaczyliśmy nazwami Brabantu, Leodjum, Gandawy, Antwerpii. Był to okres intensywnej pracy: trzeba było sporządzić dokładną mapę naszych odkryć.” (30 stycznia 1898 roku) „Kry się zlutowały; pole lodu nie falowało już: lód stężał. 6 marca lody skuły statek; nie miał on już odtąd własnego ruchu: ani naprzód, ani w tył.” „Bo wtedy Antarktyda była naprawdę sfinksem - baśnią lodową, w której mgłach poza polami zamarzłych fal majaczyły niepewne urywane kreski, pół wieku temu zaznaczone na globusie.” „W jeden szary poranek we mgle, co grubą warstwą legła na fale, zamajaczyły nagle przed nami jakieś widma białe, olbrzymie, coraz liczniejsze. Za chwilę otoczył nas gęsty tłum „icebergów", wędrownych gór lodowych. Ryło to pierwsze nasze spotkanie z lodami; w takiej ciżbie, w takim bogactwie kształtów nie spotykaliśmy ich odtąd nigdy. Przez kilka godzin z rzędu defilował przed nami tłum białych potworów, zmuszając okręt do ciągłego lawirowania, a wartowników do nieustannej, napiętej baczności. I oto w samym środku tej strasznej armji zdarza nam się wypadek nielada. Przed nami półkole ryczącej piany, zdradzające cały łańcuch skał podwodnych. Nie widzimy go jednak we mgle, nie słyszymy ryku fal w ogólnym szumie, spowodowanym przez plusk bałwanów o kołyszące się góry lodowe, i całą siłą wpadamy na rafy... Byli tacy, co poczerwienieli; byli, co pobledli... Po półgodzinnym szamotaniu się, podczas którego icebergi już, już ocierały się o nas, targnęła wreszcie maszyna, pchnęła okręt w tył - wyrwaliśmy się!” „Icebergi nie morza są dziećmi, lecz ziemi." („Wyprawy polarne”, wydane w 1914 roku) „Co w tych wędrowcach w lód zaczarowanych szczególnie nęci, to nie tylko majestatyczna potęga, fantazja kształtów, jak z baśni, ruchy królewskie, to kołysanie się spokojne i wyniosłe wśród ryku orkanów, pod szturmem rozjuszonych fal, ale zwłaszcza ich Małość ogromna wśród ciemnych równin morza, ta Małość iskrzysta, płomienna, którą słońce pieści i całuje, to znowu blada, upiorna, gdy mgły ją przyćmią, gdy księżyc ją muśnie.” „Spotkanie się z górą lodową jest, oczywiście, bardzo niebezpieczne. Wprawdzie nie mieliśmy nieszczęścia starcia się z ice-bergami pierś o pierś, bo byśmy nie byli wrócili... Ale obtarł się raz o przód okrętu niewielki gmach lodu, płynący na szczęście skośnie do osi statku: okręt zadygotał, maszty zadrgały jak struny, a z bocianiego gniazda zeszedł komendant, blady jak płótno... Na morzu icebergi oddają często wielką usługę: wśród słonych głębin są to rezerwuary wody słodkiej.” źródło: NBP, Ryszard Badowski, "Odkrywanie Świata. Polacy na sześciu kontynentach", wikipedia.org - wolna encyklopedia

Moneta obiegowa 2 zł- Polscy podróżnicy i badacze - Benedykt Dybowski (1833 -1930), 2010 Nominał: 2 zł Metal: stopCuAl5Zn5Sn1 Stempel:zwykły Średnica:27,00 mm Waga: 8,15 g Wielkość emisji:1 200 000 szt. Data emisji monet:13.10.2010 r. BenedyktDybowski - polski przyrodnik, podróżnik, odkrywca i lekarz,uważany za jednego z ojców polskiej limnologii - uwiecznionyna monecie obiegowej ze stopu Nordic Gold z emitowanej od 1997 roku serii "Polscy podróżnicy i badacze". Benedykt Dybowskiurodził się 12 maja 1833 r. w Adamarynie, niedaleko Mińska. Rozpoczętąw domu pod okiem guwernerów naukę kontynuował w gimnazjummińskim. Pozdaniu matury w 1853 r. podjął studia na Wydziale MedycznymUniwersytetu w Dorpacie. Jako student został nagrodzony złotym medalem za pracę o rybachsłodkowodnych