[Wydawnictwo M]
Kategoria: Książki religijne i inne
Adhortacja Querida Amazonia Do Ludu Bożego i wszystkich
ludzi dobrej woli - Ojciec Święty Franciszek
Alessandro Gisotti – Watykan „Umiłowana Amazonia ukazuje się przed
światem...
Pełen opis produktu 'Adhortacja Querida Amazonia Do Ludu Bożego i wszystkich ludzi dobrej woli - Ojciec Święty Franciszek' »
Adhortacja Querida Amazonia Do Ludu Bożego i wszystkich ludzi
dobrej woli - Ojciec Święty Franciszek
Alessandro Gisotti – Watykan
„Umiłowana Amazonia ukazuje się przed światem z całym swoim
blaskiem, dramatem, swoją tajemnicą#8221;. Tak zaczyna się
posynodalna adhortacja apostolska Querida Amazonia. W pierwszych
punktach (2-4) Papież wyjaśnia znaczenie adhortacji, w której wiele
jest odniesień do dokumentów episkopatów krajów amazońskich, a
także do poezji autorów związanych z Amazonią. Podkreśla, że
pragnie „wyrazić oddźwięk#8221;, jaki synod w nim wywołał.
Precyzuje, że nie zamierza zastępować ani powtarzać Dokumentu
końcowego, lecz zachęca do jego lektury w całości, z nadzieją, że
cały Kościół się nim zainspiruje i ubogaci, a Kościół w Amazonii
postara się go wprowadzić w życie.
Franciszek dzieli się swymi marzeniami o Amazonii (5-7),
której los wszystkich powinien niepokoić, ponieważ ta ziemia jest
również naszą ziemią. I tak Papież formułuje cztery wielkie
marzenia: aby Amazonia walczyła o prawa najuboższych, broniła
bogactwa kulturalnego, z zazdrością strzegła nieodpartego piękna
natury, i w końcu, by wspólnoty chrześcijańskie potrafiły
zaangażować się i „wcielić#8221; w Amazonii.
Marzenie społeczne: Kościół u boku
ciemiężonych
Pierwszy rozdział Querida Amazonia koncentruje się na „marzeniu
społecznym#8221; (8). Podkreśla, że prawdziwe podejście ekologiczne
jest również podejściem społecznym, a doceniając dobry styl życia
ludności tubylczej, przestrzega przed „konserwacjonizmem#8221;,
który troszczy się jedynie o środowisko. W mocnych słowach mówi o
niesprawiedliwości i przestępczości (9-14). Przypomina, że już
Benedykt XVI potępiał „niszczenie środowiska naturalnego
Amazonii#8221;, ostrzega, że ludy pierwotne są podporządkowywane
czy to władzom lokalnym czy to zewnętrznym. Zdaniem Papieża
działania gospodarcze, które potęgują zniszczenia, mordy, korupcję
zasługują na miano „niesprawiedliwości i przestępczości#8221;. Za
Janem Paweł II powtarza, że globalizacja nie może się stać nowym
kolonializmem.
Wysłuchać ubogich w sprawie przyszłości Amazonii
W obliczu tak wielkiej niesprawiedliwości Papież prosi, by poczuć
oburzenie i prosić o przebaczenie (15-19). Zdaniem Franciszka
potrzebne są sieci solidarności i rozwoju. Wszystkich wzywa do
działania, również przywódców politycznych. W tym kontekście Papież
zastanawia się nad „zmysłem wspólnotowym#8221; (20-22). Przypomina,
że dla ludów amazońskich relacje międzyludzkie są przeniknięte
otaczającą przyrodą. Z tego też względu doświadczają prawdziwego
„wykorzenienia#8221;, kiedy muszą emigrować do miasta. Ostatnia
część tego rozdziału poświęcona jest „zniszczonym instytucjom#8221;
(23-25) i dialogowi społecznemu (26-27). Papież potępia zło
korupcji, która zatruwa państwo i jego instytucje. Ma nadzieję, że
Amazonia stanie się miejscem dialogu społecznego, przede wszystkim
z ostatnimi. Apeluje, by głos ubogich w sprawie Amazonii był głosem
najważniejszym.
Marzenie kulturalne: otoczyć opieką
„wielościan#8221; amazoński
Rozdział drugi jest poświęcony „marzeniu kulturowemu#8221;.
Franciszek od razu precyzuje, że promowanie Amazonii nie oznacza
jej kulturalnej kolonizacji (28). Odwołuje się do bliskiego mu
obrazu „wielościanu amazońskiego#8221; (29-32). Trzeba walczyć z
„postmodernistyczną kolonizacją#8221;. Dla Franciszka ważne jest
zachowanie korzeni (33-35). Cytując Laudato sì i Christus vivit,
podkreśla, że konsumistyczna wizja człowieka dąży do ujednolicenia
kultur i że najmocniej oddziałuje to na młodych. Papież prosi ich,
aby przejęli odpowiedzialność za korzenie, by odzyskali zranioną
pamięć.
