[NBP - monety Nordic Gold]
Kategoria: Kategorie > Monety Nordic Gold - 2 zł
: 27.11.2009 r. Numizmatyczna podróż przez najpiękniejsze miasta w
Polsce. Moneta z nordyckiego złota uwiecznia kościół i
klasztor Cystersów w Jędrzejowie - jedną z najstarszych w
Polsce...
Pełen opis produktu '2 zł, Miasta w Polsce - Jędrzejów - Klasztor Cystersów, 2009' »
Moneta obiegowa 2 zł, Miasta w Polsce - Jędrzejów, 2009
Nominał: 2 zł
Metal: stopCuAl5Zn5Sn1
Stempel:zwykły
Średnica:27,00 mm
Waga: 8,15 g
Wielkość emisji: 1.100 tys.
Data emisji monet w NBP: 27.11.2009 r.
Numizmatyczna podróż przez najpiękniejsze miasta w Polsce.
Moneta z nordyckiego złota uwiecznia kościół i klasztor Cystersów w
Jędrzejowie - jedną z najstarszych w Polsce budowli sakralnych,
datowaną na połowę XII wieku.
W ramach tej ciekawej serii do końca 2010 roku NBP zaplanował
emisję następujących monet:
Częstochowa, Jędrzejów, Trzebnica, Trzemeszno, Warszawa - Stare
Miasto, Kalwaria Zebrzydowska, Gorlice, Miechów, Katowice.
Moneta obiegowa z nordyckiego złota,
która uwiecznia Jędrzejów - druga z serii "Miasta w Polsce"
Nowa seria okolicznościowych monet obiegowych "Miasta w Polsce"
składa się z cyklitematycznych. Pierwszym z nich są miasta ze
słynnymiklasztorami. Na drugiej monecie z serii „Miasta
wPolsce” znalazł się wizerunek Klasztoru Cystersóww
Jędrzejowie.
„Miasta w Polsce” to nieformalna kontynuacja serii "Historyczne
miastaw Polsce", którą NBP wyemitował w latach2005-2008. Na serię
składałysię 32 dwuzłotowe monety obiegowe ze stopu Nordic
Gold,które ukazywałysię w cyklu miesięcznym. Cała seria cieszyła
się ogromną popularnościąwśród kolekcjonerów, którzy ocenili jąjako
bardzo udaną.
Rewers dwuzłotowej monety, zaprojektowany przez Andrzeja
Nowakowskiego,przedstawia symbole Jędrzejowa: stylizowane wizerunki
fasady kościołaCystersów oraz fragment ich klasztoru, jednej z
najstarszychw Polsce budowli sakralnych, datowanych na połowę XII
wieku.
KlasztorCystersów w Jędrzejowie był pierwszym klasztorem tego
zakonuna ziemiach polskich. Pochowany jest w nim m.in. słynny
kronikarzWincenty Kadłubek. W klasztorze znajdują się także jedne
znajciekawszych organów w Europie, datowane na lata1745-1754,
dzieło polskiego organmistrza Józefa Sitarskiego.
"Jędrzejów - KlasztorCystersów" jest drugą monetą w nowej
serii„Miasta w Polsce”, która poświęcona jestnajpiękniejszym
polskim miastom i ich najbardziej znanym zabytkom.
Jejemisję Narodowy Bank Polski rozpoczął 21 września 2009 roku,
kiedy tojako pierwsza w tej serii ukazała się dwuzłotówka
poświęconaCzęstochowie z wizerunkiem Klasztoru Jasnogórskiego.
Trzeciamoneta upamiętnia Trzebnicę i jej słynne Sanktuarium
św.Jadwigi.
*****
Początki Jędrzejowa wiążą się z rodemJaksów - Gryfitów, który w
początkachXII w. w Brzeźnicy wzniósł kościół pod wezwaniemśw.
Wojciecha. Następnie możni przedstawiciele rodu w osobach
kanonikakrakowskiego Janika Jaksy, późniejszego
biskupawrocławskiego i arcybiskupa gnieźnieńskiego, oraz jego
brata, Klemensa,palatyna krakowskiego, ufundowali w tej
miejscowości pierwszy naziemiach polskich klasztor Cystersów.
W 1140 r. rozpocząłsię proces fundacyjny, a między rokiem 1147 a
1153 przybył z Francjikonwent cystersów i nadał nowej filii
szczytną nazwęMorimondus Minor (Morimond Mniejszy) dla podkreślenia
związku zmacierzą w Morimond we Francji. Misją klasztoru była
chrystianizacjaEuropy.