Estonii. W1857 r., z powodu sekundowania w pojedynku kolegi, musiał przenieść sięna Uniwersytet Wrocławski, a rok później na UniwersytetFryderykaWilhelma w Berlinie, gdzie w 1860 r. uzyskał dyplom lekarza, broniącpracę doktorską nt. zjawiska partenogenezy u pszczół.Berliński dyplomnostryfikował w Dorpacie w 1862 r. pracą o rybach karpiowatych Inflant. W międzyczasie, 8 maja 1861 r., był na krótko aresztowany (iuwolniony pod presją masowych manifestacji) za śpiewanie w katedrzewileńskiej "Boże coś Polskę". Po bezskutecznych, blokowanychprzez władze carskie, staraniach o profesurę na UniwersytecieKrakowskim, Dybowski został w 1862 r. profesorem w Katedrze Zoologii iAnatomii Porównawczej warszawskiej SzkołyGłównej. Karierę naukowągodził z rozpoczętą działalnością konspiracyjną. Będąckomisarzem nadzwyczajnym Rządu Narodowego ds. Rusi i Litwy, brał udziałw organizowaniu powstania styczniowego oraz próbachuwolnienia zwięzienia dyktatora powstania, Mariana Langiewicza. Podekonspiracji i uwięzieniu Dybowski został zaliczony wraz z centralnymiwładzami powstania do pierwszej kategorii wrogów caratu, cobyłorównoznaczne z wyrokiem śmierci. Jednak dzięki staraniomswoichprzyjaciół otrzymał ostatecznie wyrok 12 lat katorgi wraz zpozbawieniem praw stanu (m.in. tytułu naukowego). Dnia 10sierpnia 1864 r. Dybowski wyruszył na zesłańczy szlak. Najpierw trafiłdo obozu pracy - szkutniczej osady Siwakowa, a wkrótce potemprzystąpiłdo organizowania uzdrowiska w Darasuniu. Kolejnym etapemzesłania był nadbajkalski Kułtuk, gdzie Dybowski podjął badania nadfauną Bajkału i Daurii. Częścią planowych badań były równieżdwiedalekowschodnie podróże. W 1869 r. Dybowski uczestniczył wwyprawie generała Skołkowa do Kraju Amurskiego, Kraju Ussyryjskiego,Władywostoku i Korei. Natomiast drugą podróż, w pełnisamodzielną,odbył w latach 1872-1875. Posługując się zbudowaną wraz zewspółzesłańcami i towarzyszami podróży - WiktoremGodlewskim i MichałemJankowskim - łodzią "Nadzieja", przepłynął rzekami Argun, Amur i Ussurido Morza Japońskiego. W 1877 r. Benedykt Dybowski oraz WiktorGodlewski uzyskali ułaskawienie i wrócili po 12 latach dokraju. Rokpóźniej uczony objął posadę lekarza rządowego na Kamczatce. Dokraju powrócił ponownie w 1883 r., aby kierować KatedrąZoologii iAnatomii Porównawczej Uniwersytetu Lwowskiego. Osiadł nastałe weLwowie, gdzie zajmował się intensywną pracą dydaktyczną aż do momentuprzejścia na emeryturę w 1906 r. Benedykt Dybowski zmarł 30stycznia 1930 r. we Lwowie. Został pochowany z honorami państwowymi nacmentarzu Łyczakowskim, w kwaterze powstańców styczniowych. Pozostawiłpo sobie ogromną spuściznę naukową liczącą 343 pozycje, zawierającąnierzadko pionierskie prace z zakresu wielu dziedzin nauk biologicznychi nie tylko (ichtiologii, ornitologii, antropologii, etnologii itd.). Wartorównież przypomnieć, że Dybowski, wespół zAlfonsem Forelem, jestuważany za twórcę limnologii - nauki zajmującej się badaniemwódzbiorników śródlądowych, pod kątem określenia ichwarunków fizycznych,chemicznych i biologicznych (np.: termiki, prądów, składuchemicznego,sedymentacji, ustroju lodowego, ilościowego i jakościowego występowaniaorganizmów żywych). Badając faunę jeziora Bajkał, polskiuczony studiował biologię gatunków (m.in. foki bajkalskiej,rybygołomianki - trafnie określając sposób jej rozrodu), opisałponad 100nowych dla nauki gatunków kiełży i kilkanaściegatunków ryb, wyodrębnił3 