[Ośrodek Myśli Politycznej]
Kategoria: Eseje, publicystyka literackaWysyłka: od ręki
Wybór pism o kulturze w dobie kryzysie, wolności, zagrożeniach i
szansach mechanizacji, realiach gospodarki socjalistycznej,
konfliktach między racjonalizmem a ludzką naturą i tradycją. Ich
autor należał...
Pełen opis produktu 'Kryzys Polski i kryzys ludzkości Ośrodek Myśli Politycznej' »
Wybór pism o kulturze w dobie kryzysie, wolności,
zagrożeniach i szansach mechanizacji, realiach gospodarki
socjalistycznej, konfliktach między racjonalizmem a ludzką naturą i
tradycją. Ich autor należał do grona najbardziej kontrowersyjnych
publicystów polskich XX wieku. Stawiając prowokacyjne pytania i
tezy, szedł często na przekór modom intelektualnym i powszechnym
opiniom. Tom jego tekstów z okresu PRL ukazuje wiele ówczesnych
dylematów, wynikających z natury państwa komunistycznego, ale i
zagadnień, które do dyskusji wprowadzał wtedy właśnie Aleksander
Bocheński.
"Pojawienie się kryterium rozumowego musiało wywołać
sprzeciw wszystkich tych, co byli stróżami tradycji i nakazów
ponadracjonalnych. Siłą rzeczy racjonaliści musieli więc uderzać w
bastiony tradycji, w bastiony nakazów tradycyjnych, w pierwszym
rzędzie w autorytety religijne i te spośród tradycji społecznych,
które uważane były za najbardziej nadrzędne, najmniej nadające się
do osłabienia poprzez krytyczną dyskusję. Może w tym starciu leżała
przyczyna tego dziwnego zjawiska, iż choć skłonności socjalne
człowieka były równie wrodzone w jego aparat, jak skłonności mające
na celu li tylko zadowolenie wobec jednostki, to racjonalizm
odnosił się tylko do granic tych ostatnich skłonności, uważając je
za właściwą, niewymagającą dalszego uzasadnienia ani krytyki
postawę działań. Natomiast odrzucał wszelkie skłonności wrodzone
wówczas, jeżeli celem ich była ochrona i zadowolenie nie jednostki,
a wspólnoty". (Antropologiczna funkcja racjonalizmu)
"Racjonalizm [...], jeżeli dąży do zadowolenia
pewnych skłonności jednostkowych, to dlatego, że są one
najsilniejsze, a nie, że można je racjonalnie uzasadnić.
Racjonalizm kończy się tam, gdzie wkracza naczelna w danej chwili
skłonność człowieka". (Dygresje o wyższej i niższej kulturze)
Aleksander Bocheński (1904-2001), polityk,
publicysta, brat Józefa i Adolfa Bocheńskich. W II RP był związany
ze środowiskami konserwatywnymi, publikował m.in. na łamach "Buntu
Młodych" i "Polityki". Wziął udział w kampanii wrześniowej, był
następnie więziony przez NKWD. Po wojnie zasiadał w Sejmie
Ustawodawczym (1947-1952), współpracował m.in. z "Dziś i Jutro"
oraz "Tygodnikiem Powszechnym".