[wydawnictwo naukowe pwn]
Kategoria: Nauki humanistyczne >FilozofiaWysyłka: od ręki
Mit maszyny – który Lewis Mumford analizuje i demaskuje w
swojej niesamowitej książce – to nasze proste wyobrażenie o
technice jako kombinacji narzędzi i postępującej mechanizacji. I
może nie...
Pełen opis produktu 'Mit maszyny Technika a rozwój człowieka Tom 1' »
Mit maszyny – który Lewis Mumford analizuje i demaskuje w swojej
niesamowitej książce – to nasze proste wyobrażenie o technice jako
kombinacji narzędzi i postępującej mechanizacji. I może nie warto
byłoby się nim zajmować, gdyby nie to, że mit ten, jak większość
głębokich ludzkich przekonań, ostatecznie się urzeczywistnia – i to
już w obrębie zbiorowości starożytnych. Co więcej, pierwszymi
prawdziwie zmechanizowanymi maszynami były raczej same te
zbiorowości aniżeli używane przez nie narzędzia. Tymczasem, jak
zauważa Mumford, w rozwoju techniki i kultury decydujące są nie
tyle narzędzia i posługiwanie się nimi, ile rozwój ludzkiego ducha.
Mózg jest tu ważniejszy niż ręka, a historia techniki jest historią
cywilizacji, człowieka i społeczeństw. W swój pomysłowy i twórczy
wywód autor wplata ogromny materiał empiryczny – sam w sobie
fascynujący – i pokazuje, jak ta prehistoria ukształtowała
współczesnego człowieka. Lewis Mumford (1895–1990) – niezwykle
barwna postać amerykańskiej kultury, wszechstronny intelektualista
w prawdziwie renesansowym stylu: historyk, filozof, badacz
techniki, socjolog i krytyk literacki. Wydany w 1931 roku w
„Scribner’s Magazine” tekst The Drama of the Machines przyniósł
Mumfordowi zaproszenie na Columbia University, gdzie poprowadził
kurs o maszynach i epoce maszyn, prawdopodobnie pierwszy na świecie
cykl wykładów na ten temat. Zajęcia były podstawą jego Techniki i
cywilizacji (1934), pionierskiej pracy z historii i kultury
techniki, która wywarła duży wpływ na późniejszych badaczy (wyd.
pol. PWN 1966). Jednocześnie zajmował się krytyką sztuki i
literatury (m.in. napisał cenioną książkę o Hermanie Melville’u),
architekturą i urbanistyką. Jego największa praca – Mit maszyny
(tom 1 z 1967 roku, tom 2 z 1970) – to oryginalna wizja historii
kultury i cywilizacji, w której Mumford wprowadził m.in. pojęcie
megamaszyny, czyli maszyny, której komponentami są ludzie.„Chociaż
pierwsza megamaszyna pojawiła się w okresie, kiedy zaczęto używać
miedzi do wytwarzania narzędzi i broni, była wynalazkiem
niezależnym, ponieważ mechanizacja ludzi – na gruncie pradawnego
reżimu obrzędu rytualnego – była zjawiskiem nieporównanie
wcześniejszym od mechanizacji zwykłych narzędzi roboczych. Ale
skoro tylko ten nowy mechanizm został pomyślany, szybko się
rozprzestrzeniał – nie tylko na zasadzie naśladownictwa w celu
obrony własnej, lecz również za sprawą królów działających w
sposób, w jaki mogą działać wyłącznie bogowie lub ich pomazańcy.
Wszędzie, gdzie udało się ją zbudować, megamaszyna dawała
zwielokrotniony zasób energii do wykorzystania i wykonywała prace w
takiej skali, jaka przedtem była nie do pomyślenia. Owa zdolność do
skupiania ogromnych sił mechanicznych stworzyła nową dynamikę
przemian, których rozmach przezwyciężał nieśpieszną rutynę i wątłe
bariery kultywowanej w małej skali kultury wiejskiej”....