kompleksy faunistyczne Bajkału. Jako propagator darwinizmustarał się udowodnić istnienie procesów ewolucyjnychzachodzących podwpływem zmian środowiskowych i izolacji geograficznej. Dybowski jest także autorem pamiętników będących świadectwemepoki i fotograficznym wręcz zapisem dziejów jego zesłania. Ponadtoprowadził badania antropometryczne ludów syberyjskich,zbierającjednocześnie materiały będące świadectwem materialnej i niematerialnej(słownik narzeczy) spuścizny ich kultury. Pracował również zpoświęceniem na niwie społecznej: starał się nie tylko nieść pomoclekarską ludności na Zabajkalu, Dalekim Wschodzie i Kamczatce, lecztakże polepszać jej warunki bytowe, m.in. przez aklimatyzacjęrenów naWyspie Beringa. Stopień zaangażowania Dybowskiego w kwestie społeczne odzwierciedlachociażby przydomek nadany mu przez tubylców - Dobry Biały Bóg. Byłwrogiem wszelkich patologii społecznych, a zwłaszcza alkoholizmu (wczasach studenckich założył w Dorpacie stowarzyszenie antyalkoholowe"Kółko Braci Mlecznych", później we Lwowiestowarzyszenie "Eleuterya"). Jednocześnie pozostał orędownikiem postępowych idei społecznych(m.in. równouprawnienia kobiet), pragnącym wprowadzić"religię rozumu",która miała niwelować wszelkie formy nierównościspołecznej. Marek Słupek - komisarzwystawy pt.: "Benedykt Dybowski (1833-1930); Rycerz Niezłomny" źródło: NBP /MennicaPolska / Wikipedia

Moneta obiegowa 2 zł- Polscy podróżnicy i badacze, 2011 Nominał: 2 zł Metal: stopCuAl5Zn5Sn1 Stempel:zwykły Średnica:27,00 mm Waga: 8,15 g Wielkość emisji:900 000 szt. Projektant awersu monety: Ewa Tyc-Karpińska Projektant rewersu monety: Dominika Karpińska-Kopiec Data emisji monet:4.11.2011 r. Moneta Nordic Gold prezentująca Ferdynanda Ossendowskiego - jednego z najbardziej znanych na świecie Polaków w XX wieku. ***** Ferdynand Ossendowski Urodził się pod Witebskiem, na dalekich kresach przedrozbiorowejRzeczypospolitej. Wychowywał się i kształcił w zaborze rosyjskim,studiował także na Sorbonie. Stał się jednym z najbardziej znanych na świecie Polaków wXX stuleciu. monety i akcesoria numizmatyczne To postać niezwykle barwna i otoczona legendą. Kilkafragmentów jego biografii - tajemniczych do dzisiaj - budzizainteresowanie współczesnych autorów (zwłaszczaksiążki Witolda S. Michałowskiego). Ossendowski był przede wszystkim podróżnikiem i badaczemmało znanych regionów świata oraz pisarzempodróżniczym, zaliczanym w dwudziestoleciu międzywojennym doświatowej czołówki twórców tego typuprozy. Wiele jego utworówwspomnieniowo-podróżniczych zyskało międzynarodowe uznanie izostało przetłumaczonych na języki obce, np. Cień ponurego wschodu (1923), Przez kraj ludzi, zwierząt ibogów (Konno przez Azję Centralną) z 1923 r., Od szczytu do otchłani (1925). W wielu krajach bestsellerami były jego dzieła reprezentujące innegatunki literackie: biografia Lenin z 1930 r. (zakazana w krajachkomunistycznych, będąca przyczyną niszczenia pamięci o nim w PRL-u),utwory fabularne dla dzieci i młodzieży - np. Życie i przygody małpki(Pamiętnik szympansiczki „Kaśki”) z1929 r., powieści Orlica(1925) iSokół pustyni (1928). www.numizmatyczny.pl Pod koniec dwudziestolecia międzywojennego Ossendowski stał sięnajczęściej tłumaczonym pisarzem polskim z ówcześnieżyjących (a w ogóle ustępował tylko Sienkiewiczowi). Jegoprace naukowe z zakresu geografii i chemii oraz utworypodróżnicze przetłumaczono na 20 języków w około150 