[WYDAWNICTWO MAREK DEREWIECKI]
Kategoria: Nauka / Historia
Janet L. Abu-Lughod (ur. 1928) naleĹźy do grupy amerykaĹskich
uczonych, ktĂłrzy w swej pracy naukowej, podjÄli siÄ badania
zagadnieĹ teorii tzw. systemĂłw-ĹwiatĂłw. Autorka w swej
analizie, dowodzi,...
Pełen opis produktu 'Europa na peryferiach' »
Janet L. Abu-Lughod (ur. 1928) naleĹźy do grupy amerykaĹskich
uczonych, ktĂłrzy w swej pracy naukowej, podjÄli siÄ badania
zagadnieĹ teorii tzw. systemĂłw-ĹwiatĂłw. Autorka w swej
analizie, dowodzi, Ĺźe juĹź w trzynastym wieku, a ĹciĹlej
mĂłwiÄ
c na przestrzeni stulecia (1250-1350), na obszarze Eurazji,
funkcjonowaĹ, formujÄ
cy siÄ od jedenastego wieku,
przednowoĹźytny âĹwiatowy systemâ wymiany handlowej, ktĂłry
obejmowaĹ swym zasiÄgiem trzy wysoko rozwiniÄte krÄgi
cywilizacyjne: chrzeĹcijaĹskÄ
EuropÄ ZachodniÄ
, islamski
Bliski WschĂłd oraz Daleki WschĂłd (wraz z subkontynentem
indyjskim). OpierajÄ
c siÄ na skrupulatnej analizie poziomu
rozwoju cywilizacyjnego wspomnianych trzech krÄgĂłw
cywilizacyjnych, J. L. Abu-Lughod, odrzucajÄ
c europocentryczne
poglÄ
dy zachodniej historiografii, dochodzi do wniosku, Ĺźe
Europa, w opisywanym przez niÄ
przednowoĹźytnym eurazjatyckim
systemie gospodarczym, bynajmniej nie odgrywaĹa wiodÄ
cej roli
cywilizacyjnej, stanowiÄ
c w nim obszar o raczej peryferyjnym
znaczeniu. Co wiÄcej, w jej opinii, cywilizacja europejska,
uzyskanÄ
w XVI w. hegemoniÄ, zawdziÄczaĹa nie tyle
przypisywanym jej inherentnym czynnikom wzrostu (takim jak
nadzwyczajna skala akumulacji kapitaĹu, wyjÄ
tkowy charakter form
organizacyjnych gospodarki wczesnokapitalistycznej, zaawansowanie w
rozwoju technologicznym itd.), ile zjawisku, ktĂłre okreĹliĹa ona
mianem âupadku Wschoduâ ( fall of the East). Pod pojÄciem tym
kryje siÄ caĹy splot czynnikĂłw (takich jak epidemia czarnej
Ĺmierci, rozpad imperium mongolskiego, wycofanie siÄ po 1435 r.
floty chiĹskiej z Oceanu Indyjskiego), ktĂłre stanowiÄ
c czynniki
dezintegrujÄ
ce Ĺredniowieczny system-Ĺwiat, wpĹynÄĹy na
uksztaĹtowanie siÄ w dobie wielkich odkryÄ geograficznych
sytuacji uĹatwiajÄ
cej lub wrÄcz umoĹźliwiajÄ
cej Europejczykom
narzucenie swej supremacji, funkcjonujÄ
cym nadal w tej epoce
podsystemom gospodarczym Wschodu, ktĂłre wczeĹniej tworzyĹy
Ĺredniowieczny, euroazjatycki system wymiany handlowej.
(Od redakcji)