[Impuls]
Kategoria: Literatura > Socjologia
” w naukach społecznych (analizy dyskursu w
socjologii i Gender Studies). Zdaniem bowiem tych orientacji, po
pierwsze, każdy komunikat językowy wyraża znaczenia ideologiczne,
po drugie,...
Pełen opis produktu 'Ideologie nauk społecznych warianty interpreta' »
Zasadniczym celem książki jest – po pierwsze - odpowiedź na
pytanie: prawda i określenia takie jak, „prawdziwy”, „prawdziwe” to
postmetafizyczne pozostałości słownika potocznego - czy elementy
nieideologicznych struktur pojęciowo-inferencyjnych, których
stosowanie w codziennym życiu wyraża obiektywną konieczność myślową
(zatem nie jest nakazem opresywnych systemów ideologicznych)? Po
drugie: czy współczesna młodzież rozstaje się z tradycyjnymi
przyporządkowaniami działań i sytuacji społecznych do znaczeń
moralnych – czy więc dzisiejsza młodzież, jako pokolenie
Nietzschego („Pokolenie Nic”), modernizuje dawną moralność poprzez
rezygnowanie z moralnego urefleksyjniania działań angażujących
refleksję moralną jeszcze ich rodziców i dziadków?
Te dwa pytania – pierwsze z zakresu filozoficznej, czy też
quasi-filozoficznej refleksji nad prawdą – drugie – z dziedziny
edukacji moralnej i socjologii moralności – inspiruje krytyczną
analizę wybranych twierdzeń, presupozycji, postulatów „nurtów
poststrukturalnych” w naukach społecznych (analizy dyskursu w
socjologii i Gender Studies). Zdaniem bowiem tych orientacji, po
pierwsze, każdy komunikat językowy wyraża znaczenia ideologiczne,
po drugie, rozmycie tradycyjnych zakwalifikowań działań do
dziedziny moralnej zmiękcza struktury ideologiczno-pojęciowe
opresyjnej metafizyki. Ta książka jest próbą zrehabilitowania
myślenia (post)esencjalnego. Jest – w oparciu o analizę
socjologiczną i pedagogiczną – próbą pokazania, że zarówno ludzie w
swoim myśleniu potocznym, jak i oficjalne instytucje państwa - w
języku prawno-administracyjnym - pokazują, że myślenie korzystające
z pojęć esencjalnych jest funkcjonalne wobec struktur działaniowych
oraz, że odwrotnie struktury działaniowe mogą być bez kontrowersji
społecznych odzwierciedlane w pojęciach esencjalnych.
Tezy, z pomocą których pokazujemy społeczną użyteczność i
uniwersalność pojęć esencjalnych, mają charakter ustaleń
badawczych. Udaje się nam wyjść poza dziedzinę spekulacji i
odpowiedzieć na pytania poprzez rekonstrukcję wniosków z badań.
Powołując się na analizę Anny Wierzbickiej, pokazujemy więc, że
słowo „prawda” jest uniwersalne dla wszystkich języków świata, zaś
rekonstruując fragmenty wniosków badawczych Wiesława Baryły i
Bogdana Wojciszke argumentujemy, że pojęcie prawdy jest deklarowane
przez ludzi jako uniwersalne współkryterium kwalifikowania działań
jako moralne. Hipoteza o tym, że młodzież rezygnuje z przypisań
znaczeń moralnych do działań kiedyś urefleksyjnianych moralnie – o
tym, że oprócz dziedziny moralnej, natrafiamy u niej na większą,
niż u starszych pokoleń dziedzinę niestosującą znaczeń i ocen
moralnych – jest argumentowana przez m.in. badania seksu.
Pytania, na które chcemy znaleźć odpowiedzi w książce, to: czy
demokratyczną koncepcję społeczeństwa można uznać za przestrzeń
niezasadnych analiz dekonstrukcyjnych u socjologicznych (i
pedagogicznych) analityków dyskursu, bo zasady i wartości ujęte w
tej koncepcji są już albo społecznie urefleksyjniane jako
ideologiczne, albo są nieszkodliwe/ nie ma ich czym zastąpić?, czy
jest możliwy wariant pozaideologicznych nauk społecznych – takich,
które tolerują nieszkodliwe ideologie, zarazem zachowują status
moralno-epistemologiczny wiarygodnej nauki?, jaka jest rola w życiu
naukowym i codziennym u zwykłych ludzi tzw. ideałów
kontrfaktycznych – normatywnych modeli postępowania, które mimo, że
regularnie naruszane, zachowują społeczną ważność i społeczną
zdolność stymulowania działań ludzi (decyzji środowisk naukowych i
decyzji ludzi w życiu codziennym)?
Autorzy