wydaniach. Podstawą jego napisanych z talentem książek reportażowych i fabularnychbyły liczne podróże, odbywane od czasówstudiów w Petersburgu pod koniec XIX w. Najwcześniej poznałz autopsji odległe regiony imperium rosyjskiego: Ałtaj, Kaukaz, okoliceBajkału, limany Dniestru. Potem podróżował po Syberii irosyjskim Dalekim Wschodzie. W czasie wojny domowej w byłym imperium carskim przemierzył takżeMandżurię i Mongolię, następnie przez Japonię udał się do USA. Popowrocie do Polski w 1922 r. nadal odbywał podróże o charakterze badawczym i literackim:kilkakrotnie po Europie Zachodniej, do Afryki Północnej(1923) i Zachodniej (1925–26) oraz na BliskiWschód (1932–33). Ossendowski prowadził prace naukowe (w Centralnym LaboratoriumTechnicznym w Harbinie, Instytucie Technicznym w Tomsku, RosyjskimTowarzystwie Geograficznym), był także wykładowcą akademickim, m.in. naPolitechnice w Omsku oraz na uczelniach warszawskich (Polska WolnaWszechnica, Szkoła Sztabu Generalnego, Wyższa Szkoła Handlowa, SzkołaNauk Politycznych, Wyższa Szkoła Dziennikarska). Był również aktywny w życiu społecznym i politycznym. Zadziałalność rewolucyjną w Harbinie w 1905 r. został skazany napółtora roku twierdzy. W latach 1919-20 pełnił funkcjędoradcy w kontrrewolucyjnej armii admirała Aleksandra Kołczaka,następnie był doradcą barona Romana Ungerna von Sternberga,dowódcy Białej Gwardii, który w 1921 r. ogłosiłsię chanem Mongolii. W Polsce Ossendowski był konsultantem przy Ministerstwie SprawWojskowych oraz Ministerstwie Przemysłu i Handlu, wiceprezesemPolskiego Klubu Turystycznego i prezesem Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy. Działał także w All Peoples’ Association, międzynarodowejorganizacji o charakterze pacyfistycznym, a w czasie okupacjihitlerowskiej w konspiracji jako członek Stronnictwa Narodowego. Ten podróżnik, badacz i pisarz był wszechstronny iproduktywnie twórczy. W opracowanym w Polskiej Akademii Nauksłowniku Współcześni polscy pisarze… w haślepoświęconym Ossendowskiemu opisano ponad 90 książek jego autorstwa. Był mistrzem literatury popularnej, często wykorzystywał w swojejtwórczości elementy sensacyjne i egzotyczne. Jednak nieprzeszkodziło to Polskiej Akademii Literatury w przyznaniuOssendowskiemu w 1936 r. Złotego Wawrzynu za zasługi w dziedzinieliteratury podróżniczej. autor: prof. dr hab.Krzysztof Dybciak, źródło: folder emisyjny

Moneta obiegowa 2 zł - Polscy Podróżnicy i Badacze - Bronisław Piłsudski (1866-1918), 2008 Nominał: 2 zł Metal: stop CuAl5Zn5Sn1 Stempel: zwykły Średnica: 27,00 mm Waga: 8,15 g Wielkość emisji: 1.100.000 szt. Data emisji monet w NBP: 29.09.2008 r. Serię monet"Polscy Podróżnicy i Badacze" NBP emituje od 1997 roku. W ramach seriiukazują się 10-złotowe monety srebrne i monety 2-złotowe ze stopuNordic Gold. Celem emisji ósmej monety z serii jest przypomnienie działalności sławnego polskiego etnografa, zesłańca i etnografa, brata marszałka Józefa Piłsudskiego.Na monecie obiegowej Nordic Gold projektu Roussanki Nowakowskiej (rewers) i Ewy Tyc-Karpińskiej (awers) uwieczniony został Bronisław Piłsudski - polski podróżnik i badacz zajmujący się ludami i kulturami Dalekiego Wschodu. Rewers monety przedstawia stylizowany wizerunek popiersia Bronisława Piłsudskiego. Po jego lewej strony widoczna jest postać siedzącego mężczyzny w ubiorze ajnoskim, na tle gór. Polish Travellers and Explorers:Bronisław Piłsudski (1866-1918) Obverse: