[Wydawnictwo UNUM]
Kategoria: ReligiaWysyłka: od ręki
niniejszego zbioru wymagało od wydawców podejmowania decyzji
trudnych i nieoczywistych, zwłaszcza w zakresie doboru autorów i
tekstów. Trzydzieści trzy zebrane tu kazania mają
reprezentować setki...
Pełen opis produktu 'Kazania w Kulturze Polskiej T.1 Kazania maryjne' »
"De Maria numquam satis". Ta średniowieczna dewiza przypisywana św.
Bernardowi z Clairvaux, a spopularyzowana na początku XVIII wieku
przez Ludwika Marię Grignion de Montfort, mogłaby również stanowić
motto niniejszej antologii. Dawne i współczesne kaznodziejstwo jest
bowiem w dziejach naszej kultury tą dziedziną sztuki słowa
mówionego i pisanego, w której tematyka maryjno-mariologiczna
pojawia się najczęściej, najbardziej systematycznie i w całym swym
bogactwie teologicznym, liturgicznym, hagiograficznym i literackim.
Jest to zarazem obszar, podobnie zresztą jak całe nasze (zwłaszcza
dawne) kaznodziejstwo, wciąż najsłabiej rozpoznany i opracowany,
zarówno w zakresie krytycznych edycji, jak i studiów
naukowych.
Jak każdy wybór cząstki pretendującej do reprezentowania całości,
również komponowanie niniejszego zbioru wymagało od wydawców
podejmowania decyzji trudnych i nieoczywistych, zwłaszcza w
zakresie doboru autorów i tekstów. Trzydzieści trzy zebrane tu
kazania mają reprezentować setki kazań maryjnych spisanych piórem i
wydanych drukiem w przeciągu siedmiu stuleci, często też
wygłoszonych z ambon przez ich autorów. W selekcji tak obfitego i
zróżnicowanego materiału staraliśmy się kierować kryteriami jak
najbardziej obiektywnymi. Przede wszystkim dbaliśmy o to, by
zebrany tu materiał odzwierciedlał w możliwie proporcjonalnym
stopniu dorobek kolejnych stuleci i epok, z wyraźną jednak
preferencją dla kazań dawnych, powstałych przed końcem XVIII wieku,
najmniej znanych, trudno dostępnych, wymagających szczegółowego i
zazwyczaj dość specjalistycznego komentarza. Dlatego właśnie kazań
powstałych przed rokiem 1800 jest w naszej antologii aż dwadzieścia
siedem, podczas gdy kazań z ostatnich dwóch stuleci jedynie sześć.
Wszystkie zamieszczone tutaj teksty pochodzą z obszernych zazwyczaj
zbiorów kazań maryjnych lub z kolekcji kaznodziejskich de tempore
et de sanctis. O doborze tematów kazań decydował przede wszystkim
utrwalony w kalendarzu liturgicznym cykl świąt i uroczystości
maryjnych. Najliczniej w niniejszym zbiorze reprezentowane są
cztery święta o genezie starochrześcijańskiej: Narodzenia,
Oczyszczenia, Zwiastowania i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi
Panny. Staraliśmy się przy tym, aby kazania przeznaczone na to samo
święto pochodziły z różnych okresów, co z jednej strony pozwala
obserwować "długie trwanie" uświęconych tradycją wzorców topicznych
i egzegetycznych, z drugiej zaś inwencję teologiczną i elokucyjną
kolejnych kaznodziejów. I tak np. kazania na święto Zwiastowania
NMP, których w naszym zbiorze jest aż pięć, pochodzą ze zbiorów
wydanych w latach 1484, 1556, 1611, 1681 i 1855. Kolejne grupy
tekstów stanowią kazania na święta maryjne o proweniencji
średniowiecznej: (Niepokalanego) Poczęcia, Ofiarowania NMP w
świątyni, Nawiedzenia i Matki Boskiej Śnieżnej, dalej zaś na
uroczystości maryjne zatwierdzone już w czasach nowożytnych, choć
często obchodzone wcześniej w skali lokalnej: Matki Boskiej
Anielskiej, Loretańskiej, Szkaplerznej, Różańca Świętego, Bolesnej,
Imienia Maryi, Matki Boskiej Opieki i Matki Boskiej Pocieszenia.
Cztery kazania wiążą się z kultem wizerunku jasnogórskiego oraz z
wyobrażeniem Maryi jako szczególnej patronki narodu polskiego i
"matki kultury polskiej". Do kazań stricte teologicznych należy
concio Stanisława Bzowskiego Advocata nostra, temat miłosiernego
pośrednictwa Maryi jako Bożej Rodzicielki podejmuje również Jacek
Liberiusz w kazaniu Na dzień chwalebnego Narodzenia Pana naszego
Chrystusa Jezusa.