Kangoo.plSzukamy produktów wśród ponad 10 mln ofert sklepów internetowych

August II Mocny, z saksońskiej dynastii Wettynów, był królem Polski w latach od 27 czerwca 1697 do 24 września 1706 roku oraz od 1709 roku do 1 lutego 1733 roku. Był synem Jana Jerzego III Wettyna i Anny Zofii Oldenburg. Od 1694 roku pozostawał elektorem Saksonii jako Fryderyk August I. Przydomek „Mocny” został z nim skojarzony ze względu na ponadprzeciętną siłę, jaką posiadał – potrafił gołymi rękami zgniatać podkowy. Dążenia do polskiej korony były u Augusta II Mocnego na tyle silne, Ĺźe przeszedł w 1697 roku na katolicyzm, jednak zachował zwierzchność nad kościołem luterańskim w Saksonii. Jak przyjmują historycy, o jego sukcesie zadecydowało szybkie i sprawne wkroczenie do Polski, przejście na katolicyzm, przekupienie szlachty na sejmie elekcyjnym oraz sprzeciw cara Rosji, Piotra I, przeciwko kandydaturze francuskiego księcia Conti. Wkrótce po objęciu polskiego tronu podejmował starania zajęcia księstw naddunajskich – Mołdawii i Wołoszczyzny. Zapewnił sobie władzę dziedziczną w Inflantach. W 1704 roku kręgi szlachty niechętne Wettynowi ogłosiły detronizację króla, a niedługo potem sejm elekcyjny ogłosił Stanisława Leszczyńskiego pretendentem do polskiego tronu. We wrześniu 1706 roku August II zrzekł się korony na korzyść Leszczyńskiego, jednak juĹź w 1709 roku objął ponownie władzę nad Rzeczpospolitą. Miał wielką słabość do pięknych kobiet. Historycy szacują, Ĺźe zostawił po sobie 300 (sic!) nieślubnych dzieci. Zmarł 1 lutego 1733 roku w Warszawie. Został pochowany na krakowskim Wawelu, jego wnętrzności spoczęły w kościele Kapucynów w Warszawie, a serce w kościele dworskim w DreĹşnie.

Panowanie Zygmunta II Augusta mierzone jest latami od 1 kwietnia 1548 do 7 lipca 1572 roku. Władzę objął w dość nietypowych okolicznościach, bowiem został koronowany zgodnie z zasadą vivente rege jeszcze za Ĺźycia poprzedniego króla Polski, co doprowadziło do wielkiego buntu szlachty. Faktyczną władzę objął dopiero w 1548 roku. Był synem Zygmunta I Starego i Bony Sforzy oraz ostatnim męskim przedstawicielem dynastii Jagiellonów na tronie polskim. Warto pamiętać, Ĺźe dzięki jego inicjatywie Koronę Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie na mocy Unii Lubelskiej połączono w jedno państwo – Rzeczpospolitą Obojga Narodów. W związek małżeński wstąpił trzy razy: w 1543 roku z ElĹźbietą Austriaczką z Habsburgów (córką cesarza Ferdynanda I Habsburga), małżeństwo nie było udane, a ElĹźbieta zmarła juĹź dwa lata po ślubie; w 1547 roku wbrew woli swojego ojca i matki oĹźenił się z Barbarą Radziwiłłówną i choć małżeństwo uznano za mezalians, godzący w powagę dynastii i państwa, Barbara została koronowana na królową Polski 7 grudnia 1550 roku; ostatnią, trzecią Ĺźoną Zygmunta Augusta, począwszy od 1553 roku, była Katarzyna HabsburĹźanka (siostra ElĹźbiety). Niestety, Zygmunt August nie doczekał się potomka ani z ElĹźbietą Austriaczką z Habsburgów, ani z Barbarą Radziwiłłówną, ani z Barbarą z Habsburgów. Zmarł 7 lipca 1572 roku w Knyszynie mając zaledwie 52 lata. Pogrzeb odbył się z zachowaniem wyjątkowo uroczystego ceremoniału. Mszę Ĺźałobną koncelebrowano z kaplicy zamku w Tykocinie, a same uroczystości pogrzebowe odbywały się na krakowskim Wawelu. Postać króla została upamiętniona m.in. w Parku Strzeleckim w Krakowie przy ul. Lubicz; na Rynku Zygmunta Augusta w centrum Augustowa; na szczycie wieĹźy ratusza Głównego Miasta Gdańska.