an image of the Eagle established as the State Emblem of the Republicof Poland; at the sides of the Eagle, the notation of the year of issue: 20-08; belowthe Eagle, an inscription: ZŁ 2 ZŁ, in the rim an inscription: RZECZPOSPOLITAPOLSKA preceded and followed by six pearls. The Mint’s mark under the Eagle’sleft leg: M/W. Reverse: on the right-hand side, a stylised image of Bronisław Piłsudski’sbust. On the left-hand side, a figure of a seated man in Ainu costume against thebackground of stylised images of mountains. Below the figure, a stylised fragmentof an ornament from Ainu costume. At the bottom, a semi-circular inscription:BRONISŁAW PIŁSUDSKI 1866-1918.On the edge: An inscription: NBP, eight times repeated: every second oneinverted 180 degrees, separated by stars. Obverse designer: Ewa Tyc-Karpińska Reverse designer: Roussanka Nowakowska "Umysł pierwotnego człowieka, bezradnego wobec potęgi przyrody i jej przejawów tak mało mu znanych i zrozumiałych, jest prawie zawsze przygnieciony zeznaniem swej słabości trwożliwej, przesiąkniętej silnie fatalizmem". Bronisław Piłsudski Bronisław Piotr Piłsudski herbu Piłsudski (ur. 2 listopada 1866 r. w Zułowie, zm. 17 maja 1918 r. w Paryżu) - polski zesłaniec, etnograf, zajmujący się ludami i kulturami Dalekiego Wschodu, głównie ludem Ajnów, który obserwował na Sachalinie a później na wyspie Hokkaido. Do dziś Piłsudski uważany jest na świecie za jednego z najważniejszych badaczy tamtych terenów. Był bratem Józefa, Adama i Jana.Od 1874 mieszkał w Wilnie, gdzie 3 lata później wstąpił do gimnazjum. Razem z bratem Józefem organizowali kółko samokształceniowe Spójnia. Po śmierci matki (1884) w 1886 wyjechał do Sankt Petersburga, gdzie zdał egzamin na bakałarza i wstąpił na Wydział Prawa miejscowego uniwersytetu.W 1887 został wciągnięty w przygotowania Woli Ludu do zamachu na cara Aleksandra III. Wśród zamachowców znajdował się między innymi Aleksander Uljanow, starszy brat Włodzimierza znanego potem jako Lenin. Po wsypie, za udział w spisku został skazany na 15 lat zesłania i ciężkich prac na wyspę Sachalin. Na Sachalinie w 1891 poznał Lwa Jakowlewicza Sternberga, znanego już etnografa, który także znajdował się na zesłaniu. W 1896 ukazała się jego praca o obserwacjach klimatycznych. Został wówczas wysłany z misją meteorologiczną na południową część wyspy, gdzie zetknął się z Ajnami.Po 10 latach zesłania reszta wyroku została zamieniona na nakaz osiedlenia się bez prawa opuszczania rosyjskiego Dalekiego Wschodu. 3 lata później otrzymał propozycję cesarskiej akademii nauk, aby udać się na badania kultury Ajnów, Gilaków (Niwchów), Oroków i Mangunów na Sachalinie. W tym samym roku osiedlił się - już jako wolny człowiek - w wiosce Ai, gdzie zakochał się w pięknej Chuhsamma, krewnej wodza Kimur Bafunke, która urodziła mu syna o imieniu Sukezo.W 1903 wraz z innym zesłańcem, pisarzem Wacławem Sieroszewskim udał się na badania kultury Ajnów na wyspie Hokkaido (wówczas zwanej Yesso). Jednym z efektów jego pracy są unikalne nagrania dźwiękowe zarejestrowane na 100 wałkach woskowych. Obecnie można je oglądać w Centrum Kultury i Techniki "Mangha" w Krakowie. Na początku lat 80. XX w. wałki te zostały wypożyczone z Polski przez Japończyków, a firma SONY skonstruowała specjalny laserowy odpowiednik urządzenia do ich odczytu (fonografu Edisona), dzięki któremu udało się po wielu latach znów usłyszeć zapisane na nich