[Marek Derewiecki]
Kategoria: Książki / Literatura obcojęzyczna
Janet L. Abu-Lughod (ur. 1928) nalezy do grupy amerykanskich
uczonych, ktorzy w swej pracy naukowej, podjeli sie badania
zagadnien teorii tzw. systemow-swiatow. Autorka w swej analizie,
dowodzi, ze juz...
Pełen opis produktu 'Europa na peryferiach' »
Janet L. Abu-Lughod (ur. 1928) nalezy do grupy amerykanskich
uczonych, ktorzy w swej pracy naukowej, podjeli sie badania
zagadnien teorii tzw. systemow-swiatow. Autorka w swej analizie,
dowodzi, ze juz w trzynastym wieku, a scislej mowiac na przestrzeni
stulecia (1250-1350), na obszarze Eurazji, funkcjonowal, formujacy
sie od jedenastego wieku, przednowozytny "swiatowy system" wymiany
handlowej, ktory obejmowal swym zasiegiem trzy wysoko rozwiniete
kregi cywilizacyjne: chrzescijanska Europe Zachodnia, islamski
Bliski Wschod oraz Daleki Wschod (wraz z subkontynentem indyjskim).
Opierajac sie na skrupulatnej analizie poziomu rozwoju
cywilizacyjnego wspomnianych trzech kregow cywilizacyjnych, J. L.
Abu-Lughod, odrzucajac europocentryczne poglady zachodniej
historiografii, dochodzi do wniosku, ze Europa, w opisywanym przez
nia przednowozytnym eurazjatyckim systemie gospodarczym, bynajmniej
nie odgrywala wiodacej roli cywilizacyjnej, stanowiac w nim obszar
o raczej peryferyjnym znaczeniu. Co wiecej, w jej opinii,
cywilizacja europejska, uzyskana w XVI w. hegemonie, zawdzieczala
nie tyle przypisywanym jej inherentnym czynnikom wzrostu (takim jak
nadzwyczajna skala akumulacji kapitalu, wyjatkowy charakter form
organizacyjnych gospodarki wczesnokapitalistycznej, zaawansowanie w
rozwoju technologicznym itd.), ile zjawisku, ktore okreslila ona
mianem "upadku Wschodu" ( fall of the East). Pod pojeciem tym kryje
sie caly splot czynnikow (takich jak epidemia czarnej smierci,
rozpad imperium mongolskiego, wycofanie sie po 1435 r. floty
chinskiej z Oceanu Indyjskiego), ktore stanowiac czynniki
dezintegrujace sredniowieczny system-swiat, wplynely na
uksztaltowanie sie w dobie wielkich odkryc geograficznych sytuacji
ulatwiajacej lub wrecz umozliwiajacej Europejczykom narzucenie swej
supremacji, funkcjonujacym nadal w tej epoce podsystemom
gospodarczym Wschodu, ktore wczesniej tworzyly sredniowieczny,
euroazjatycki system wymiany handlowej. (Od redakcji)