[Fijorr Publishing]
Kategoria: BiznesWysyłka: do 3 dni
. Ta właśnie fundamentalna prawda – aksjomat ludzkiego działania –
stanowi klucz do naszego studium. Cała dziedzina prakseologii i jej
najlepiej rozwinięta gałąź, ekonomia, opiera się na
koni...
Pełen opis produktu 'Ekonomia wolnego rynku Tom 1' »
W badaniach nad człowiekiem pojęcie działania stanowi PODSTAWOWY I
WYRÓŻNIAJĄCY ELEMENT. Ludzkie działanie można zdefiniować po prostu
jako zachowanie celowe. Różni się ono zasadniczo od wszelkich
ruchów i zachowań, które z ludzkiego punktu widzenia nie są celowe.
Mogą to być ruchy materii nieożywionej lub ludzkie zachowania
odruchowe, będące jedynie mimowolnymi reakcjami na pewne bodźce. W
przeciwieństwie do tych ostatnich, ludzkie działanie może zostać
zinterpretowane przez innych ludzi, gdyż kieruje nim pewien cel,
który przyświeca jego wykonawcy. Celem działania człowieka jest
skutek działania. Chęć osiągnięcia skutku jest motywem podjęcia
działania. Wszyscy ludzie działają z racji swego istnienia oraz
dlatego, że taka jest natura istot ludzkich. Nie można wyobrazić
sobie istot ludzkich, które nie działają w sposób celowy, nie
pragną doprowadzić do zaistnienia pożądanych przez nie skutków.
Obiekty, które nie działają, nie zachowują się w sposób celowy, nie
mogą być sklasyfikowane jako ludzie. Ta właśnie fundamentalna
prawda – aksjomat ludzkiego działania – stanowi klucz do naszego
studium. Cała dziedzina prakseologii i jej najlepiej rozwinięta
gałąź, ekonomia, opiera się na koniecznych logicznie implikacjach
pojęcia działania. Fakt, że z racji bycia istotami ludzkimi ludzie
podejmują działania, jest niekwestionowany i niepodważalny.
Przyjęcie przeciwnego założenia byłoby absurdem. Brak umotywowanego
zachowania właściwy jest tylko dla roślin i materii nieorganicznej.
2. Pierwsze implikacje pojęcia działania Pierwszą prawdą z której
musimy sobie zdać sprawę w kwestii ludzkiego działania jest
stwierdzenie, że działanie może być podejmowane tylko przez
pojedynczych „wykonawców”. Tylko jednostki mogą mieć cele, które
chcą osiągnąć. Nie istnieje coś takiego jak cele lub działania
„grup”, „kolektywów” lub „państw”, które nie miałyby formy działań
pojedynczych osób. „Społeczeństwa” lub „grupy” nie istnieją
niezależnie od działań ich pojedynczych członków. Dlatego
stwierdzenie, że „rządy” podejmują działania jest jedynie metaforą.
W rzeczywistości pewne osoby posiadają związki z innymi osobami i
działają w sposób, który one i inne osoby postrzegają jako
„działania rządu”. Nie można na podstawie tej metafory wysnuwać
wniosku, że sama kolektywna instytucja jest realnym bytem
istniejącym w oderwaniu od działań różnych osób. Dana osoba może
zawrzeć umowę na działanie w charakterze agenta lub reprezentanta
innej osoby lub działać w imieniu swojej rodziny. Jednak tylko
pojedyncze osoby mogą mieć pragnienia i działać. Istnienie
instytucji takiej jak rząd nabiera znaczenia tylko poprzez
wpływanie na działania osób, które są, lub które nie są uważane za
jej członków. Aby zaistniało działanie nie wystarczy, by człowiek
miał cele, które chciałby zrealizować. Musi również spodziewać się,
że pewne formy zachowania pozwolą mu owe cele osiągnąć. Człowiek
może pragnąć światła słonecznego, ale jeśli zda sobie sprawę, że
nie może nic zrobić, aby swoje pragnienie spełnić, nie podejmie
działań. Musi mieć pewne koncepcje (ideas), w jaki sposób
doprowadzić do zaistnienia pożądanych skutków. Możemy więc mówić o
działaniu, gdy jednostka zachowuje się w sposób, który w jej
przekonaniu doprowadzi do osiągnięcia celu. Warunkiem działania
jest wyobrażenie sobie pożądanego skutku i dysponowanie
„technologicznymi koncepcjami” lub planami doprowadzenia do niego.
Ludzie znajdują się w pewnym środowisku lub sytuacji. To właśnie tę
sytuację człowiek decyduje się w jakiś sposób zmienić, aby osiągnąć
swój cel. Aby dokonać zmiany człowiek może operować tylko licznymi
elementami, które znajdzie w swoim środowisku, zmieniając ich układ
w taki sposób, aby osiągnąć satysfakcjonujący rezultat. W
odniesieniu do wszelkich działań środowisko zewnętrzne wobec danej
osoby można podzielić na dwie części: elementy, które w przekonaniu
tej osoby znajdują się poza jej kontrolą i muszą pozostać
niezmienione oraz takie które osoba ta może zmienić (a przynajmniej
tak uważa). Te pierwsze mogą być nazwane ogólnymi (powszechnymi)
warunkami działania (general contitions of the action), te drugie
środkami, których można użyć. Pojedynczy aktor (działający
człowiek) znajduje się w obliczu środowiska, które chciałby
zmienić. Aby przystąpić do działania, musi mieć technologiczne
koncepcje wykorzystania elementów środowiska jako środków, dróg do
osiągnięcia celu. Każde działanie musi zatem wiązać się z
wykorzystaniem przez poszczególne osoby środków, za pomocą których
będą one próbowały osiągnąć pożądane cele. W środowisku zewnętrznym
ogólne warunki nie mogą być przedmiotem ludzkiego działania;
działająca osoba może się posłużyć jedynie środkami.fragment