Kategoria: numizmatyka/monety srebrne Rewers: Z lewej strony popiersie Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz w tle cień jego profilu. PowyĹźej napis: 3. Maia, / Roku 1791. Z lewej strony półkolem napis: STANISŁAW AUGUST, z prawej strony półkolem napis: PONIATOWSKI. U dołu z prawej strony napis: 1764-1795. Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-05, pod orłem napis: ZŁ 10 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony pięcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w. W paĹşdzierniku 1763 roku zmarł król August III Sas z dynastii Wettinów. JuĹź od wielu lat wolna elekcja była fikcją, a wybór króla dokonywał się pod okiem państw sąsiednich, zwłaszcza Rosji. Katarzyna II chciała aby nowym władcą na polskim tronie pozostał ktoś uległy, kto nie myślałby o zagroĹźeniu rosyjskim interesom. Wybór padł na stolnika litewskiego, Stanisława Poniatowskiego. W czasie sejmu elekcyjnego, w pobliĹźu Warszawy stało w pogotowiu cztery tysiące Ĺźołnierzy rosyjskich. W tych okolicznościach oczywistym stał się póĹşniejszy wybór popieranego przez Rosjan Stanisława Poniatowskiego. Stanisław Poniatowski, który po elekcji przyjął imię August, był ostatnim królem Polski. Urodził się w roku 1732. W dzieciństwie otrzymał staranne wykształcenie, które uzupełnił podczas zagranicznych wyjazdów, gdzie rozwijał swoje zainteresowania sztuką i nauką. Gdy w wieku 18 lat po raz pierwszy został posłem, mógł na własne oczy zobaczyć rozkład polskiego parlamentaryzmu. Jako król, Poniatowski próbował realizować samodzielną politykę i od razu przystąpił do reform, w wyniku których utworzono komisje skarbową i wojskową, oraz nieznacznie ograniczono liberum veto. W 1765 r. król załoĹźył Szkołę Rycerską, pierwszą w kraju szkołę świecką. Modernizatorskie dążenia Poniatowskiego doprowadziły do pogorszenia stosunków z Rosją; w Petersburgu obawiano się, Ĺźe Rzeczpospolita wymknie się spod wpływów rosyjskich. Ostatecznie Katarzyna II dopięła swego, a za pretekst do interwencji w sprawy wewnętrzne Polski posłuĹźyła jej kwestia dysydentów. Wojska rosyjskie wkroczyły w końcu na polskie terytorium, a pod ich osłoną zawiązały się dwie konfederacje dysydenckie; jedna w Toruniu, a druga w Słucku. Okazały się one zbyt słabe, toteĹź rosyjski poseł Mikołaj Repnin doprowadził do zawiązania w 1767 r. przez opozycję magnacką konfederacji w Radomiu. W 1768 r. zwołano Sejm, na którym zagwarantowano prawa innowierców i ustanowiono tzw. prawa kardynalne, których gwarantem była caryca Katarzyna II. Fakt ten oznaczał faktyczną utratę przez Polskę politycznej niezaleĹźności, a w dodatku zahamował reformy zapoczątkowane przez króla. Nie wszyscy pogodzili się z takim obrotem spraw, bowiem część szlachty przeciwna ingerencji Rosji w sprawy Polski zawiązała w roku 1768 konfederację barską. To z kolei doprowadziło do wojny domowej oraz w dalszej perspektywie do rozbioru. Konfederaci ogłosili bezkrólewie i bezskutecznie próbowali porwać Stanisława Augusta, co dla Rosji, Prus i Austrii stało się pretekstem do dokonania rozbioru Polski w 1772 roku. Stanisław August próbował opóĹşnić zwołanie sejmu, mającego usankcjonować rozbiór. W 1772 roku sejm rozpoczął obrady, które trwały trzy lata. Poniatowski próbował opóĹşniać prace, ale w końcu musiał pogodzić się z klęska i utratą części ziem oraz zwierzchnictwem rosyjskiego ambasadora. Władza wykonawcza przeszła w ręce Rady Nieustającej, która miała kontrolować króla i wyręczać go w rządach. Król przystosował się on do nowej sytuacji i wzmacniał swoja pozycję poprzez rozdawanie średniej szlachcie orderów, urzędów i ziem, co miało przysporzyć mu jej poparcia oraz stworzenie stronnictwa opozycyjnego wobec magnatów. Wiosną 1787 r. Stanisław August