„Nie#8221; dla zamkniętego indygienizmu, potrzeba spotkania
kultur
Adhortacja zatrzymuje się następnie nad spotkaniem międzykulturowym
(36-38). Również „kultury na pozór bardziej rozwinięte#8221; mogą
się uczyć od ludów, które rozwinęły dziedzictwo kulturowe w
powiązaniu z naturą. Różnorodność nie powinna być zatem granicą,
lecz mostem. Dlatego Franciszek sprzeciwia się w pełni zamkniętemu
indygienizmowi. Ostatnia część rozdziału poświęcona jest zagrożonym
kulturom i narażonym ludom (39-40). Papież zaleca, by wszelkie
projekty dotyczące Amazonii miały na względzie prawa ludów.
Tymczasem trudno je zachować, jeśli zniszczeniu ulega środowisko, w
którym powstały i się rozwinęły.
Marzenie ekologiczne: połączyć ochronę stworzenia z troską o
ludzi
Trzeci rozdział, „Marzenie ekologiczne#8221; jest
najbliżej powiązany z encykliką Laudato sì. We wprowadzeniu
(41-42), podkreśla się, że w Amazonii istnieje ścisły związek
między człowiekiem i naturą. Zatroszczyć się o naszych braci, tak
jak Pan troszczy się o nas, to, jak podkreśla Papież, „pierwsza
ekologia, jakiej potrzebujemy#8221;. Troska o środowisko i troska o
ubogich są nierozdzielne. Franciszek kieruje następnie naszą uwagę
na Amazonkę i „marzenia z wody#8221; (43-46). Cytuje Pabla Nerudę i
innych miejscowych poetów o mocy i pięknie Amazonki. Dzięki swym
wierszom, pisze, pomagają nam się wyzwolić z paradygmatu
technokratycznego i konsumpcyjnego, który tłumi naturę.
Wsłuchać się w krzyk Amazonii, rozwój niech będzie zrównoważony
Zdaniem Papieża trzeba się wsłuchać w „krzyk Amazonii#8221;
(47-52). Przypomina, że równowaga na naszej planecie zależy od
stanu tego regionu. Są tam obecne silne interesy nie tylko lokalne,
ale również międzynarodowe. Rozwiązaniem nie jest więc
umiędzynarodowienie Amazonii. Trzeba raczej dążyć do
odpowiedzialności rządów krajowych. Zrównoważony rozwój wymaga, aby
mieszkańcy byli zawsze poinformowani o dotyczących ich projektach.
Franciszek postuluje też ustanowienie systemu normatywnego z
nienaruszalnymi ograniczeniami. W tym kontekście zachęca też do
„proroctwa kontemplacji#8221; (53-57). Słuchając ludów tubylczych,
podkreśla, możemy kochać Amazonię, a nie tylko z niej korzystać.
Możemy odkryć w niej miejsce teologiczne, przestrzeń, gdzie Bóg się
przejawia i powołuje swe dzieci. Ostatnia część rozdziału trzeciego
koncentruje się na „edukacji i nawykach ekologicznych#8221;
(58-60). Papież zaznacza, że ekologia to nie kwestia techniczna,
ale że ma ona zawsze wymiar edukacyjny.
Marzenie kościelne: rozwinąć Kościół o amazońskim
obliczu
Ostatni, najobszerniejszy rozdział jest skierowany w sposób
bardziej bezpośredni do pasterzy i katolików świeckich, a dotyczy
„marzenia kościelnego#8221;. Papież zachęca do rozwoju Kościoła o
amazońskim obliczu poprzez wielkie głoszenie misyjne (61),
głoszenie, które w Amazonii jest niezbędne (62-65). Zdaniem Papieża
nie można się ograniczyć do głoszenia przesłania społecznego. Ludy
te mają prawo, by głoszono im Ewangelię. Bez tego wszystkie
struktury kościelne staną się swoistą organizacją pozarządową.
Pokaźna część dokumentu jest też poświęcona inkulturacji. Odwołując
się do Gaudium et spes, Papież mówi o inkulturacji (66-69) jako o
procesie, który prowadzi do pełni światła Ewangelii wszystko, co
jest dobre w kulturach amazońskich.
Odnowiona inkulturacja Ewangelii w Amazonii
W pogłębionej refleksji Papież wskazuje „drogi inkulturacji w
Amazonii#8221; (70-74). Wartości obecne w rodzimych wspólnotach
powinny zostać uwzględnione w ewangelizacji. W dwóch kolejnych
rozdziałach Franciszek zatrzymuje się nad „inkulturacją społeczną i
duchową#8221; (75-76). Podkreśla, że ze względu na ubóstwo, które
panuje wśród wielu mieszkańców Amazonii, inkulturacja musi mieć
wyraźny charakter społeczny. Zarazem jednak ten wymiar społeczny
musi zostać zintegrowany z wymiarem duchowym.
Sakramenty muszą być dostępne dla wszystkich, zwłaszcza dla
ubogich
Adhortacja wskazuje następnie „podstawy amazońskiej świętości#8221;
(77-80), które nie muszą być kalką wzorców z innych regionów.