Przez pierwsze 200 lat funkcjonowania konwent składał się wyłącznie
zmnichów z Francji. Wyjątkiem było przyjęcie do zakonu w 1218r.
Wincentego zwanego Kadłubkiem, który porzuciwszykrakowski urząd
biskupi w zaciszu jędrzejowskiego klasztoru spędziłostatnie pięć
lat życia.
Była to postać niezwykła, wybitny erudyta ihumanista, który dzięki
studiom w Paryżu i Bolonii zdobyłnajwyższe możliwe wówczas
wykształcenie. Dowodzi tego MistrzWincenty na kartach swego dzieła
Kroniki Polskiej (łac. ChronicaPolonorum), która jest świadectwem
przeniesienia do Polskiprzełomu XII i XIII w. tradycji prawa
rzymskiego i kanonicznego orazodkrytych na nowo wartości literatury
antycznej.
Na przełomie 1166 i 1167 r. z okazji konsekracji kościoła
klasztornegoodbył się wielki zjazd książąt i możnowładztwa. W tym
czasie osadęnazywano Jędrzejowem. 16 II 1271 r. książę Bolesław
Wstydliwy nadałcystersom przywilej dający prawo lokacji miasta na
prawie magdeburskim.W XV i XVI w. królowie Polski rozszerzali
przywileje miasta,nadając mu m.in. prawo organizowania jarmarków
itargów.
Wnętrze jędrzejowskiego klasztoru zdobi wspaniałyprospekt
organowy.
O wyjątkowości klasztornego instrumentu można się przekonać
wmiesiącach wakacyjnych, kiedy to 42 - głosowe organy rozbrzmiewają
pełniąswej mocy. Dzieje się tak za sprawą artystów
koncertującychpodczas letniego Festiwalu Muzyki Organowej i
Kameralnej.
Konstrukcja instrumentu jest nietypowa, bowiem kute w brązie
kluczerejestrowe nie mają odpowiednika w całej Europie.
Wczesnobarokoweorgany wykonane w latach 1745–1754 wraz z
XVIII-wiecznąbazyliką cysterskiego klasztoru przydają koncertom
wyjątkowegonastroju. W dwóch odrestaurowanych kamienicach
południowejpierzei Rynku znajduje się państwowe Muzeum im.
Przypkowskich.
Twórcą trzonu kolekcji dzisiejszego muzeum był FeliksPrzypkowski
(1872–1951). Miłośnik astronomii i gnomoniki, odroku 1895
konsekwentnie gromadził zegary słoneczne i literaturędotyczącą ich
budowy i historii.
W dziale zegarów słonecznych muzeum obejrzeć można wszystkieich
rodzaje konstruowane od XV w. oraz rozmaite przyrządy służące
dopomiaru czasu - klepsydry, zegary ogniowe i mechaniczne, atakże
przyrządy astronomiczne.
Ozdobą kolekcji jest zegar słoneczny– dzieło Erazma Habermela oraz
zegar słoneczny z armatką,według tradycji własność Stanisława
Leszczyńskiego.
W dziale starodruków, liczącym około 600 tomów,wśród których
najcenniejsze jest wydanie z roku1566 dzieła Kopernika
Derevolutionimbus orbium coelestium, znajdują sięegzemplarze z
autografami Heweliusza, Kartezjusza i Huyghensa.
Częśćksięgozbioru poświęcona gnomonice uznawana jest za jeden
znajcenniejszych zespołów tego typu na świecie.
Ważnymokresem w historii jędrzejowskiego domu Przypkowskich były
lata I wojnyświatowej. W sierpniu 1914 r. przyjmowano w nim
strzelców zI Kompanii Kadrowej, zaś w 1915 r. stacjonował tam
JózefPiłsudski ze swoim sztabem. Pozostały po nich liczne pamiątki,
listy zfrontu i podziękowania za serdeczną gościnność.
Jędrzejów jest ważnym ośrodkiem administracyjnym –od początku XIX
w. jest siedzibą powiatu. Obecnie w skład powiatujędrzejowskiego
wchodzi 9 gmin, zaś samo miasto zajmuje powierzchnię 12km2 i
zamieszkuje je około 18 tysięcy mieszkańców.
autor: Burmistrz Miasta Jędrzejowa
źródło: NBP