[ALETHEIA]
Kategoria: Nauka / Filozofia
Fenomenologia ducha Hegla jest jednym z najsĹynniejszych
dzieĹ w caĹej europejskiej historii filozofii. Jest to dzieĹo
zdumiewajÄ
ce swÄ
oryginalnoĹciÄ
. Hegel wychodzi w nim wielorako
...
Pełen opis produktu 'Fenomenologia ducha' »
Fenomenologia ducha Hegla jest jednym z najsĹynniejszych dzieĹ w
caĹej europejskiej historii filozofii. Jest to dzieĹo
zdumiewajÄ
ce swÄ
oryginalnoĹciÄ
. Hegel wychodzi w nim wielorako
poza koleiny, ktĂłrymi posuwaĹa siÄ do tej pory myĹl
filozoficzna, i zarazem zamyka relatywnie krĂłtki okres niezwykle
dynamicznego rozwoju filozofii niemieckiej, zaczynajÄ
cy siÄ od
kantowskiego "przewrotu kopernikaĹskiego". OryginalnoĹÄ
stanowiska Hegla polega zwĹaszcza na przerzucaniu pomostĂłw
miÄdzy sferami, ktĂłre zazwyczaj traktowane byĹy rozĹÄ
cznie.
MyĹlenie i byt, ĹwiadomoĹÄ i samowiedza, teoria i praktyka,
prawda i faĹsz - to tylko niektĂłre przeciwieĹstwa, ktĂłre w jego
filozofii siÄ ĹÄ
czÄ
. ZaĹ sama filozofia wtopiona jest w
sposĂłb organiczny w historiÄ filozofii, ta zaĹ - w historiÄ
powszechnÄ
. I to wĹaĹnie stanowi specyficzny charakter tego
dzieĹa. Hegel przedstawia w nim wĹasne stanowisko filozoficzne, a
zarazem jego "historycznÄ
dedukcjÄ", czyli szczegĂłlnego rodzaju
historiÄ filozofii i historiÄ w ogĂłle, poniewaĹź konkretna
filozofia wyraĹźa zawsze jakÄ
Ĺ postaÄ Ĺwiata. W samym tytule
dzieĹa ĹÄ
czÄ
siÄ dwa przeciwieĹstwa - "duch", ktĂłry jest
najwyĹźszÄ
prawdÄ
, i jego róşne od prawdy przejawy, formy
zjawiskowe, czyli "fenomeny". W koncepcji fenomenologii jako opisu
róşnych przejawĂłw ducha w ich koniecznym nastÄpowaniu po sobie
zawiera siÄ idea istotnego zwiÄ
zku miÄdzy prawdÄ
a faĹszem.
Droga do prawdy prowadzi przez bĹÄdy i nawet gdy prawda absolutna
juĹź siÄ w Ĺwiecie pojawiĹa, nie moĹźna jej poznaÄ w inny
sposĂłb niĹź przez przejĹcie w myĹli caĹej tej drogi - drogi
stopniowego uwalniania siÄ od tego, co nie jest prawdÄ
, lecz
pozorem. W ostatecznym rezultacie, w wiedzy absolutnej, caĹa ta
droga jest zawarta jako "zniesiona" - jej po-szczegĂłlne etapy sÄ
zanegowane o tyle, o ile pojmuje siÄ je jako wyraz caĹej prawdy,
ale zachowane jako "logiczne momenty" caĹoĹci. PrawdÄ
, absolutem
jest duch. Ten Heglowski punkt widzenia nasuwaĹ zawsze pytania o
stosunek miÄdzy absolutem a jednostkÄ
ludzkÄ
, absolutem a
Bogiem, filozofiÄ
a religiÄ
. Historycy filozofii odpowiadali na
te pytania na wszelkie moĹźliwe sposoby. Nie ulega jednak
wÄ
tpliwoĹci, Ĺźe absolut realizuje siÄ dziÄki historii, Ĺźe
historia dokonuje siÄ dziÄki aktywnoĹci jednostkowych podmiotĂłw
i Ĺźe realizacjÄ
absolutu jest wiedza absolutna, majÄ
ca formÄ
filozoficznÄ
, pojÄciowÄ
, w ktĂłrej forma religijna ulega
zniesieniu.
ĹwiatosĹaw Florian Nowicki