[wydawnictwo naukowe umk]
Kategoria: Książki naukowe>Filozofia>Historia filozofiiWysyłka: od ręki
rozważaniach na temat jutrzejszej bitwy morskiej bronił
indeterminizmu, dopuszczając czyste możliwości, a więc zarówno to,
że możliwe, iż bitwa morska się zdarzy, jak i to, że możliwe, iż
bitwa...
Pełen opis produktu 'Jutrzejsza bitwa morska' »
Wyobraźmy sobie następującą scenę. Oto pewien czcigodnie
wyglądający, zatopiony w filozoficznych rozmyślaniach mąż stoi nad
malowniczą, skalistą zatoką w starożytnej Grecji. Zatoka ta była
już wcześniej teatrem wielu morskich potyczek, w których Ateńczycy
zmagali się z wrogami. Jej obraz naturalnie nasuwa zatem
skojarzenia z minionymi wydarzeniami batalistycznymi. Wtedy to
Arystoteles - bo on jest właśnie tym czcigodnym mężem - pod wpływem
tej scenerii oraz kultywowanego w ówczesnej Grecji bios
theoretikós, zadaje sobie słynne pytanie: czy jutro będzie bitwa
morska?Niniejsza praca jest poświęcona jednemu z najbardziej
znanych rozumowań greckiego logika i filozofa Diodora Kronosa.
Rozumowanie to nazwano rozumowaniem mistrza lub mistrzowskim
prawdopodobnie z racji siły, z jaką oddziaływało na słuchaczy.Jak
się wydaje, celem rozumowania mistrza było uzasadnienie
przekonania, że w świecie empirii nie istnieją czyste możliwości, a
więc że to, co jest możliwe, musi się kiedyś zdarzyć. To z kolei
sugeruje jakąś formę determinizmu: skoro nie ma możliwości, które
nie są i nigdy nie będą zrealizowane.Rozumowanie Diodora nie
przetrwało do naszych czasów. Znamy je jedynie z przekazów, które
dość lakonicznie opisują jego przedmiot, przesłanki oraz tezę.Jest
wiele powodów, nie tylko historycznych, aby sądzić, że Diodor swoim
rozumowaniem polemizuje z Arystotelesem. Stagiryta bowiem w swoich
klasycznych rozważaniach na temat jutrzejszej bitwy morskiej bronił
indeterminizmu, dopuszczając czyste możliwości, a więc zarówno to,
że możliwe, iż bitwa morska się zdarzy, jak i to, że możliwe, iż
bitwa morska się nie zdarzy.Z tych powodów próba rekonstrukcji oraz
analizy rozumowania Diodora powinna nawiązywać do rozważań
Arystotelesa, jako że obydwaj myśliciele mają odmienne zdanie na
ten sam przedmiot - naturę możliwości, przyszłości i determinizmu,
pozostając jednocześnie w ramach tego samego, starożytnego,
logiczno-filozoficznego paradygmatu rozważań.Książka nie ma jednak
charakteru wyłącznie historycznego. Historia starożytnych rozważań,
często przecież nie do końca nam znana lub znana z komentarzy
późniejszych doksografów, jest jedynie tłem rozważań bardziej
współczesnych. Rozważania te, korzystając z ustaleń filozofii
analitycznej oraz narzędzi logiki formalnej, niekiedy mogą nie być
nawet wierne kwestiom historycznym, lecz mogą rozwijać elementy
merytoryczne, które zostały wyeksponowane przez źródła
historyczne....
