[ALETHEIA]
Kategoria: Wydawnictwa naukowe i popularno-naukoweWysyłka: od ręki
Fenomenologia ducha Hegla jest jednym z najsłynniejszych
dzieł w całej europejskiej historii filozofii. Jest to dzieło
zdumiewające swą oryginalnością. Hegel wychodzi w nim wielorako
poza kol...
Pełen opis produktu 'Fenomenologia ducha' »
Fenomenologia ducha Hegla jest jednym z najsłynniejszych dzieł w
całej europejskiej historii filozofii. Jest to dzieło zdumiewające
swą oryginalnością. Hegel wychodzi w nim wielorako poza koleiny,
którymi posuwała się do tej pory myśl filozoficzna, i zarazem
zamyka relatywnie krótki okres niezwykle dynamicznego rozwoju
filozofii niemieckiej, zaczynający się od kantowskiego "przewrotu
kopernikańskiego". Oryginalność stanowiska Hegla polega zwłaszcza
na przerzucaniu pomostów między sferami, które zazwyczaj traktowane
były rozłącznie. Myślenie i byt, świadomość i samowiedza, teoria i
praktyka, prawda i fałsz - to tylko niektóre przeciwieństwa, które
w jego filozofii się łączą. Zaś sama filozofia wtopiona jest w
sposób organiczny w historię filozofii, ta zaś - w historię
powszechną. I to właśnie stanowi specyficzny charakter tego dzieła.
Hegel przedstawia w nim własne stanowisko filozoficzne, a zarazem
jego "historyczną dedukcję", czyli szczególnego rodzaju historię
filozofii i historię w ogóle, ponieważ konkretna filozofia wyraża
zawsze jakąś postać świata. W samym tytule dzieła łączą się dwa
przeciwieństwa - "duch", który jest najwyższą prawdą, i jego różne
od prawdy przejawy, formy zjawiskowe, czyli "fenomeny". W koncepcji
fenomenologii jako opisu różnych przejawów ducha w ich koniecznym
następowaniu po sobie zawiera się idea istotnego związku między
prawdą a fałszem. Droga do prawdy prowadzi przez błędy i nawet gdy
prawda absolutna już się w świecie pojawiła, nie można jej poznać w
inny sposób niż przez przejście w myśli całej tej drogi - drogi
stopniowego uwalniania się od tego, co nie jest prawdą, lecz
pozorem. W ostatecznym rezultacie, w wiedzy absolutnej, cała ta
droga jest zawarta jako "zniesiona" - jej po-szczególne etapy są
zanegowane o tyle, o ile pojmuje się je jako wyraz całej prawdy,
ale zachowane jako "logiczne momenty" całości. Prawdą, absolutem
jest duch. Ten Heglowski punkt widzenia nasuwał zawsze pytania o
stosunek między absolutem a jednostką ludzką, absolutem a Bogiem,
filozofią a religią. Historycy filozofii odpowiadali na te pytania
na wszelkie możliwe sposoby. Nie ulega jednak wątpliwości, że
absolut realizuje się dzięki historii, że historia dokonuje się
dzięki aktywności jednostkowych podmiotów i że realizacją absolutu
jest wiedza absolutna, mająca formę filozoficzną, pojęciową, w
której forma religijna ulega zniesieniu. Światosław Florian Nowicki