dźwięki.Jego dorobkiem jest stworzenie słowników, w których przetłumaczył ponad 10 tys. słów z języka ainu, 6 tys. z języka gilackiego oraz 2 tys. z języka orockiego i języka Mangunów, bogate opisy ich kultury i obyczajów, w tym także kultury muzycznej, spisał wiele podań i legend tych kultur, oraz wykonał ok. 300 fotografii, na których utrwalał głównie typy mieszkających tam ludzi. Utrwalił fonograficznie pieśni i mowę Ajnów.Do Polski przybył przez Japonię i Stany Zjednoczone w 1905 i zamieszkał w Krakowie. Później przeprowadził się do Zakopanego i prowadził badania etnograficzne Podhala. Po wybuchu I wojny światowej wyjechał do Szwajcarii włączając się w nurt działalności niepodległościowej. Pod koniec 1917 wyjechał do Paryża, gdzie w 1918 utonął w Sekwanie. Podejrzewa się, że była to śmierć samobójcza. źródło: NBP / Mennica Polska / Wikipedia

Moneta obiegowa 2 zł - Polscy Podróżnicy i Badacze - Ignacy Domeyko (1802-1889), 2007 Nominał: 2 zł Metal: stop CuAl5Zn5Sn1 Stempel: zwykły Średnica: 27,00 mm Waga: 8,15 g Wielkość emisji: 1.000.000 szt. Data emisji monet : 6.02.2007 r. Celem emisji jest upamiętnienie działalności Ignacego Domeyki - sławnego polskiego geologa i mineraloga oraz badacza Ameryki Południowej. Rewers monety przedstawia wizerunek naukowca z portretu A. Kurowskiego z 1833 r., stylizowane wizerunki torby, książki, młotka oraz lupy. "Zawsze myślałem po polsku, modliłem się po polsku i kochałem po polsku". Ignacy Domeyko Ignacy Domeyko, politewsku: Ignas Domeika, herbu Dangiel,białorus. Ігнат Дамейка,pseudonim Żegota (ur. w Niedźwiadce koło Nieświeża 3 lipca 1802 r., zm. wSantiago de Chile 23 stycznia 1889 r.) - polski geolog, mineralog, badaczAmeryki Południowej. Pierwowzór postaci Żegoty z III części DziadówAdama Mickiewicza. Pochodziłz polskiej rodziny ziemiańskiej. Przyjaciel Adama Mickiewicza, zktórymwspółtworzył stowarzyszenia Filomatów iFilaretów. Ukończył wydziałmatematyczno-fizyczny Uniwersytetu Wileńskiego. Po powstaniulistopadowym przeniósł się do Paryża, gdzie ukończył szkołęgórniczą zestopniem inżyniera. Przeniósł się do Chile - w 1838 objąłkatedręfizyki i chemii w szkole górniczej w Coquimbo. Pozostał tamdo roku1884. Działalność Domeyki w Chile miała duże znaczenie dla tegokraju. Dzięki zainicjowanym przez niego licznym badaniommineralogicznym i geologicznym, rozwinął się tam przemysłgórniczy,dając ubogiemu dotąd krajowi szansę wzbogacenia się i uniezależnieniaod zagranicy. Oprócz tego, Domeyko przyczynił się doupowszechnienia wChile oświaty i polepszenia jej poziomu. Stojąc przez szereg lat nastanowisku rektora uniwersytetu w Santiago de Chile, spowodowałobudzenie ruchu intelektualnego w zaniedbanym dotąd pod względemkulturalnym kraju. W dziedzinie mineralogii Domeyko zasłużył się poprzez odkrycie m.in. arketytu, amiolitui domeykitu (nazwa pochodzi od jego nazwiska, a nadana została przezniemieckiego mineraloga Haidingera).Opisał też dokładniej własności znanych wcześniej minerałów.Prace sweogłaszał w rocznikach uniwersyteckich w Santiago i pismachspecjalistycznych. Opublikował też dwa duże dzieła na tematzasobównaturalnych w Chile, a także Peru, Boliwii i Argentynie. IgnacyDomeyko zmarł 23 stycznia 1889 roku w Santiago de Chile, pozostawiającpo sobie bogaty dorobek naukowy w wielu dziedzinach. Paradoksalnie imięuczonego pozostaje bardziej znane za granicą niż w Polsce. źródło: NBP / Mennica Polska S.A. / Wikipedia