[]
Kategoria: Monety / Monety II RP (przedwojenne)
zmierzajÄ
ce do beatyfikacji Traugutta, której zwolennikiem byĹ
m.in. KardynaĹ WyszyĹski.
Pełen opis produktu '10 zĹotych, Romuald Traugutt, 1933, MS65' »
Jedna z bardziej poszukiwanych monet z okresu 2rp w bardzo
Ĺadnym stanie zachowania (nota gradingowa MS65).
PolecamyAwers monety: Wizerunek orĹa ustalony dla godĹa
Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orĹa oznaczenie roku emisji
19-33, pod orĹem napis: ZĹ 10 ZĹ. Znak mennicy pod ĹapÄ
orĹa.
W otoku napis: RZECZPOSPOLITA/POLSKA.Rewers monety: Wizerunek
popiersia Romualda Traugutta, po bokach data urodzin i Ĺmierci
1863/1933. W otoku napis ROMUALD/TRAUGUTT.Romuald Traugutt urodziĹ
siÄ 16 stycznia 1826 roku w Szostakowie, (znajdujÄ
cym siÄ
wówczas na terenie Imperium Rosyjskiego), w rodzinie BĹockich.
NajwiÄkszy wpĹyw na jego wychowanie miaĹa jego babka Justyna,
która od najmĹodszych lat wpajaĹa Romualdowi wartoĹci
patriotyczne. W 1836 roku Romuald rozpoczÄ
Ĺ naukÄ w gimnazjum w
ĹwisĹoczy. Po ukoĹczeniu gimnazjum bezskutecznie staraĹ siÄ o
przyjÄcie na studia w Instytucie InĹźynierów Dróg Komunikacyjnych
w Petersburgu.W grudniu 1844 roku Traugutt zdaĹ egzamin na junkra
saperów, by w styczniu rozpoczÄ
Ä staĹź wojskowy w Ĺťelechowie.
Tam uczÄszczaĹ do szkoĹy oficerskiej, którÄ
ukoĹczyĹ ze
znakomitym wynikiem. W 1848 roku powróciĹ do Ĺťelechowa jako
chorÄ
Ĺźy. OddziaĹ Traugutta zostaĹ wcielony do armii Iwana
Paskiewicza, która miaĹa stĹumiÄ powstanie na WÄgrzech.
Traugutt braĹ udziaĹ w bitwach pod Preszowem, Koszycami,
Gyöngyös, Vac, Temeszwarem i Világos. Po zakoĹczeniu dziaĹaĹ
zbrojnych, 6 paĹşdziernika oddziaĹ Traugutta powróciĹ w granice
Królestwa Polskiego.W lipcu 1852 roku Traugutt wziÄ
Ĺ w Warszawie
Ĺlub z AnnÄ
EmiliÄ
Pikel. Kolejne dwa lata maĹĹźonkowie
spÄdzili w Ĺťelechowie.Na poczÄ
tku grudnia 1853 roku Traugutt
zostaĹ wysĹany na Krym, by wziÄ
Ä udziaĹ w wojnie krymskiej.
Pierwszym zadaniem Traugutta byĹo ufortyfikowanie twierdzy
Silistra. NastÄpnie uczestniczyĹ w oblÄĹźeniu Sewastopola. Potem
przeniesiono go Kwatery GĹównej w Sewastopolu, a póĹşniej
Bakczysaraju. Traugutt przebywaĹ tam do marca 1856 roku. PóĹşniej
zamieszkaĹ wraz z rodzinÄ
w Charkowie. Dwudziestego szóstego
czerwca 1857 roku zostaĹ awansowany na sztabskapitana, a
nastÄpnie zostaĹ adiutantem Sztabu GĹównego Armii Drugiej.
