[Naukowe Wydawnictwo IVG]
Kategoria: RozmaitościWysyłka: od ręki
- prawnych. W systemach podatkowych krajów Unii
Europejskiej (UE) podatek dochodowy od osób
fizycznych jest zarówno ważnym źródłem dochodów budżetowych, jak i
instrumentem realizacji...
Pełen opis produktu 'Podatek dochodowy od osób fizycznych w krajach Unii Europejskiej - WYBRANE ASPEKTY' »
Podatek dochodowy od osób fizycznych (z ang. PIT -
personal income tax) jest stosunkowo młodą konstrukcją w
europejskich systemach podatkowych. Jest on formą daniny publicznej
realizującej najczęściej pozafiskalne funkcje opodatkowania. Jako
bezpośrednia forma podatku od dochodów wzbudza silne emocje
polityczne pozostając najbardziej „rozpoznawalną” przez obywateli
formą obciążeń publiczno - prawnych.
W systemach podatkowych krajów Unii Europejskiej
(UE) podatek dochodowy od osób fizycznych jest zarówno ważnym
źródłem dochodów budżetowych, jak i instrumentem realizacji funkcji
socjalnych, społecznych, stymulacyjnych oraz redystrybucyjnych.
Mimo, iż opodatkowanie dochodów osobistych leży w kompetencji
każdego z państw członkowskich, w wielu sytuacjach potrzebna jest
koordynacja na poziomie unijnym regulacji podatkowych, mająca na
celu zapewnienie swobód określonych w Traktacie ustanawiającym
Wspólnotę Europejską oraz wyeliminowanie barier podatkowych w
ponadgranicznej działalności obywateli państw – członków UE. W
szczególności niedopuszczalne jest stosowanie – bezpośredniej, czy
pośredniej - dyskryminacji ze względu na narodowość ani też żadnych
nieuzasadnionych ograniczeń czterech swobód Rynku Wewnętrznego.
Brak wymogów harmonizacyjnych (z wyjątkiem
opodatkowania dochodów z oszczędności) oznacza, iż konstrukcja PIT
w krajach członkowskich jest silnie zróżnicowana z uwagi na
odmienne uwarunkowania społeczne, polityczne i ekonomiczne. Z
drugiej strony pojawia się pytanie, czy harmonizacja tej formy
opodatkowania jest w ogóle możliwa, a przy tym celowa? Niewątpliwie
zróżnicowany poziom wynagrodzeń, różnice w kształtowaniu podstawy
opodatkowania i wysokości podatku, i często odmienne zadania
nakładane na podatek dochodowy utrudniają jego ujednolicenie i
harmonizację. Wydaje się, więc, że wszelkie próby związane z
harmonizacją ww. obciążeń fiskalnych należy rozpocząć od
zdefiniowania i ujednolicenia w ramach Unii Europejskiej pojęcia
dochodu podatkowego (podstawy opodatkowania).
Niniejsze opracowanie przedstawia historyczny proces
ewolucji systemu danin fiskalnych, ze szczególnym uwzględnieniem
kształtowania się konstrukcji podatku dochodowego oraz jego typów.
Omawia ono ogólne założenia systemów podatkowych krajów Unii
Europejskiej, specyfikę podatku dochodowego od osób fizycznych oraz
obszar i zakres harmonizacji tej formy opodatkowania. W analizach
poświęconych podatkowi dochodowemu szczególną uwagę zwrócono na
jego zakres podmiotowy i przedmiotowy, ulgi oraz zwolnienia
podatkowe, poziom obciążeń, a także metody zapobiegania podwójnemu
opodatkowaniu. W ostatnich częściach opracowania przedstawiono
strukturę systemów podatkowych krajów Unii Europejskiej, a na ich
tle podobieństwa w konstrukcji podatku dochodowego od osób
fizycznych.
Przyjęta formuła opracowania uzasadniona jest
szeregiem czynników. Po pierwsze, analiza możliwości asymilacyjnych
w podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga prezentacji
rozwiązań systemowych obowiązujących w poszczególnych państwach UE.
Po drugie, diagnoza w postaci identyfikacji funkcjonujących w
krajach UE rozwiązań w obszarze opodatkowania podatkiem dochodowym
posłuży za punkt wyjścia dla oceny stopnia ich zbieżności oraz
ustalenia czynników różnicujących systemy podatkowe państw
członkowskich UE. Po trzecie, uzyskana w pierwszych dwóch etapach
prac badawczych wiedza posłuży realizacji celu zasadniczego
opracowania, tj. weryfikacji realnych możliwości ujednolicenia
rozwiązań systemowych w podatku dochodowym od osób fizycznych w
przekroju państw – członków UE. Odpowiedź na tak sformułowane
pytanie wymaga szczególnej ostrożności. Kluczowym jest, bowiem nie
tylko udzielenie odpowiedzi na pytanie o formalną możliwość
zasymilowania rozwiązań podatkowych dotyczących PIT w UE, lecz
ustalenie zasadności merytorycznej tego zabiegu i wynikających z
niego konsekwencji. Sam fakt technicznego ujednolicenia rozwiązań
dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych nie może
stanowić jedynej determinanty podejmowania decyzji o realizacji
tego rodzaju zmian w konstrukcji systemu dochodów publicznych.
Konieczna jest w tym względzie obok oczywistego zbadania wpływu na
wydajność źródeł dochodów budżetowych[1], analiza m.in. społecznych
kosztów i korzyści zmian w systemie podatkowym. Fakt ten jest
niesłychanie istotny. System podatkowy, to z jednej strony
instrument stabilizacji finansowej państwa, a z drugiej „konstrukt”
realizujący szereg funkcji o charakterze pozafiskalnym. Każdorazowa
jego modyfikacja przekłada się, więc nie tylko na kwestie
wydajności fiskalnej instrumentów dochodowych, ale również na
obciążenia tytułami podatkowymi społeczeństwa odpowiednio
stymulując lub destymulując jego ekonomiczne zachowania.
Bezpłatny fragment: