[wydawnictwo naukowe umk]
Kategoria: Beletrystyka>Społeczno-obyczajowaWysyłka: od ręki
Z języka greckiego przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył Marian
Szarmach. Listy miłosne Filostratosa są
korespondencją fikcyjną. Tego rodzaju forma literacka była znana w
Drugiej...
Pełen opis produktu 'Listy miłosne' »
Z języka greckiego przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył Marian
Szarmach. Listy miłosne Filostratosa są korespondencją fikcyjną.
Tego rodzaju forma literacka była znana w Drugiej Sofistyce. Polski
czytelnik dysponuje Listami heter Alkifrona z II wieku, które
przenoszą nas w wyrafinowaną atmosferę Aten IV wieku przed Ch.,
Listami wieśniaków Klaudiusza Eliana nasyconymi aluzjami
literackimi głównie do komedii Menandra oraz epistolograficzną
nowelą, jaką jest korespondencja Pseudo-Hippokratesa O śmiechu
Demokryta. Starożytność nie przekazała nam zbyt wielu wskazań
dotyczących retoryki listu. Żyjący prawdopodobnie w I wieku przed
Ch. Demetrios w traktacie de elocutione podkreśla, że list jest
wizerunkiem duszy nadawcy i niejako posłanym przez niego prezentem.
Nie zaleca pisania listów zbyt rozwlekłych i pompatycznych, lecz
przedstawianie prostej sprawy w prosty sposób. Przysłowia i aluzje
literackie podnoszą jego piękno i są w nim „jedyną dopuszczalną
formą filozofii”.Jak wyglądają listy Filostratosa? Autor adresuje
je do młodych chłopców, dziewcząt i dojrzałych pań. Nie mają
tradycyjnego początku i zakończenia, a jeśli można by się czasami
takowego dopatrzeć, jest to zabawa. Niektóre z nich są przekorną
rozmową, inne pochwałą adresatki czy adresata, wreszcie jeszcze
inne jakimś opisem, czy dowcipną sprzeczką. Tematami ich są piękne,
szybko więdnące i uczące korzystania z ulotnej chwili róże, uroda
ukochanej czy ukochanego, ich fryzury, oczy, gniew, buty
oszpecające nogi, sprzedajność uczuć. Autor będący ofiarą Erosa
bawi się tą tematyką, sięgając po cytaty literackie, aluzje do
różnych dzieł nie tylko pióra, ale i sztuki oraz do mitologii.
Przypomina to popisy literackie Owidiusza w Amores, gdzie poeta
prezentuje jakiś temat w różnych wersjach. Listy te są więc
inkrustowane cytatami lub kryptocytatami z literatury greckiej,
przede wszystkim zaś z Homera, do którego Filostratos nawiązuje w
prawie każdej sytuacji jako do Arcypoety, a potem z Eurypidesa,
Platona, Teokryta i epigramatów z Antologii Palatyńskiej. Często
wydaje się, że na wzór jej poetów pisze popisowe etiudy prozą, w
których prowadzi intelektualną, wyrafinowaną grę z
odbiorcami.Korpus składa się z 73 przeważnie krótkich listów, z
których 64 to listy miłosne. Może dlatego idąc za Księgą Suda tak
tytułuje się zazwyczaj cały ten zbiór. Pozostałe dotyczą innych,
bliżej nieznanychwydarzeń, jak chociażby aplauzu towarzyszącego
popisom jakiegoś retora, którego Filostratos nie darzy sympatią.
List ostatni skierowany jest do cesarzowej Julii Domny, w której
intelektualnym kręgu Filostratos pozostawał. Nie obeszło się jednak
bez tego, żeby filologowie nie zaczęli kwestionować autentyczności
przynajmniej niektórych listów, z czym rozprawił się ostatecznie L.
De Lannoy, podkreślając, że cechuje je ten sam styl, co Żywot
Apolloniosa z Tyany, który bizantyński uczony Focjusz (IX wiek)
określił jako „jasny, ujmujący, ścisły i pełen słodyczy"....
