[Impuls]
Kategoria: Dla tłumaczy
Zamysł podjęcia tematu przez autora publikacji - "Nauczanie
języków obcych w edukacji
wczesnoszkolnej" powstał pod wpływem pedagogicznej refleksji
wieloletniego obserwatora rzeczywistości...
Pełen opis produktu 'Nauczanie języków obcych w edukacji wczesnoszkolnej' »
Zamysł podjęcia tematu przez autora publikacji - "Nauczanie
języków obcych w edukacji wczesnoszkolnej" powstał pod wpływem
pedagogicznej refleksji wieloletniego obserwatora rzeczywistości
szkolnej i praktyka w jednym - nauczyciela klas młodszych.
Zgodnie z wewnętrznym przekonaniem autora, wczesne i
obowiązkowe rozpoczęcie przez dzieci nauki języka obcego oraz
wtopienie jego w całokształt edukacji wczesnoszkolnej wiąże się z
koniecznością krytycznego spostrzeżenia na wprowadzanie
innowacyjnych zmian w szkolnictwie w imię europejskości naszego
społeczeństwa. To także stanowisko podnoszące rangę kształcenia
języków obcych w edukacji wczesnoszkolnej oraz zauważalny fakt, że
dzieciństwo jest okresem decydującym o edukacyjnej i życiowej
karierze człowieka. Zdaniem autora zdobyte przez dzieci
doświadczenia szkolne w tym z zakresu języka obcego, mogą być
źródłem dla nich trudnych do zmian struktur wiedzy, strategii
intelektualnych, motywów podejmowania działań poznawczych.
W rzeczywistości szkolnej autor opracowania dostrzegł znaczne
rozbieżności, albowiem pomimo szczytnych teoretycznych założeń
trudno polskiej szkole dostosować się do współczesnych potrzeb i
zmian. Nieustannie mamy do czynienia z zachłystywaniem się
nowinkami z poradników i administracyjnym wymuszaniem na
nauczycielu "poprawności" metodycznej bez głębszej zmiany modelu
nauczania.
Poza tym w obszarze kształcenia uczniów języków obcych w ramach
edukacji wczesnoszkolnej nie ma jak dotąd imponującego dorobku.
Jest to niewątpliwie skutek złożoności i wieloaspektowości tego
zagadnienia, co dla pedagogów ten stan rzeczy nie może być uznany
za korzystny. Zważywszy na to, wszelkie przejawy ignorancji tej
problematyki - zdaniem autora - mogą stać się inhibitorem również w
dalszym procesie kształcenia języków obcych uczniów na wyższych
szczeblach edukacji.
Akcentując powody społeczno-edukacyjne i poznawcze, dla
których zainteresował się autor publikacji tą problematyką, nie
sposób pominąć tych o charakterze osobistym. Ujawniają one
preferencje autora, pragnącego wnikliwie poznać proces
glottodydaktycznych dzieci w klasach młodszych oraz środowisko w
którym dziecko i nauczyciel funkcjonują.
Ważność przeprowadzonych badań wynikała z potrzeby
wypełnienia luki w dotychczasowej wiedzy w takim stopniu, aby
wprowadzenie obowiązkowej nauki języka obcego w ramach edukacji
wczesnoszkolnej zakończyło się sukcesem. Wobec powyższego,
przedmiot badań został osadzony w realiach reformującej się
edukacji języka obcego na wstępnym etapie kształcenia.
Dostrzeżone w praktyce przez autora publikacji sprzeczności
tj. realizowana integracja edukacji wczesnoszkolnej oraz nauka
języka obcego w formie przedmiotu sprawiły, że w projekcie
metodologicznym badań zwróciło on szczególną uwagę na nauczyciela i
prowadzony przez niego proces glottodydaktyczny nie zapominając o
uczniach i rodzicach. Zatem celem nadrzędnym podjętych badań było:
określenie warunków, jakie powinna spełniać polska szkoła
realizując naukę języka obcego w ramach edukacji
wczesnoszkolnej.
Metodologiczny projekt badań sygnalizował prace o charakterze
wieloaspektowym obejmującym swoim zasięgiem: edukacyjne
umiejętności nauczycieli języka angielskiego, realizowany przez
nich proces glottodydaktyczny w klasach młodszych, gotowość
pierwszoklasistów do podjęcia nauki języka obcego, osiągnięcia
dydaktyczne po zakończeniu pierwszego etapu kształcenia języka
obcego, nastawienia rodziców i bazę materialną szkoły
wykorzystywaną do nauki języka obcego w klasach I-III.