spotkał się w Kaniowie z carycą Katarzyną II, kiedy to zaproponował jej sojusz w wojnie z Turcją. Przy okazji wspominał o reformach sejmu, władz skarbowych i wymiaru sprawiedliwości. Jednak efekt rozmowy nie był dla Poniatowskiego zadowalający. W paĹşdzierniku 1788 r. obrady rozpoczął Sejm Czteroletni, zwany teĹź Wielkim. Ówczesna sytuacja międzynarodowa była dla Polski korzystna, poniewaĹź Rosja i Austria były zaangaĹźowane w wojnę z Turcją. Tymczasem Prusy zadeklarowały poparcie dla polskich reform, co miało na celu skłócenie Polski z Rosją. Sejm zadecydował o zwiększeniu sił zbrojnych, nałoĹźył podatek dla szlachty i duchowieństwa, zreformował sejmiki i uchwalił prawo o miastach. Najdonioślejszym dziełem Sejmu Wielkiego było uchwalenie w roku 1791 Konstytucji 3 Maja. Była to pierwsza tego typu ustawa w Europie, a druga na świecie (po konstytucji Stanów Zjednoczonych). Wprowadzono pojęcia "narodu" - obejmujące mieszczaństwo i szlachtę - oraz "obywatela". Wreszcie, Konstytucja 3 Maja przekształcała Rzeczpospolitą w monarchię konstytucyjną. Działalność Sejmu Czteroletniego została jednak przerwana przez zbrojną interwencję Katarzyny II, która chciała rozegrać na swoją korzyść nastroje niechętnych Konstytucji magnatów. Podburzeni i zbuntowani magnaci podpisali w Targowicy akt konfederacji, który miał uniewaĹźnić Konstytucję. Wkrótce wojska rosyjskie wkroczyły do Polski. W tym czasie Stanisław August nie wierzył juĹź w moĹźliwość odparcia ataku, a w lipcu 1792 roku przystąpił do targowicy. W styczniu 1793 r. Rosja i Prusy zawarły umowę rozbiorową. W czerwcu 1793 roku w Grodnie zwołano ostatni sejm, który miał zatwierdzić drugi rozbiór. Nie wszyscy jednak pogodzili się z poraĹźką i w marcu 1794 roku doszło do wybuchu powstania kościuszkowskiego, na którego czele stał oczywiście Kościuszko, absolwent załoĹźonej przez króla Szkoły Rycerskiej. Pomimo istotnego zwycięstwa pod Racławicami w kwietniu tego samego roku, powstanie upadło w listopadzie. Jego upadek przypieczętowywał ostateczny koniec Rzeczpospolitej. W paĹşdzierniku 1795 roku trzy mocarstwa dokonały ostatecznego rozbioru polskiego państwa, które wymazano w ten sposób z mapy Europy. Król Stanisław August Poniatowski abdykował miesiąc póĹşniej, po czym przeniósł się do Petersburga, gdzie 12 lutego 1798 roku doĹźył końca swoich dni. W 1938 r. jego prochy przewieziono do rodzinnego Wołczyna na Polesiu.

Awers monety: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 19-98, pod orłem napis: ZŁ 10 ZŁ. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony pięcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.Rewers monety: Popiersie Augusta Emila Fieldorfa, z lewej strony półkolem napis: GEN. BRYG. AUGUST EMIL FIELDORF, z prawej - stylizowany zarys fragmentu muru z napisem: NIL/1895-/-1953, poniĹźej napisu kotwica - symbol Polski Walczącej. Projektant monety: Ewa Tyc-Karpińska / Roussanka NowakowskaEmil August Fieldorf urodził się 20 marca 1895 roku w Krakowie. JuĹź od wczesnej młodości naleĹźał do Związku Strzeleckiego. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich, gdzie pełnił słuĹźbę w czwartym batalionie I Brygady. W czasie walk frontowych wykazał się niezwykłą odwagą i poświęceniem, co zostało potwierdzone dwukrotnym odznaczeniem KrzyĹźem Walecznych. W lipcu po kryzysie przysięgowym (odmowa złoĹźenia przysięgi wierności cesarzowi Prus Wilhelmowi II), Fieldorf został wcielony do armii austriackiej i wysłany na front włoski. Jednak juĹź w listopadzie udało mu się powrócić pod rozkazy polskie. Został dowódcą kompanii w 1 pułku piechoty Legionów. 1 czerwca 1919 roku, awansowano go do stopnia kapitana WP. W czasie walk w 1920 roku otrzymał Srebrny KrzyĹź Orderu Wojennego Virtuti Militari i ponownie dwukrotnie KrzyĹź Walecznych, a potem KrzyĹź Niepodległości i Złoty KrzyĹź Zasługi. W lutym 1925 roku został inspektorem rejonowym PW i WF (przysposobienie obronne i wychowanie fizyczne) przy dowództwie 1 pp Legionów, a 1 stycznia 1928 roku otrzymał awans do stopnia majora. W 1931 roku był zastępcą dowódcy 1 pułku piechoty Legionów, a w roku następnym awansował do stopnia podpułkownika. Potem został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza, gdzie w latach 1935-1936 był dowódca batalionu i zastępcą  dowódcy pułku. W 1936 roku był okresowo komendantem Okręgu Polskiego Związku Strzelców we Francji.  W marcu 1938 roku został dowódcą 51 pułku piechoty Strzelców Kresowych w BrzeĹźanach (pułk stacjonował w Tarnopolu i wchodził w skład 12 Dywizji Piechoty dowodzonej przez generała Gustawa Paszkiewicza, natomiast 12 Dywizja Piechoty wchodziła w skład odwodowej Armii „Prusy”)  który to we wrześniu 1939 roku pod jego dowództwem został przetransportowany w rejon SkarĹźyska i tam dopiero w nocy z 4 na 5 września stanął do walki z Niemcami.  Po walkach pod SkarĹźyskiem 51 pp wraz ze swą dywizją został skierowany w rejon Kielc i Odrowąża, gdzie 6 i 7 września stoczył ciężkie walki. W nocy z 7 na 8 września oddziały polskie przemieściły się za Wisłę i rano znalazły się w Lasach Starachowickich. W tym teĹź dniu stoczono ciężkie i zwycięskie walki z oddziałami niemieckimi z kierunku Iłży. 51 pułk piechoty podpułkownika Fieldorfa oraz pozostałe jednostki 12 DP przemaszerowały przez Michałów i Dąbrowę, a po osiągnięciu szosy Iłża-Michałów natrafiły na silne zgrupowanie czołgów niemieckich. W tym rejonie rozgorzały równieĹź ciężkie walki. 12 września generał Paszkiewicz wyjechał do Naczelnego Wodza do Włodzimierza Wołyńskiego ( miasto w zachodniej części Ukrainy), przekazując dowodzenie dywizją podpułkownikowi Fieldorfowi. Po bitwie pod Iłżą oddziały dywizji zostały rozbite przez nieprzyjaciela i uległy rozproszeniu. Podpułkownik Emil Fieldorf przedostał się na Węgry, gdzie został internowany, a stamtąd przedostał się do Francji. Tam najpierw wziął udział w organizowaniu Wojska Polskiego i ukończył kurs dla oficerów sztabowych, a następnie wyruszył na front. Potem pozostawał w dyspozycji generała Sosnkowskiego. 3 maja 1940 roku został awansowany do stopnia pułkownika. Po kapitulacji Francji udał się do Anglii.   Po krótkim czasie spędzonym w Anglii podpułkownik Fieldorf zgłosił chęć udania się do kraju, by walczyć z Niemcami. Niebawem został wyznaczony przez władze polskie pierwszym emisariuszem Rządu Naczelnego Wodza do kraju. W swej nowej, niebezpiecznej misji wyruszył z Londynu 17 lipca 1940 roku. Jechał niezwykle niebezpieczną drogą lądowo-morską (powietrzny szlak „cichociemnych” jeszcze wówczas nie istniał). PodróĹź przez Afrykę - Stambuł - Belgrad – Budapeszt, aby w końcu dotrzeć do Warszawy trwała 51 dni. Podpułkownik Fieldorf zameldował się w stolicy juĹź 6 września. Po spełnieniu zadań emisariusza został inspektorem w Oddziale I Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej. W latach 1941-1942 pułkownik Fieldorf zajął się kierowaniem Okręgiem ZWZ Białystok. Jesienią 1942 roku pułkownik powrócił do Warszawy i został mianowany komendantem Kedywu KG AK (Kierownictwo Dywersji). Zadaniem Kedywu było prowadzenie sabotaĹźu, dywersji i organizowanie zalążków oddziałów partyzanckich, stosowanie aktów odwetu wobec Niemców, likwidowanie własnych zdrajców skazanych wyrokami sądów podziemnych i prowadzenie najszerzej pojętej samoobrony społeczeństwa. W okresie kierowania Kedywem KG AK przez pułkownika Emila Fieldorfa „Nila” podległe mu oddziały, głównie harcerskie, dokonały udanych akcji przeciwko Niemcom, które odbiły się potem głośnym echem nie tylko w kraju, ale i równieĹź poza jego granicami.  