Podkreśla, że „możliwe jest przyswojenie sobie w jakiś sposób
symbolu rodzimego, niekoniecznie kwalifikując go jako
bałwochwalczy#8221;. Można też wykorzystać mit, w którym zawarta
jest treść duchowa, nie traktując go jako „pogańskiego błędu#8221;.
To samo dotyczy niektórych świąt religijnych, które choć wymagają
procesu oczyszczenia, zawierają znaczenie sakralne.
Inny ważny fragment Querida Amazonia dotyczy inkulturacji liturgii
(81-84). Papież stwierdza, że już Sobór Watykański II wzywał do
inkulturacji liturgii pośród ludów tubylczych. W jednym z przypisów
Papież przypomina ponadto, że na synodzie pojawiła się propozycja
wypracowania obrządku amazońskiego. Sakramenty, pisze Franciszek,
muszą być dostępne, zwłaszcza dla ubogich. A nawiązując do Amoris
laetitia przypomina, że Kościół nie może się przekształcić w „urząd
celny#8221;.
Niech biskupi Ameryki Łacińskiej wyślą misjonarzy do Amazonii
Z tym też związany jest temat „inkulturacji posługi#8221; (85-90),
na który Kościół musi odważnie odpowiedzieć. Zdaniem Papieża należy
zapewnić większą częstotliwość sprawowania Eucharystii. W tym
względzie podkreśla, że należy ustalić, co jest właściwe dla
kapłana. Wynika to z sakramentu święceń, który „uzdalnia tylko jego
do przewodniczenia Eucharystii#8221;. Jak zatem zapewnić posługę
kapłańską w najbardziej odległych regionach? Franciszek zaleca
wszystkim biskupom, zwłaszcza w Ameryce Łacińskiej, aby byli
bardziej wielkoduszni i posyłali do Amazonii tych, którzy wykazują
się powołaniem misyjnym, a także by zrewidowali formację
kapłanów.
Sprzyjać zaangażowaniu świeckich we wspólnocie
Po omówieniu tematu sakramentów Querida Amazonia zatrzymuje się nad
wspólnotami, które są pełne życia i w których świeccy
powinni pełnić ważne funkcje. Papieżowi nie chodzi jedynie
o zwiększenie obecności kapłanów. Byłby to cel zbyt ograniczony,
gdyby nie towarzyszyło temu wzbudzenie nowego życia we wspólnocie.
Potrzeba zatem nowych posług ludzi świeckich. Tylko dzięki
znaczącemu zaangażowaniu świeckich Kościół będzie mógł odpowiedzieć
na wyzwania Amazonii. Zdaniem Papieża szczególną rolę odgrywają też
osoby konsekrowane. Przypomina ponadto o znaczeniu wspólnot
podstawowych, które broniły praw społecznych. Zachęca do rozwoju
działalności REPAM i misyjnych grup wędrownych.
Nowa przestrzeń dla kobiet, ale bez
klerykalizacji
Szczególne miejsce Papież poświęca sile i darom kobiet (99-103).
Przyznaje, że w Amazonii niektóre wspólnoty przetrwały jedynie
dzięki obecności silnych i wielkodusznych kobiet. Ostrzega jednak,
że nie można redukować Kościoła do struktur funkcjonalnych.
Oznaczałoby to bowiem, że warunkiem uznania roli kobiet jest
dopuszczenie ich do kapłaństwa. Zdaniem Papieża trzeba się
przeciwstawić klerykalizacji kobiet, przyjmując natomiast ich wkład
na sposób kobiecy, w którym widzimy przedłużenie „siły i czułości
Maryi#8221;. Franciszek zachęca do tworzenia nowych posług
kobiecych, które – dzięki publicznemu uznaniu biskupa – miałyby
decydujący wpływ na życie wspólnoty.
Niech chrześcijanie wspólnie walczą w obronie biednych w
Amazonii
Zdaniem Papieża należy wznieść się ponad konflikty (104-105) i
stanąć wobec wyzwania, które stawia Amazonia, by przekroczyć
ograniczone perspektywy, które pozostają zamknięte we
fragmentarycznych aspektach. Rozdział czwarty kończy się refleksją
na temat ekumenicznego i międzyreligijnego współistnienia
(106-110). Papież zachęca wierzących do znalezienia przestrzeni dla
dialogu i współpracy na rzecz dobra wspólnego. Jakże byśmy mieli
razem nie walczyć – pyta Franciszek. Jakże byśmy mieli wspólnie się
nie modlić i pracować ramię w ramię dla obrony ubogich
Amazonii?
Zawierzmy Amazonię i jej ludy Maryi
Franciszek zakończył Querida Amazonia modlitwą do Maryi, Matki
Amazonii: (111): „Matko, spójrz na ubogich Amazonii, bo ich dom
jest niszczony dla nędznych interesów. (…) Porusz czułość możnych,
bo chociaż czujemy, że jest późno, wzywasz nas do ocalenia tego, co
wciąż żyje#8221;.
ISBN: 978-83-8043-597-1
Okładka: miękka
Wymiary: 130x190 mm
Ilość stron: 88