Zgodnie ze stanowiskiem wielu autorów (m.in. R. Więckowski,
B. Wilgocka-Okoń, A. Brzezińska, E.H. Erikson), fundamentalną
czynnością nauczyciela w praktyce edukacyjnej powinno być poznanie
każdego dziecka, ustalenie jego gotowości do podjęcia obowiązków
szkolnych z uwzględnieniem gotowości do nauki języków obcych. W
toku postępowania badawczego, określono rozwojową gotowość do nauki
języka obcego uczniów na wstępnym etapie kształcenia. Określenie
tego celu wynikało z przekonania autora opracowania, że dobry start
dzieci w pierwszym etapie zorganizowanego kształcenia
niejednokrotnie rzutuje na jego dalszy przebieg.
W obszarze zainteresowań autora publikacji znalazł się
nauczyciel języka obcego z jego edukacyjnymi umiejętnościami uczący
dzieci w klasach młodszych.
Inspiracją do wyznaczenia tego kierunku badań stała się od wielu
lat prowadzona dyskusja w gronie specjalistów nad nowoczesnym
kształceniem nauczycieli i przygotowaniem ich do sprostania
wymaganiom, jakie niesie ze sobą teraźniejszość. W naszym kraju
zjawisko spadku liczby dzieci rozpoczynających naukę szkolną stawia
nauczycieli klas młodszych przed problemem szybkiego
przekwalifikowania się pod kątem nauki dodatkowego przedmiotu.
Wejście Polski do Unii Europejskiej przyczyniło się do
wzrostu zainteresowań obecnych i przyszłych pedagogów językami
obcymi. W związku z tym w toku badań ustalono edukacyjne
umiejętności nauczycieli-lingwistów w konkretnym sytuacyjnym
działaniu tzn. w czasie prowadzonego przez nich procesu
glottodydaktycznego. Krytyczne oceny działalności współczesnego
nauczyciela, spowodowały, że autor opracowania szczególnym
oględzinom poddał poszczególne komponenty stosowane przez
nauczycieli - lingwistów na zajęciach oraz osiągnięcia dydaktyczne
uczniów kończących pierwszy etap nauki języka obcego.
W toku czynności badawczych ustalono również zestaw środków i
materiałów dydaktycznych gwarantujących naukę języków obcych w
klasach I-III szkoły podstawowej.
Konstrukcja logiczno-merytoryczną publikacji tworzą cztery
części. Pierwsza z nich to teoretyczne podstawy badań składające
się z trzech rozdziałów.
Pierwszy rozdział stanowi próbę przedstawienia nauki języków
obcych w perspektywie głównych ujęć: filozoficznych,
lingwistycznych, neurologiczno-psychologicznych oraz
socjologicznych. Na przestrzeni wieków refleksja filozoficzna z
zakresu problematyki języków obcych wpłynęła w sposób pośredni na
kształtowanie edukacji językowej dzieci, informując nauczycieli -
lingwistów na temat struktury języka i opracowując gramatyki
poszczególnych języków nowożytnych na podstawie, których nauczano
języków obcych. Znacznie wnikliwszymi rozstrzygnięciami w proces
glottodydaktyczny dysponuje lingwistyka, która pomaga nauczycielom
selekcjonując, dobierając i konstruując materiały nauczania, a
także ustala metody i techniki zgodnie z możliwościami dzieci.
Teoretyczną podstawę podjętej problematyki stanowią również
rozstrzygnięcia dotyczące fizjologicznych-neurologicznych
mechanizmów regulujących powstawanie mowy i procesów zachodzących w
mózgu u dzieci oraz psychologiczno-socjologiczne podstawy nauczania
języków obcych najmłodszych. W celu wyjaśnia istoty nauki języka
obcego dzieci na poziomie elementarnym, przedstawiono
funkcjonowanie języka pierwszego - ojczystego, podobnego w
kolejnych etapach przyswajania do języka obcego.
Rozdział drugi poświęcony został oczekiwaniom i możliwościom
nauki języków obcych w edukacji wczesnoszkolnej z uwzględnieniem
psychofizycznych przesłanek uzasadniających współczesną naukę
dzieci. Pełnego obrazu teoretycznych rozstrzygnięć dopełniają
założenia dotyczące nauczyciela - inspiratora procesu kształcenia
języków obcych i rodziców, podejmujących współpracę ze szkołą dla
dobra dziecka oraz zaprezentowano współczesny warsztat pracy
nauczyciela i ucznia.
Rozdział trzeci zawiera interpretację literatury poświęconej
miejscu języków obcych w edukacji wczesnoszkolnej a w nim argumenty
za i przeciw wczesnej nauce języków obcych, a także legislacyjne
uwarunkowania europejskiej edukacji językowej wskazując przy tym
powszechność tego kształcenia i zasadność wprowadzenia ich w naszym
kraju.