Akcje te podniosły na duchu społeczeństwo polskie, z drugiej zaś strony spowodowały złagodzenie działań okupanta. Pułkownik „Nil” był współorganizatorem takich działań jak m. in.: udany zamach na kata Warszawy Franza Kutscherę, akcję pod Arsenałem (odbicie więźniów), czy akcja „Góral”, czyli zdobycie dla celów konspiracji 109 milionów złotych w Warszawie przy ulicy Senatorskiej. Dzięki jego decyzjom zorganizowano w Warszawie jedyną w swoim rodzaju szkołę dla podchorążych AK dla instruktorów Szarych Szeregów słynną „Agrykolę” . Wykonana przez harcerski batalion „Parasol” podległy pułkownikowi Fieldorfowi, akcja „Kutschera” oraz odbicie więźniów pod Arsenałem były niewątpliwie największymi wyczynami armii podziemnej w stolicy przed Powstaniem Warszawskim.  To właśnie dzięki decyzji pułkownika „Nila” w Suchedniowie rozpoczęto w ukryciu produkcję „Stenów” dla potrzeb Armii Krajowej.  RównieĹź ogromną zasługą pułkownika Fieldorfa w wyniku szczegółowego dochodzenia, było wykrycie groĹşnego konfidenta gestapo – Jerzego Wojnowskiego „Motora”, który przyczynił się do likwidacji wielu Ĺźołnierzy AK. Z wyroku Podziemnego Wojskowego Sądu Specjalnego, a następnie z polecenia pułkownika „Nila”, Wojnowski został rozstrzelany, po wcześniejszym przyznaniu się do współdziałania z Niemcami. Jak się potem okazało, Wojnowski wcześniej usiłował takĹźe umoĹźliwić policji niemieckiej ujęcie pułkownika Fieldorfa jako polskiego generała armii podziemnej i przyczynił się do jednej z najkrwawszych pacyfikacji niemieckich na KielecczyĹşnie, jaka miała miejsce w Michniowie w lipcu 1943 roku.   W lutym 1944 roku, pułkownik Fieldorf został odwołany z kierownictwa Kedywu i mianowany komendantem nowo utworzonej organizacji konspiracyjnej „Nie” zawiązanej w celu przygotowania działań w warunkach sowieckiej okupacji. Naczelny Wódz, generał Kazimierz Sosnkowski, mianował go generałem brygady w dniu 28 września 1944 roku.   Generał „Nil” wziął udział w Powstaniu Warszawskim, a po jego zakonczeniu nie trafił do niewoli . W paĹşdzierniku 1944 roku został mianowany zastępcą Komendanta Głównego Armii Krajowej (generała Leopolda Okulickiego ) i zajmował to stanowisko, aĹź do rozwiązania Armii Krajowej, czyli do 19 stycznia 1945 roku.  Niecałe dwa miesiące póĹşniej, 7 marca został aresztowany przez NKWD w rejonie Milanówka pod Warszawą. Aresztowany pod fałszywym nazwiskiem Walenty Gdaniecki, nie został rozpoznany, następnie został odesłany z siedziby NKWD we Włochach do obozu w Rembertowie. Stamtąd 21 marca 1945 roku, wywieziono go na Ural. W drodze trwającej 30 dni z transportu liczącego 1400 więźniów zmarło przeszło 300. Generał Fieldorf przebywał kolejno w trzech obozach: Bieriozówka, Stupino i Hudiakowo, pracując w niezwykle ciężkich warunkach przy wyrębie lasu. Ciężko chory został w 1947 roku odesłany do kraju. Jako Walenty Gdaniecki zamieszkał w Białej Podlaskiej. Stamtąd udał się do Warszawy, następnie Krakowa, aĹź w końcu osiadł na stałe w Łodzi.  W 1948 roku w wyniku odpowiedzi na ogłoszoną amnestię generał „Nil” ujawnił się podając prawdziwe nazwisko oraz swój stopień wojskowy w Rejonowej Komendzie Uzupełnień w Łodzi. Pomimo tego, został wpisany do ewidencji jako Walenty Gdaniecki. W czerwcu tego roku zwrócił się do ministra obrony narodowej z pisemną prośbą o uregulowanie stosunku do słuĹźby wojskowej. W paĹşdzierniku 1950 roku, po spotkaniu z generałem Gustawem Paszkiewiczem, dowódcą 12 DP w czasie kampanii wrześniowej, otrzymał pisemne poświadczenie przebiegu słuĹźby w czasie wojny. Z tym dokumentem, udał się ponownie 10 listopada do RKU w Łodzi, po wyjściu został aresztowany przez funkcjonariuszy UB, następnie przewieziony do Warszawy i osadzony w areszcie śledczym Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego na ulicy Koszykowej. Stamtąd generał „Nil” został przewieziony do więzienia na warszawskim Mokotowie, przy ulicy Rakowieckiej 37 i oskarĹźony o wydawanie rozkazów likwidowania przez AK partyzantów sowieckich.  