Traugutt zostaĹ skarbnikiem i egzekutorem komisji ds. likwidacji
spraw i rachunków gĹównego sztabu i intendentury byĹej Drugiej
Armii. W styczniu 1859 roku odznaczono go Orderem Ĺw. Anny III
klasy.Rok 1860 byĹ jednym z najgorszych w Ĺźyciu Traugutta, który
musiaĹ zmagaÄ siÄ ze ĹmierciÄ
najbliĹźszych: najmĹodszej
córki w paĹşdzierniku 1859 r., Ĺźony w styczniu 1860 r. i
najmĹodszego syna w maju tego samego roku. W tym samym roku
Traugutt poĹlubiĹ AntoninÄ KoĹciuszkównÄ, spokrewniona z
Tadeuszem KoĹciuszkÄ
. W 1862 roku zmarĹ jego dwuletni syn,
Roman.W czerwcu 1862 roku zwolniono go z armii rosyjskiej. Potem
wycofaĹ siÄ on z Ĺźycia politycznego. Przez dĹugi czas odmawiaĹ
przystÄ
pienia do powstania styczniowego. PrzyĹÄ
czyĹ siÄ w
kwietniu 1863 roku, objÄ
wszy dowództwo nad oddziaĹem kobryĹskim.
BraĹ udziaĹ w kilku potyczkach, w tym w zasadzce na Rosjan pod
Horkami oraz w bitwie pod KoĹodnem, która byĹa jego ostatniÄ
bitwÄ
w tej kampanii. W lipcu 1863 roku przebywaĹ w majÄ
tku
Elizy Orzeszkowej. PóĹşniej udaĹ siÄ do Warszawy, gdzie oddaĹ
siÄ do dyspozycji WydziaĹu Wojny RzÄ
dy Narodowego. W sierpniu
awansowano go na generaĹa, a potem wysĹano do ParyĹźa. We Francji
bezskutecznie staraĹ siÄ o pomoc dla powstaĹców. Po powrocie do
kraju uzyskaĹ poparcie stronnictwa biaĹych. Po upadku RzÄ
du
Narodowego czerwonych 17 paĹşdziernika 1863 roku Romuald Traugutt
zostaĹ dowódcÄ
powstania.
Traugutt próbowaĹ reorganizowaÄ siĹy powstaĹcze i
przeksztaĹciÄ je w regularnÄ
armiÄ. WydaĹ dekret o powoĹaniu
delegatów terenowych w celu uwĹaszczenia chĹopów. StaraĹ siÄ
teĹź poprawiÄ sytuacjÄ finansowÄ
powstaĹców, ale nie odniósĹ
sukcesu na tym polu. PróbowaĹ równieĹź uzyskaÄ wsparcie krajów
Europy Zachodniej.W nocy z 10 na 11 kwietnia 1864 roku Traugutt
zostaĹ aresztowany w swojej warszawskiej kwaterze przez rosyjskÄ
policjÄ. PoczÄ
tkowo przetrzymywany byĹ na Pawiaku, póĹşniej w X
Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. ChoÄ próbowano uzyskaÄ od niego
informacje dotyczÄ
ce dowództwa powstania, to Traugutt nie wydaĹ
nikogo. DziewiÄtnastego lipca Traugutt zostaĹ zdegradowany i
skazany na ĹmierÄ przez powieszenie. Wyrok wykonano o 10 rano 5
sierpnia 1864 roku w okolicy Cytadeli Warszawskiej w Parku
Traugutta koĹo Fortu Legionów.
W 1916 roku ustawiono tam pierwszy pamiÄ
tkowy krzyĹź oraz gĹaz. W
1971 roku rzemieĹlnicy z Cechu Krawców i RzemiosĹ WĹókienniczych
sfinansowali budowÄ murków i schodów, znajdujÄ
cych siÄ tam do
dziĹ. W domniemanym miejscu egzekucji znajduje siÄ pamiÄ
tkowy
krzyĹź a w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej znajduje siÄ
zrekonstruowana cela, w której byĹ osadzony.Legenda i swoisty kult
zwiÄ
zany z osobÄ
dyktatora zaczÄ
Ĺ siÄ ksztaĹtowaÄ tuĹź po
jego Ĺmierci. Jego ĹmierÄ porównywano do mÄki Chrystusa, a jego
Ĺźycie do Ĺźywotów ĹwiÄtych. PodjÄto równieĹź kroki zmierzajÄ
ce
do beatyfikacji Traugutta, której zwolennikiem byĹ m.in. KardynaĹ
WyszyĹski.