Rozdział czwarty publikacji koncentruje się wokół założeń
metodologicznych zaprojektowanych badań, które przeprowadzono w
losowo wybranych pięciu szczecińskich szkołach podstawowych od 1.
września 2006 do maja 2007 r.
Rozdziały: piąty-ósmy stanowią obszerną analizę i
interpretację danych statystycznych dotyczących części
diagnostycznej i zależnościowej badań.
Zakończenie stanowią interesujące uogólniające stwierdzenia
i wypływające z nich wnioski oraz wynikające implikacje dla
praktyki edukacyjnej.
SPIS TREŚCI:
Wstęp
Rozdział
Społeczne, przyrodnicze, lingwistyczne uwarunkowania edukacji
językowej dzieci
1.1. Filozoficzne podstawy edukacji językowej
1.2. Lingwistyczne podstawy nauczania języków obcych
1.3. Fizjologiczno-neurologiczne podstawy nauczania języków
obcych
1.3.1. Wytwarzanie dźwięków mowy
1.3.2. Przetwarzanie informacji językowych
1.3.3. Przetwarzanie informacji wzrokowych
1.3.4. Odbiór informacji językowych
1.4. Psychologiczne podstawy nauczania języków obcych
1.5. Socjologiczne aspekty nauczania języków obcych
Rozdział 2
Perspektywy nauki języków obcych w edukacji wczesnoszkolnej
2.1. Psychofizyczne uwarunkowania, potrzeby i możliwości dziecka w
kontekście nauki języków obcych
2.2. Nauczyciel jako animator nauki języków obcych
2.3. Rodzina w kreowaniu współczesnej przestrzeni edukacyjnej
języków obcych
2.4. Szkoła jako warsztat pracy nauczyciela i ucznia
Rozdział 3
Miejsce języków obcych w edukacji wczesnoszkolnej
3.1. Argumenty za i przeciw wczesnemu rozpoczynaniu nauki języków
obcych
3.2. Legislacyjne uwarunkowania europejskiej edukacji językowej
3.3. Język obcy w edukacji wczesnoszkolnej
3.4. Podstawowe składniki procesu glottodydaktycznego
Rozdział 4
Metodologiczne podstawy badań
4.2. Zmienne, wskaźniki badawcze
4.3. Model badań
4.4. Metody, techniki i narzędzia badawcze
4.5. Opis środowiska badawczego i dobór próby badawczej
Rozdział 5
Przygotowanie szkoły do nauki języków obcych w edukacji
wczesnoszkolnej
5.1. Gotowość uczniów do nauki języków obcych
5.2. Umiejętności edukacyjne nauczycieli języków obcych
5.3. Nastawienie rodziców do nauki dzieci języków obcych
5.4. Warunki materiałowo-sprzętowe szkoły do nauki języków
obcych
Rozdział 6
Wykorzystanie przez nauczycieli komponentów procesu
glottodydaktycznego
6.1. Cele, treści, zasady
6.2. Metody, formy i środki dydaktyczne
6.3. Kontrola i ocena postępów dydaktycznych
Rozdział 7
Wyniki nauczania języka angielskiego uczniów klas trzecich
7.1. Osiągnięcia dydaktyczne w zakresie rozumienia
7.2. Osiągnięcia dydaktyczne w zakresie mówienia
7.3. Osiągnięcia dydaktyczne w zakresie czytania
7.4. Osiągnięcia dydaktyczne w zakresie pisania
Rozdział 8
Zależności pomiędzy warunkami szkoły determinującymi proces
glottodydaktyczny a osiągnięciami dydaktycznymi
8.1. Umiejętności edukacyjne nauczycieli lingwistów a poziom
realizacji komponentów procesu glottodydaktycznego
8.2. Baza materiałowo-sprzętowa a poziom realizacji komponentów
procesu glottodydaktycznego
8.3. Realizacja przez nauczyciela komponentów procesu
glottodydaktycznego a poziom osiągnięć dydaktycznych uczniów
8.4. Umiejętności edukacyjne nauczycieli lingwistów a poziom
osiągnięć dydaktycznych uczniów
8.5. Baza materiałowo-sprzętowa a poziom osiągnięć dydaktycznych
uczniów
Zakończenie i wnioski
Aneksy
Aneks 1
Aneks 2
Aneks 3
Aneks 4
Aneks 5
Aneks 6
Aneks 7
Aneks 8
Aneks 9
Aneks 10
Aneks 11
Aneks 12
Aneks 13
Bibliografia
Spis schematów, tabel i wykresów