Torturowany i szykanowany odmówił współpracy z Urzędem Bezpieczeństwa. 16 kwietnia 1952 roku, podczas sfingowanego procesu, na mocy dekretu PKWN „o wymiarze kary dla faszystowsko – hitlerowskich zbrodniarzy i zdrajców narodu polskiego”, Sędzia Sądu Wojewódzkiego dla miasta stołecznego Warszawy Maria Gurowska (właściwie Maria Sand) skazała generała Emila Augusta Fieldorfa na karę śmierci przez powieszenie. 20 paĹşdziernika 1952 roku Sad NajwyĹźszy na tajnym posiedzeniu jedynie na podstawie nadesłanych dokumentów zatwierdził wyrok. Prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. 24 lutego 1953 roku o godzinie 15:00, generał August Emil Fieldorf padł ofiarą politycznego mordu w więzieniu Warszawa-Mokotów, przy ulicy Rakowieckiej. Miejsce spoczynku ciała Emila Fieldorfa pozostawało nieznane przez wiele lat.  Generalna Prokuratura PRL  w dniu 4 lipca 1958 roku, postanowiła umorzyć śledztwo z braku dowodów winy. W 1972 roku za zgodą Ministra Obrony Narodowej ustawiono nagrobek na jego symbolicznym grobie na wojskowym cmentarzu na Powązkach. W marcu1989 roku generał Fieldorf został zrehabilitowany i oczyszczony z wszelkich zarzutów. Generał Emil Fieldorf był odznaczony Srebrnym KrzyĹźem Orderu Wojennego Virtuti Militari, czterokrotnie KrzyĹźem Walecznych, KrzyĹźem Niepodległości, KrzyĹźem Armii Krajowej, a przy okazji obchodów 62 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, prezydent Polski Lech Kaczyński odznaczył go pośmiertnie Orderem Orła Białego. Generał August Emil Fieldorf pseudonim „Nil” niewątpliwie naleĹźał do grona najdzielniejszych i najwybitniejszych polskich dowódców Armii Krajowej. Ĺšródła własne, strona internetowa: nbp.pl/  

Okres panowania Zygmunta II Augusta mierzony jest latami od 1 kwietnia 1548 do 7 lipca 1572 roku. Władzę objął w dość nietypowych okolicznościach, bowiem został koronowany zgodnie z zasadą vivente rege jeszcze za Ĺźycia poprzedniego króla Polski, co doprowadziło do wielkiego buntu szlachty. Faktyczną władzę objął dopiero w 1548 roku. Był synem Zygmunta I Starego i Bony Sforzy oraz ostatnim męskim przedstawicielem dynastii Jagiellonów na tronie polskim. Warto pamiętać, Ĺźe dzięki jego inicjatywie Koronę Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie na mocy Unii Lubelskiej połączono w jedno państwo – Rzeczpospolitą Obojga Narodów. W związek małżeński wstąpił trzy razy: w 1543 roku z ElĹźbietą Austriaczką z Habsburgów (córką cesarza Ferdynanda I Habsburga), małżeństwo nie było udane, a ElĹźbieta zmarła juĹź dwa lata po ślubie; w 1547 roku wbrew woli swojego ojca i matki oĹźenił się z Barbarą Radziwiłłówną i choć małżeństwo uznano za mezalians, godzący w powagę dynastii i państwa, Barbara została koronowana na królową Polski 7 grudnia 1550 roku; ostatnią, trzecią Ĺźoną Zygmunta Augusta, począwszy od 1553 roku, była Katarzyna HabsburĹźanka (siostra ElĹźbiety). Niestety, Zygmunt August nie doczekał się potomka ani z ElĹźbietą Austriaczką z Habsburgów, ani z Barbarą Radziwiłłówną, ani z Barbarą z Habsburgów. Zmarł 7 lipca 1572 roku w Knyszynie mając zaledwie 52 lata. Pogrzeb odbył się z zachowaniem wyjątkowo uroczystego ceremoniału. Mszę Ĺźałobną koncelebrowano z kaplicy zamku w Tykocinie, a same uroczystości pogrzebowe odbywały się na krakowskim Wawelu. Postać króla została upamiętniona m.in. w Parku Strzeleckim w Krakowie przy ul. Lubicz; na Rynku Zygmunta Augusta w centrum Augustowa; na szczycie wieĹźy ratusza Głównego Miasta Gdańska.

