[Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu]
Kategoria: SOCJOLOGIA
między lokalnością a globalnością i przypisaniem,
zakorzenieniem a wykorzenieniem, pociągającą za sobą wzajemne
zmiany w obu sferach. W tym kontekście zapewne rację mają ci,
którzy uważają, że...
Pełen opis produktu '"Przerwana" tożsamość. Odtwarzanie i tworzenie tożsamości w społecznościach postmigracyjnych' »
Chińskie powiedzenie: „Obyś żył w ciekawych czasach" czerpie swą
żywotność z podstawowej własności czasu, jaką jest ruch generujący
zmianę. Zawsze zatem z perspektywy posługujących się nim czasy, w
których przyszło im żyć, są niezwykle interesujące. Skoro w każdym
momencie rozwoju ludzkości możemy odnaleźć elementy walki „starego"
z „nowym", to dlaczego akurat nam daną rzeczywistość miałoby się
uznawać za takowe „ciekawe czasy"? Uzasadnień możemy spotkać wiele,
choć najczęściej powtarzane odnosi się do niespotykanej szybkości,
skali i zasięgu zmian, które naruszają podstawy nawet tych
struktur, których stabilność i niezmienność wydawała się do tej
pory niepodważalna. Mówiąc słowami Z. Baumana, życie we
współczesnym, zmiennym świecie „jest jak rozpędzony moloch",
którego dynamiki zmian nie tylko jednostka, ale także pojedyncze
grupy społeczne (jak chociażby naród) nie są w stanie samodzielnie
kontrolować.
Kategorią pojęciową aspirującą do miana kluczowej w wyjaśnianiu
wszelkich dokonujących się przemian jest przede wszystkim
globalizacja - pojęcie „skrót", oznaczające zarówno procesy
dzielenia, jak i jednoczenia, a w każdym razie odejścia od
dominacji dotychczasowych struktur politycznych, gospodarczych,
kulturowych, społecznych, uwikłanych w „Wielką Walkę o Niezależność
Przestrzenną". Ta metaforyczna walka toczy się także w obrębie
dwóch kluczowych kategorii tej pracy, uwikłanych w dialektykę
między lokalnością a globalnością i przypisaniem, zakorzenieniem a
wykorzenieniem, pociągającą za sobą wzajemne zmiany w obu sferach.
W tym kontekście zapewne rację mają ci, którzy uważają, że
tożsamość przestała być „skrzyżowaniem kompasu i kotwicy".
„Wyzwolona" z ograniczeń przypisaniowości (warunkowanej zarówno
ramami grupowymi, kulturowymi, jak i położeniem
społeczno-ekonomicznym) stała się „przedmiotem pożądania", „celem,
na który skierowane są wysiłki poszukiwawcze" jednostek i grup.
Spis treści
Wstęp
1. Specyfika kształtowania społeczności lokalnych na ziemi
lubuskiej - podstawowe
wymiary
1.1. Lokalność i społeczność lokalna - rozważania
terminologiczne
1.2. Przemiany ludnościowe na ziemi lubuskiej po
zakończeniu II wojny światowej
1.2.1. Ludność rodzima polskiego
pochodzenia
1.2.2. Wysiedlenia ludności
niemieckiej
1.2.3. Przesiedlenia ludności na ziemi
lubuskiej
1.2.4. Reemigranci
1.3 Społeczne konsekwencje przesiedleń i wysiedleń ludności -
czynniki warunkujące postmigracyjność społeczności lokalnych ziemi
lubuskiej
2. Tożsamość zbiorowa jako kategoria pojęciowa i jej
korelaty
2.1. Tożsamość - ujęcie
interdyscyplinarne
2.2. Tożsamość zbiorowa
2.3. Przeszłość, pamięć społeczna a tożsamość
zbiorowa
2.4. Rola terytorium i przestrzeni w
kształtowaniu tożsamości społeczności lokalnych
2.5. Opozycja „my - oni" jako czynnik
kształtujący tożsamość zbiorową
2.6. Pokolenie jako kategoria różnicująca
tożsamość zbiorową
3. Kwestie metodologiczne i charakterystyka terenu
badań
3.1. Metody i techniki badań
3.2. Dobór osób do badań i charakterystyka
badanych
3.3 Charakterystyka terenu badań
4. Tożsamość jako odmienność i podobieństwo - percepcja „innych" i
wizerunek własny w doświadczeniu grupowym
4.1. Doświadczenie wojny jako determinanta wyobrażeń grupowych
najstarszego pokolenia
4.1.1. Rosjanie
4.1.2. Żydzi
4.1.3. Ukraińcy
4.2. Niemcy - wrogowie, sąsiedzi czy przyjaciele?
Zmiana czy kontynuacja stereotypu
4.2.1. Spuścizna przeszłości - stereotypowe
wyobrażenie Niemców w wypowiedziach najstarszego
pokolenia
4.2.2. Niemcy w oczach najmłodszego pokolenia -
stopniowa zmiana sposobu postrzegania
4.3. Zróżnicowanie regionalne jako podstawa
wzajemnego postrzegania wewnątrzgrupowego
4.4. 58 lat po rozpoczęciu osadnictwa - czy
istnieje autostereotyp grupowy
5. Poczucie przynależności terytorialnej i samoidentyfikać
ja
5.1. Ojczyzna prywatna najstarszego pokolenia -
„utracona ojczyzna" czy obecne miejsce zamieszkania?
5.2. „Prawo trzeciej generacji" czy zerwane
związki? Ojczyzna prywatna najmłodszego pokolenia
5.3. Miasto w świadomości - element poczucia
przynależności lokalnej
Zakończenie
Bibliografia
„Broken" identity. Reproduktion and shaping identity in the
postmigration conununity
(Summary)