Moneta prosto z woreczka NBP Zostanie dostarczona w plastikowym kapslu oraz dodatkowo w woreczku strunowym Zapewniamy profesjonalne przełożenie monety z woreczka NBP do kapsla

Kategoria: numizmatyka/monety srebrne  Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 20-05, pod orłem napis: ZŁ 10 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony pięcioma perełkami. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.  Rewers: Półpostać Stanisława Augusta Poniatowskiego. Z prawej strony królewski monogram. Z lewej strony półkolem napis: STANISŁAW AUGUST PONIATOWSKI, z prawej strony półkolem napis: 1764-1795.  W paĹşdzierniku 1763 roku zmarł król August III Sas z dynastii Wettinów. JuĹź od wielu lat wolna elekcja była fikcją, a wybór króla dokonywał się pod okiem państw sąsiednich, zwłaszcza Rosji. Katarzyna II chciała aby nowym władcą na polskim tronie pozostał ktoś uległy, kto nie myślałby o zagroĹźeniu rosyjskim interesom. Wybór padł na stolnika litewskiego, Stanisława Poniatowskiego. W czasie sejmu elekcyjnego, w pobliĹźu Warszawy stało w pogotowiu cztery tysiące Ĺźołnierzy rosyjskich. W tych okolicznościach oczywistym stał się póĹşniejszy wybór popieranego przez Rosjan Stanisława Poniatowskiego.  Stanisław Poniatowski, który po elekcji przyjął imię August, był ostatnim królem Polski. Urodził się w roku 1732. W dzieciństwie otrzymał staranne wykształcenie, które uzupełnił podczas zagranicznych wyjazdów, gdzie rozwijał swoje zainteresowania sztuką i nauką. Gdy w wieku 18 lat po raz pierwszy został posłem, mógł na własne oczy zobaczyć rozkład polskiego parlamentaryzmu. Jako król, Poniatowski próbował realizować samodzielną politykę i od razu przystąpił do reform, w wyniku których utworzono komisje skarbową i wojskową, oraz nieznacznie ograniczono liberum veto. W 1765 r. król załoĹźył Szkołę Rycerską, pierwszą w kraju szkołę świecką. Modernizatorskie dążenia Poniatowskiego doprowadziły do pogorszenia stosunków z Rosją; w Petersburgu obawiano się, Ĺźe Rzeczpospolita wymknie się spod wpływów rosyjskich.  Ostatecznie Katarzyna II dopięła swego, a za pretekst do interwencji w sprawy wewnętrzne Polski posłuĹźyła jej kwestia dysydentów. Wojska rosyjskie wkroczyły w końcu na polskie terytorium, a pod ich osłoną zawiązały się dwie konfederacje dysydenckie; jedna w Toruniu, a druga w Słucku. Okazały się one zbyt słabe, toteĹź rosyjski poseł Mikołaj Repnin doprowadził do zawiązania w 1767 r. przez opozycję magnacką konfederacji w Radomiu. W 1768 r. zwołano Sejm, na którym zagwarantowano prawa innowierców i ustanowiono tzw. prawa kardynalne, których gwarantem była caryca Katarzyna II. Fakt ten oznaczał faktyczną utratę przez Polskę politycznej niezaleĹźności, a w dodatku zahamował reformy zapoczątkowane przez króla.  Nie wszyscy pogodzili się z takim obrotem spraw, bowiem część szlachty przeciwna ingerencji Rosji w sprawy Polski zawiązała w roku 1768 konfederację barską. To z kolei doprowadziło do wojny domowej oraz w dalszej perspektywie do rozbioru. Konfederaci ogłosili bezkrólewie i bezskutecznie próbowali porwać Stanisława Augusta, co dla Rosji, Prus i Austrii stało się pretekstem do dokonania rozbioru Polski w 1772 roku. Stanisław August próbował opóĹşnić zwołanie sejmu, mającego usankcjonować rozbiór. W 1772 roku sejm rozpoczął obrady, które trwały trzy lata. Poniatowski próbował opóĹşniać prace, ale w końcu musiał pogodzić się z klęska i utratą części ziem oraz zwierzchnictwem rosyjskiego ambasadora. Władza wykonawcza przeszła w ręce Rady Nieustającej, która miała kontrolować króla i wyręczać go w rządach. Król przystosował się on do nowej sytuacji i wzmacniał swoja pozycję poprzez rozdawanie średniej szlachcie orderów, urzędów i ziem, co miało przysporzyć mu jej poparcia oraz stworzenie stronnictwa opozycyjnego wobec magnatów.  Wiosną 1787 r. Stanisław August spotkał się w Kaniowie z carycą Katarzyną II, kiedy to zaproponował jej sojusz w wojnie z Turcją. Przy okazji wspominał o reformach sejmu, władz skarbowych i wymiaru sprawiedliwości. Jednak efekt rozmowy nie był dla Poniatowskiego zadowalający. W paĹşdzierniku 1788 r. obrady rozpoczął Sejm Czteroletni, zwany teĹź Wielkim. Ówczesna sytuacja międzynarodowa była dla Polski korzystna, poniewaĹź Rosja i Austria były zaangaĹźowane w wojnę z Turcją. Tymczasem Prusy zadeklarowały poparcie dla polskich reform, co miało na celu skłócenie Polski z Rosją. Sejm zadecydował o zwiększeniu sił zbrojnych, nałoĹźył podatek dla szlachty i duchowieństwa, zreformował sejmiki i uchwalił prawo o miastach. Najdonioślejszym dziełem Sejmu Wielkiego było uchwalenie w roku 1791 Konstytucji 3 Maja. Była to pierwsza tego typu ustawa w Europie, a druga na świecie (po konstytucji Stanów Zjednoczonych). Wprowadzono pojęcia "narodu" - obejmujące mieszczaństwo i szlachtę - oraz "obywatela". Wreszcie, Konstytucja 3 Maja przekształcała Rzeczpospolitą w monarchię konstytucyjną. Działalność Sejmu Czteroletniego została jednak przerwana przez zbrojną interwencję Katarzyny II, która chciała rozegrać na swoją korzyść nastroje niechętnych Konstytucji magnatów. Podburzeni i zbuntowani magnaci podpisali w Targowicy akt konfederacji, który miał uniewaĹźnić Konstytucję. Wkrótce wojska rosyjskie wkroczyły do Polski.  W tym czasie Stanisław August nie wierzył juĹź w moĹźliwość odparcia ataku, a w lipcu 1792 roku przystąpił do targowicy. W styczniu 1793 r. Rosja i Prusy zawarły umowę rozbiorową. W czerwcu 1793 roku w Grodnie zwołano ostatni sejm, który miał zatwierdzić drugi rozbiór. Nie wszyscy jednak pogodzili się z poraĹźką i w marcu 1794 roku doszło do wybuchu powstania kościuszkowskiego, na którego czele stał oczywiście Kościuszko, absolwent załoĹźonej przez króla Szkoły Rycerskiej. Pomimo istotnego zwycięstwa pod Racławicami w kwietniu tego samego roku, powstanie upadło w listopadzie. Jego upadek przypieczętowywał ostateczny koniec Rzeczpospolitej. W paĹşdzierniku 1795 roku trzy mocarstwa dokonały ostatecznego rozbioru polskiego państwa, które wymazano w ten sposób z mapy Europy.  Król Stanisław August Poniatowski abdykował miesiąc póĹşniej, po czym przeniósł się do Petersburga, gdzie 12 lutego 1798 roku doĹźył końca swoich dni. W 1938 r. jego prochy przewieziono do rodzinnego Wołczyna na Polesiu.

August II Mocny, z saksońskiej dynastii Wettynów, był królem Polski w latach od 27 czerwca 1697 do 24 września 1706 roku oraz od 1709 roku do 1 lutego 1733 roku. Był synem Jana Jerzego III Wettyna i Anny Zofii Oldenburg. Od 1694 roku pozostawał elektorem Saksonii jako Fryderyk August I. Przydomek „Mocny” został z nim skojarzony ze względu na ponadprzeciętną siłę, jaką posiadał – potrafił gołymi rękami zgniatać podkowy. Dążenia do polskiej korony były u Augusta II Mocnego na tyle silne, Ĺźe przeszedł w 1697 roku na katolicyzm, jednak zachował zwierzchność nad kościołem luterańskim w Saksonii. Jak przyjmują historycy, o jego sukcesie zadecydowało szybkie i sprawne wkroczenie do Polski, przejście na katolicyzm, przekupienie szlachty na sejmie elekcyjnym oraz sprzeciw cara Rosji, Piotra I, przeciwko kandydaturze francuskiego księcia Conti. Wkrótce po objęciu polskiego tronu podejmował starania zajęcia księstw naddunajskich – Mołdawii i Wołoszczyzny. Zapewnił sobie władzę dziedziczną w Inflantach. W 1704 roku kręgi szlachty niechętne Wettynowi ogłosiły detronizację króla, a niedługo potem sejm elekcyjny ogłosił Stanisława Leszczyńskiego pretendentem do polskiego tronu. We wrześniu 1706 roku August II zrzekł się korony na korzyść Leszczyńskiego, jednak juĹź w 1709 roku objął ponownie władzę nad Rzeczpospolitą. Miał wielką słabość do pięknych kobiet. Historycy szacują, Ĺźe zostawił po sobie 300 (sic!) nieślubnych dzieci. Zmarł 1 lutego 1733 roku w Warszawie. Został pochowany na krakowskim Wawelu, jego wnętrzności spoczęły w kościele Kapucynów w Warszawie, a serce w kościele dworskim w DreĹşnie.